- 10 Ağustos 2009
- 26.096
- 18.285
www.zaman.com.tr/du5 soruda İran'da neler
oluyor?
10 Mayıs 2015, Pazar
İran’da bir Kürt kadının, çalıştığı
otelde tecavüze uğramamak için
intihar etmesi üzerine rejim karşıtı
protestolar düzenlendi.
Meydan
gazetesinden Erhan
Çaçan'ın haberine
göre İran’ın Batı
Azerbaycan
eyaletinde Kürt
nüfusunun
yoğunlukta olduğu
Mahabad kentinde
halk, bir oteli ateşe
verdi. Ölü ve yaralı
sayısıyla ilgili net
bir bilgi
verilmezken
gösterilerde en az
10 kişinin yaşamını
yitirdiği, yaklaşık
150 kişinin ise yaralandığı öne
sürüldü. Çıkan olaylarda onlarca
gözaltı yaşanırken; Mahabad
kentinde OHAL ilan edildi. İran’da 2
gün önce başlayan protestoların
altında ne yatıyor?
İşte 5 soruda İran’da yaşananlar:
1. OLAYLAR NASIL BAŞLADI?
Mahabad kentindeki gösteriler, 26
yaşındaki Ferinaz Xosrowanî’nin, bir
otelde İran güvenlik güçleri
mensupları tarafından tecavüz ve
saldırıya uğradığı sırada kurtulmak
amacıyla dördüncü kattan aşağı
atlayıp hayatını kaybettiği iddiası
üzerine başladı. Xosrowanî
(Hosravani), bilgisayar eğitimi
aldıktan sonra dört yıldızlı Tara
Otel’de kat görevlisi olarak
çalışıyordu.
2. KÜRTLERİN YOĞUN YAŞADIĞI
MAHABAD KENTİ NERESİ?
Olayın gerçekleştiği yer, sayısı 10
milyonu geçen İranlı Kürt nüfusun
da ağırlıklı yaşadığı kentlerden biri.
312 bin nüfusa sahip Mahabad
kenti, Urmiye Gölü'nün güneyinde
bir vadide yer alıyor. Mahabad,
Ocak 1946'da Sovyetler Birliği'nin
desteğiyle kurulan daha sonra
Sovyetler Birliği'nin çekilişi ve İran
ordusunun işgaliyle yıkılan
Kürdistan Mahabad Cumhuriyeti’nin
de başkentiydi.
3. OHAL KARARI ALAN İRAN REJİMİ,
ÇAĞRILARA NEDEN KULAK
VERMEDİ?
4 Mayıs’ta gerçekleştiği belirtilen
Ferinaz’ın ölümünün ardından
başta ailesi olmak üzere
Mahabadlılar, İran rejimine olayı
aydınlatması ve sorumluların
cezalandırılması çağrısında
bulunmuş, cevap alamadıkları
takdirde protesto gösterileri
düzenleyeceklerini kaydetmişti.
Ancak yetkililerden herhangi bir
tepki alınmadı. Rejimin, tecavüzcü
ve katil istihbaratçıları koruduğu
iddiası üzerine ise halk, önceki gün
öğleden sonra otelin bulunduğu
sokağa çıkıp, 'rejimin tecavüz odası'
olarak adlandırdıkları Tara Oteli’ni
ateşe verdi. İran yönetimi, büyüyen
olaylar üzerine kentte OHAL kararı
aldı. Kent, çevresinin askerler
tarafından kuşatıldığı bildirildi.
4. TECAVÜZCÜLER İRAN
İSTİHBARATINDAN MI?
OHAL kararı sonrası resmi haber
ajansı IRNA’ya açıklama yapan
Mahabad Valisi Cafer Ketani, olay
hakkında incelemenin sürdüğünü
kaydetti. Ketani’nin, “Sanık
yakalandı ve soruşturma
tamamlanıncaya kadar gözaltında
tutulacak. Sanık, basında iddia
edildiği gibi herhangi bir resmi
kurum mensubu değil, otel
çalışanlarındandır” sözleri ise
tecavüz girişimi iddialarını
doğruladı. Ancak iddiaya göre otel
çalışanı Xosrowanî, İran İstihbaratı
(İTLAAT) elemanlarının
tecavüzünden kurtulmaya
çalışırken hayatını kaybetti. Yerel
kaynakların verdiği bilgiye göre,
otel sahibi Nadir Moludi, otelini 4
yıldızlıdan 5 yıldızlıya çıkarmak
istemiş, İTLAAT yetkilisi ise
kendisine Ferinaz Xosrowanî ile bir
“randevu” ayarlaması şartıyla bunu
yapabileceğini belirtmiş. Olan
bitenden haberi olmayan Ferinaz, 4
Mayıs’ta otel sahibi tarafından İran
istihbaratçı ile otelin bir odasına
kilitlendi. Bunu üzerine durumu ve
istihbaratçının insanlık dışı niyetini
anlayan Ferinaz, tecavüze
uğramamak adına binanın 4’üncü
katından 3’üncü katına inmeye
çalışırken, hayatını kaybettiği iddia
edilidi. Hosravani'nin binadan
düşerken çekildiği öne sürülen
görüntüler ise sosyal medya ve bazı
internet sitelerinde yer aldı.
