İnsülin nedir nasıl kullanılır

İnsülin nedir, kimler kullanır, hangi hastalığa iyi gelir, nasıl kullanılır… Evet arkadaşlarım insülin ilacı hakkında bilmeniz gereken herşey burada…


Enjeksiyon sonrası o bölgeye masaj, ısıuygulaması yapmak, o bölgede geçici ısı artışı olması ve o bölgeyeegzersiz uygulanması insülin emilim hızını artırır. Örneğin, ağırlıkçalışan birinin kollarına, futbol oynayan birinin bacaklarına, mekikçeken birinin karnına insülin yaptıktan sonra, bu kişinin egzersizyapması insülinin hızla emilmesine neden olur.

İnsülin nedir?

İnsülin,vücudumuzda midenin arka tarafına yerleşmiş, yaprak şeklinde bir organolan pankreasın beta hücrelerinden salınan bir hormondur. Kanda serbestolarak dolaşan şekerin hücre içine girmesini sağlar. Böylece hemkandaki şeker düzeyi normal seyretmiş hem de yaşam için enerjisağlanmış olur.
Yediklerinizden enerji olarakfaydalanabilmeniz için vücudunuzdaki insülin yeterli ve etkiliolmalıdır. Çünkü hücrelere glikozun girişi için kapıyı açan anahtarinsülindir. Diyabetlilerde ise pankreas yeterli insülini üretemez ya daüretilen insülin vücutta etkili bir şekilde kullanılamaz. Bu da kanşekerinin yükselmesine neden olur. Bu durumda vücudunuz için hayatiöneme sahip olan insülini dışarıdan sağlamanız gerekir.

İnsülinleri nerede ve nasıl saklamalısınız?

İnsülinenjeksiyonunda kalem kullanıyorsanız, kalemi buzdolabına koymaya gerekyoktur. Oda ısısında(25 dereceye kadar) saklayabilir, çantanızdataşıyabilirsiniz. Fakat kaleminizi direkt güneş ışığına maruzbırakmayınız. Kalem dışındaki diğer yedek insülin flakon vekartuşlarınızı buzdolabının kapağında orta tarafında 2 – 8 derecearasında saklayınız.

İnsülinlerinizi asla dondurucu bölümlere koymayınız, dondurmayınız. Donmuş insülinleri de kullanmayınız.

Seyahatesnasında yedek insülinlerinizi, insülin seyahat çantalarıyla muhafazaetmeye çalışınız. Uçak yolculuğu yapacaksanız, hava yollarına bilgiveriniz, insülinlerinizi yanınıza alınız.

Açılmışinsülinlerinizi 28-30 gün süre ile kullanabilirsiniz. Eğer bu süreninsonunda insülininiz bitmediyse kalanını kullanmayınız, yenisini açınız.İnsülin satın alırken de son kullanma tarihine ve insülininizin ticariismine dikkat ediniz, yanlış insülin almayınız.

İnsülinleri nerelerden ve nasıl uygulamalısınız?

İnsülinlerkol, bacak, karın ve kalçadan uygulanmaktadır. İnsülin emiliminin eniyi olduğu bölge ise karın bölgesidir. İnsülini kalbe ne kadar yakınbölgeye enjekte ederseniz, emilimi o kadar çabuk olur. Dolayısıyla kol,bacak ve kalça bölgelerine doğru insülinin emilim hızı giderek azalır.

Enjeksiyonsonrası o bölgeye masaj, ısı uygulaması yapmak, o bölgede geçici ısıartışı olması ve o bölgeye egzersiz uygulanması insülin emilim hızınıartırır. Örneğin, ağırlık çalışan birinin kollarına, futbol oynayanbirinin bacaklarına, mekik çeken birinin karnına insülin yaptıktansonra, bu kişinin egzersiz yapması insülinin hızla emilmesine nedenolur.

İnsülinler;insülin enjektörü, insülin kalemleri ve insülin pompalarıyla derialtına (subkutan dokuya) uygulanır. Yaptığınız insülinin daha etkiliolması için insülin uygulama bölgelerinizi rotasyon tekniği iledeğiştiriniz. Giysilerinizin üzerinden kesinlikle insülin enjeksiyonuyapmayınız. Her enjeksiyonda yeni iğne ucu veya yeni insülin enjektörükullanınız.