5. TECAVÜZ OLAYI İLK DEĞİL; İRAN,
TECAVÜZ VE CİNAYET VAKALARININ
ÜZERİNİ Mİ ÖRTÜYOR?
Öte yandan halkı sokaklara döken
tecavüz ve cinayet vakalarının da
ilk olmadığı da ortaya çıktı. Yayılan
protestoların nedenleri arasında,
ülkedeki baskı ve cinayet
politikaları ile geçtiğimiz yıl
katledilen ve şüpheli bir şekilde ölü
bulunan 3 Kürt kadın öğrenci Şeyda
Hatemi, Perwîn Heqirî ve Seher
Çoyni'nin gerçek ölüm nedenlerinin
araştırılmayıp, katillerinin hala
açığa çıkartılmaması da yatıyor.
DİHA’nın haberine göre, yakın
geçmişte üstü örtüldüğü iddia
edilen 3 kadın cinayeti ise şöyle:
ŞEYDA HATEMİ, YURT ODASINDA
KATLEDİLDİ: Kız öğrencilerden
Şeyda Hatemi, 1 Mart 2014
tarihinde okuduğu Urmiye
Üniversitesi yurdunda kimliği
belirsiz kişiler tarafından katledildi.
Ziraat Fakültesi bölümünde okuyan
Hatemi'ni katledilmesi üzerine
arkadaşları tepkilerini üniversite
kapısında eylem başlatarak ortaya
koydu. Cenazesi İran rejim
güçlerinin denetiminde gerçekleşen
Hatemi'nin defnedilmesi sonrası
rejim, Hatemi ailesine, basına
konuşma yasağı getirdi. Yine olayın
hiçbir avukat tarafından da
araştırılmasına izin verilmedi ve
Şeyda Hatemi'nin katledilmesinin
üstü kapatıldı.
PERWÎN HEQİRÎ'NİN ŞÜPHELİ
ÖLÜMÜ ARAŞTIRILMADI: Miyanduva
Üniversitesi öğrencisi olan 21
yaşındaki Perwîn Heqirî (21) de,
Yine Hatemi gibi şüpheli bir ölüme
kurban gitti. Heqerî'nin ölüm
sebe
oluyor?
10 Mayıs 2015, Pazar
İran’da bir Kürt kadının, çalıştığı
otelde tecavüze uğramamak için
intihar etmesi üzerine rejim karşıtı
protestolar düzenlendi.
Meydan
gazetesinden Erhan
Çaçan'ın haberine
göre İran’ın Batı
Azerbaycan
eyaletinde Kürt
nüfusunun
yoğunlukta olduğu
Mahabad kentinde
halk, bir oteli ateşe
verdi. Ölü ve yaralı
sayısıyla ilgili net
bir bilgi
verilmezken
gösterilerde en az
10 kişinin yaşamını
yitirdiği, yaklaşık
150 kişinin ise yaralandığı öne
sürüldü. Çıkan olaylarda onlarca
gözaltı yaşanırken; Mahabad
kentinde OHAL ilan edildi. İran’da 2
gün önce başlayan protestoların
altında ne yatıyor?
İşte 5 soruda İran’da yaşananlar:
1. OLAYLAR NASIL BAŞLADI?
Mahabad kentindeki gösteriler, 26
yaşındaki Ferinaz Xosrowanî’nin, bir
otelde İran güvenlik güçleri
mensupları tarafından tecavüz ve
saldırıya uğradığı sırada kurtulmak
amacıyla dördüncü kattan aşağı
atlayıp hayatını kaybettiği iddiası
üzerine başladı. Xosrowanî
(Hosravani), bilgisayar eğitimi
aldıktan sonra dört yıldızlı Tara
Otel’de kat görevlisi olarak
çalışıyordu.
2. KÜRTLERİN YOĞUN YAŞADIĞI
MAHABAD KENTİ NERESİ?
Olayın gerçekleştiği yer, sayısı 10
milyonu geçen İranlı Kürt nüfusun
da ağırlıklı yaşadığı kentlerden biri.
312 bin nüfusa sahip Mahabad
kenti, Urmiye Gölü'nün güneyinde
bir vadide yer alıyor. Mahabad,
Ocak 1946'da Sovyetler Birliği'nin
desteğiyle kurulan daha sonra
Sovyetler Birliği'nin çekilişi ve İran
ordusunun işgaliyle yıkılan
Kürdistan Mahabad Cumhuriyeti’nin
de başkentiydi.
3. OHAL KARARI ALAN İRAN REJİMİ,
ÇAĞRILARA NEDEN KULAK
VERMEDİ?