Sürekli aynı bölgeden ve aynı iğne ucu ile insülin yapmak,
- Enjeksiyon bölgesinde şişlik, sertlik ve morarmalara,
- Enjeksiyon bölgesinde insülin birikimine,
-Lipoatrofi(enjeksiyon bölgesinde yağ dokusu kaybı ve erimesine bağlıoluşan çukurlar) ve lipohipertrofilere(yağ dokusu birikimi sonucuenjeksiyon bölgesinde oluşan sertlikler) yol açmaktadır.

Dolayısıyla hem canınız daha çok yanar, hem enfeksiyon riskiniz artar, hem de insülininizin etkinliği azalmış olur.

İnsülin enjeksiyonunuzu nasıl yapmalısınız?
• Öncelikle ellerinizi ılık su ve sabunla yıkayınız.
• Yapacağınız insülin dozunuzu hazırlayınız (insülin kalemi / insülin enjektörü ile)
• Enjeksiyon yapacağınız bölgeyi alkollü pamukla siliniz ve kurumasını bekleyiniz.
•Enjeksiyon yapacağınız yeri iki parmağınızla kıstırarak kaldırınız(çimdikleme tekniği) ve iğnenin metal kısmını bu bölgeye dik olarak,sonuna kadar batırınız.
• Pistonu sonuna kadar iterekayarladığınız insülin dozunuzun hepsini enjekte ediniz ve iğneyiçekmeden önce yavaş yavaş 10’a kadar sayınız.
• Daha sonra iğneyi yine dik olarak çekiniz ve kuru pamukla enjeksiyon yerine sadece bastırınız, ovuşturmayınız.
•Kullandığınız insülin enjektörü veya kaleme taktığınız iğne ucunu çıkartarak atınız ve kaleminizin kapağını kapatınız.
•Kısa ve uzun etkili insülinler berrak görünümlü, orta etkili ve karışım(mix) insülinlerin ise bir çoğu bulanık görünümlüdür. İnsülininizinhangi gruptan olduğunu hekim veya hemşirenizden öğreniniz. Eğerinsülininiz bulanık görünümlü ise enjeksiyonunuzu yapmadan önce tamamenkarışması için insülin kaleminizi veya insülin şişesini ellerinizinarasında 10 kez yavaş yavaş yuvarlayarak iyice karışmasını sağlayınız,daha sonra insülin dozunuzu ayarlayınız.
• İnsülininizi hangivakitlerde, yemekten ne kadar zaman önce ya da hangi saatlerde, nasılyapmanız gerektiğini mutlaka öğreniniz.

Eğer insülininizi insülin enjektörü ile yapacaksanız
• İnsülin şişenizin tepesini alkollü pamukla siliniz.
• Kullanacağınız doz kadar havayı enjektörünüze çekip, sonra bu havayı insülin şişesine boşaltınız.
• İstenilen insülin dozunu enjektörü şişeden hiç çıkartmadan, şişeyi ters çevirerek enjektöre çekiniz.
• Kesinlikle insülin enjektörü dışında bir enjektör kullanmayınız.
• Hazırladığınız insülini yukarıdaki uyarıları dikkate alarak enjekte ediniz.
• İnsülin enjeksiyonunu asla giysilerinizin üzerinden yapmayınız.

Kimler insülin enjeksiyonuna ihtiyaç duyar?
• Tip 1 Diyabetliler (insüline bağımlı şeker hastaları)
• Gebe diyabetlilerin bazıları
• Ağızdan alınan şeker düşürücü haplara yanıt vermeyen Tip 2 diyabetliler
• Akut ve kronik komplikasyonları olanlar
• İdrarda şeker pozitifliği olanlar
• Acilen cerrahi girişim yapılmasına karar verilip şekeri yüksek seyreden hastalar
• Pankreadektomi geçiren tüm hastalar
• Diyabete bağlı olarak sinir sistemi göz ve böbreklerinde hasar oluşmuş diyabet hastaları.



İnsülin tedavisinin amaçları nelerdir?
• Diyabetin diğer organlarda oluşturacağı sorunları önlemek,
• Kan şekerini normal düzeye getirmek ve bu düzeylerde tutmak,
• Önlenemeyecek düzeyde sorunlar oluşmuşsa ilerlemelerini durdurmak,
• Hamilelik ve bebekle ilgili komplikasyonları önlemek,
• Çocuklarda büyüme ve gelişmeyi sağlamak.

İnsülin çeşitleri nelerdir?
• Çok kısa etkililer
• Kısa etkililer
• Orta etkililer
• Uzun etkililer
• Karışık insülinler

Kullandığınızinsülinin hangi gruba girdiğini, hangi zamanlarda, nasıl kullanmanızgerektiğini doktorunuzdan veya diyabet eğitim hemşirenizden öğreniniz.

Kan şekeriniz beklenmedik bir şekilde düştüyse

Hipoglisemi,kan şekerinde düşüş (60 mg/dL) olması durumudur. Yüklü dozda ilaç,insülin, egzersiz, yetersiz beslenme ve stres hipoglisemiye yolaçabilir.

Eğerhasta baygın değilse ve bir şeyler yutabilecek durumda ise, tedaviolarak ağızdan glukoz (kesme şeker, bal, reçel, meyve suyu veya glikoztablet) verilmelidir. Hipoglisemi çikolata ile tedavi edilemez. Çünküçikolatanın içindeki yüksek miktardaki yağ şekerin emiliminiyavaşlatır. Dolayısıyla kan şekerini hızlıca yükseltemezsiniz. Oysaamaç o anda kan şekerinin hızlıca normale dönmesini sağlamaktır.

Hastanınbilinci kapalıysa doğrudan GLUCAGON enjeksiyonu uygulanır. İnsülinenjeksiyonundaki cildi kabartma işlemi bu enjeksiyonda yapılmaz.

Direktkas içine enjekte edilir. Diyetisyeninizin önerdiği ara öğünü vaktindealmayı ve yanınızda mutlaka kesme şeker ya da meyve suyu bulundurmayıihmal etmeyiniz. Yanınızda diyabet kimlik kartınızı taşımayı daunutmayınız.

Ailebireylerinizin, arkadaşlarınızın ve yardımcılarınızın düşük kan şekeribelirtilerinin neler olduğunu ve nasıl tedavi edildiğini öğrenmeleri,sizin için hayati önem taşır.

Hipoglisemi belirtileri
• Görme bozukluğu
• Anksiyete
• Titreme
• Başağrısı
• Açlık
• Güçsüzlük / yorgunluk
• Aşırı sinir
• Terleme
• Kalp çarpıntısı
• Baş dönmesi

Kan şekerinde yükselme: Hiperglisemi
Günlükaçlık kan şekerinin 125 mg/dL’nin üzerinde ve günün herhangi birsaatinde kan şekerinin 200 mg/dL ve üzerinde olması durumudur.

Belirtileri nelerdir?
• Ağız kuruluğu, hararet basması, çok su içme, dilin basıklaşması
• Sık idrara çıkma
• Bulanık görme
• Uyku hali, yorgunluk
• Ayak tabanlarında yanma hissi, karıncalanma, uyuşma hissi
• Deride kuruma ve kaşıntı
• Kesik ve yaraların geç iyileşmesi
• Sık sık enfeksiyon geçirme

Hiperglisemi nedenleri nelerdir?
• İlaçları uygun dozda kullanmamak
• Diyete uymamak, fazla yemek
• Egzersiz yapmamak
• Enfeksiyon, stres

Unutmayın!
• İnsülin hayat kurtarıcıdır, bağımlılık yapmaz.
• En mükemmel tedavi yöntemidir.
• Uygun kullanıldığı takdirde hiçbir zararı yoktur.
•Kullanmakta gecikmeyin. Eğer bir sorununuz olursa mutlaka sağlıkgörevlinize başvurun ve diyabet kimlik kartınızı yanınızda taşımayıihmal etmeyin.

ntvmsnbc