4 Mayıs’ta gerçekleştiği belirtilen
Ferinaz’ın ölümünün ardından
başta ailesi olmak üzere
Mahabadlılar, İran rejimine olayı
aydınlatması ve sorumluların
cezalandırılması çağrısında
bulunmuş, cevap alamadıkları
takdirde protesto gösterileri
düzenleyeceklerini kaydetmişti.
Ancak yetkililerden herhangi bir
tepki alınmadı. Rejimin, tecavüzcü
ve katil istihbaratçıları koruduğu
iddiası üzerine ise halk, önceki gün
öğleden sonra otelin bulunduğu
sokağa çıkıp, 'rejimin tecavüz odası'
olarak adlandırdıkları Tara Oteli’ni
ateşe verdi. İran yönetimi, büyüyen
olaylar üzerine kentte OHAL kararı
aldı. Kent, çevresinin askerler
tarafından kuşatıldığı bildirildi.
4. TECAVÜZCÜLER İRAN
İSTİHBARATINDAN MI?
OHAL kararı sonrası resmi haber
ajansı IRNA’ya açıklama yapan
Mahabad Valisi Cafer Ketani, olay
hakkında incelemenin sürdüğünü
kaydetti. Ketani’nin, “Sanık
yakalandı ve soruşturma
tamamlanıncaya kadar gözaltında
tutulacak. Sanık, basında iddia
edildiği gibi herhangi bir resmi
kurum mensubu değil, otel
çalışanlarındandır” sözleri ise
tecavüz girişimi iddialarını
doğruladı. Ancak iddiaya göre otel
çalışanı Xosrowanî, İran İstihbaratı
(İTLAAT) elemanlarının
tecavüzünden kurtulmaya
çalışırken hayatını kaybetti. Yerel
kaynakların verdiği bilgiye göre,
otel sahibi Nadir Moludi, otelini 4
yıldızlıdan 5 yıldızlıya çıkarmak
istemiş, İTLAAT yetkilisi ise
kendisine Ferinaz Xosrowanî ile bir
“randevu” ayarlaması şartıyla bunu
yapabileceğini belirtmiş. Olan
bitenden haberi olmayan Ferinaz, 4
Mayıs’ta otel sahibi tarafından İran
istihbaratçı ile otelin bir odasına
kilitlendi. Bunu üzerine durumu ve
istihbaratçının insanlık dışı niyetini
anlayan Ferinaz, tecavüze
uğramamak adına binanın 4’üncü
katından 3’üncü katına inmeye
çalışırken, hayatını kaybettiği iddia
edilidi. Hosravani'nin binadan
düşerken çekildiği öne sürülen
görüntüler ise sosyal medya ve bazı
internet sitelerinde yer aldı.
5. TECAVÜZ OLAYI İLK DEĞİL; İRAN,
TECAVÜZ VE CİNAYET VAKALARININ
ÜZERİNİ Mİ ÖRTÜYOR?
Öte yandan halkı sokaklara döken
tecavüz ve cinayet vakalarının da
ilk olmadığı da ortaya çıktı. Yayılan
protestoların nedenleri arasında,
ülkedeki baskı ve cinayet
politikaları ile geçtiğimiz yıl
katledilen ve şüpheli bir şekilde ölü
bulunan 3 Kürt kadın öğrenci Şeyda
Hatemi, Perwîn Heqirî ve Seher
Çoyni'nin gerçek ölüm nedenlerinin
araştırılmayıp, katillerinin hala
açığa çıkartılmaması da yatıyor.
DİHA’nın haberine göre, yakın
geçmişte üstü örtüldüğü iddia
edilen 3 kadın cinayeti ise şöyle:
ŞEYDA HATEMİ, YURT ODASINDA
KATLEDİLDİ: Kız öğrencilerden
Şeyda Hatemi, 1 Mart 2014
tarihinde okuduğu Urmiye
Üniversitesi yurdunda kimliği
belirsiz kişiler tarafından katledildi.
Ziraat Fakültesi bölümünde okuyan
Hatemi'ni katledilmesi üzerine
arkadaşları tepkilerini üniversite
kapısında eylem başlatarak ortaya
koydu. Cenazesi İran rejim
güçlerinin denetiminde gerçekleşen
Hatemi'nin defnedilmesi sonrası
rejim, Hatemi ailesine, basına
konuşma yasağı getirdi. Yine olayın
hiçbir avukat tarafından da
araştırılmasına izin verilmedi ve
Şeyda Hatemi'nin katledilmesinin
üstü kapatıldı.
PERWÎN HEQİRÎ'NİN ŞÜPHELİ
ÖLÜMÜ ARAŞTIRILMADI: Miyanduva
Üniversitesi öğrencisi olan 21
yaşındaki Perwîn Heqirî (21) de,
Yine Hatemi gibi şüpheli bir ölüme
kurban gitti. Heqerî'nin ölüm
sebe