Üzgün, huzursuz veya aşırı yorgun olduğumuzda ya da eski zamanlara özlem duyduğumuzda bilinçsizce iç çekebiliriz. Peki, neden iç çekiyoruz ve iç çekme sırasında vücudumuzda neler oluyor?
İç çekiş; normal bir nefes alma sonrasında, akciğerlerimiz yeterli solunum havasıyla doluyken azar azar, tekrarlayan veya tek bir seferde daha büyük hacimde havanın akciğerlere alınmasıdır. İç çekme sonucunda, akciğerlerimizde gaz transferi yaşanıyor. Akciğerde alveol adı verilen hava kesecikleri daha çok havalanıyor, sönmüş olanlar tekrar şişiyor. Bu akciğerlerimiz için son derece önemli, periyodik bakım faaliyeti ve alveoller sayesinde kanımıza oksijen taşınıyor.
Ortalama olarak bir insan saatte 12 defa iç çekiyor. UCLA’dan Nörobiyoloji Profesörü Jack Feldman’ın araştırmaları, iç çekmenin akciğer fonksiyonlarının düzgün çalışabilmesi için önemli olduğunu gösteriyor.
Feldman, “Her iç çekme, normal bir nefes ile başlıyor. Fakat ardından bir nefes daha ekliyorsun” diyor. Gün içerisinde bu çifte nefesler belirli aralıklarla, düzenli bir şekilde oluşuyor. Akciğerlerdeki yüz milyonlarca alveol her nefes alışta şişiyor. Bu ufacık balonlar kanın oksijenlenmesini sağlıyor, ardından da kalp bu kanı alarak bütün vücuda dağıtıyor. Bu minik baloncuk arada bir sönebiliyor. Söndüklerinde ise, tekrar şişirilmeye çalışılmaları, tıpkı sulu bir balonun içerisine hava üfleme gibi oluyor. İşte iç çekerek akciğerlere fazladan hava girişi sağlanıyor. Sönmüş olan alveoller tekrar açılmaya çalışılıyor. Eğer iç çekme olmasaydı, bu sönük baloncuklar, kana yeterli miktarda oksijen karışmayana kadar birikirdi. Feldman’a göre bu durum ölüme yol açabilirdi.
İç çekme ile stres arasında da bir bağlantı olduğu öne sürülüyor. Stres altında olduğumuzda vücut ve beyin bir dizi hormon ve diğer kimyasallar ile doluyor. Buna bağlı olarak da nefes alışverişinde değişimler meydana gelebiliyor.
Feldman, fareler üzerine yaptıkları çalışmalarda, farelere belirli stres kimyasalları enjekte edildiğinde iç çekme oranlarının yükseldiğini gözlemlediklerini söylüyor. Bunun muhtemel nedeni, çift nefeslerin vücudun stres ile savaşmasına yardım etmesi olabilir. Birçok araştırma, derin ve kontrollü nefes alışverişinin anksiyete ve stres üzerinde olumlu etkileri olduğunu gösteriyor. Bu açıdan bakıldığında, iç çekmek vücudun sakinleşmek adına kullandığı bir yöntem olabilir.
Bunların dışında iç çekmek ile bazı duygular arasında ilişki olduğu da belirtiliyor. Fakat bu ilişkiler kültürden kültüre, dönemden döneme değişiyor. Günümüzde iç çeken bir insan ile karşılaşıldığında onun üzgün olduğunu varsayıyoruz. Aynı zamanda iç çekmenin bıkkınlık ya da hayal kırıklığı ile ilişkili olduğunu düşünüyoruz.
İç çekmeye dair öne sürülen bir teoriye göre, insanlar bir şeyleri bırakmak zorunda olduklarında iç çekiyorlar. Kontrolümüz dışında gelişen bir durum söz konusu olduğunda başka bir şeye geçmek zorunda kaldığımızda iç çekiyoruz. Bir umut, düşünce, arzu nesnesi, hatta korku yitip gittiğinde iç çekiyoruz.
Stanford Üniversitesi’nde dakikada yaklaşık 40 kez iç çeken kemirgenler ile araştırma yapıldı. Çalışma sonucunda “fasiyal çekirdeğe” yakın “medulla” bölgesinde daha fazla olmak üzere, koku siniri sonlanım yeri ve hippokampüs bölgelerinde de var olan Nmb geniyle, beynin daha farklı bölgelerine dağılmış olan Gbr geninin, iç çekmeden sorumlu bombesin-benzeri nöropeptid üretilmesinden sorumlu oldukları tespit edildi. Araştırmada, genlerden birinin hakim olduğu yolağın baskılanmasının, iç çekiş sayısının yarıya indirdiği gözlemlenirken, ikisinin de devre dışı bırakılması ile iç çekme eyleminin tamamen durdurulduğu gösterildi.
Normal solunumu devam ettiren yolaklardan tamamen farklı olan bu iki yolağın engellenmesi, soluk alıp vermeyi etkilemese de iç çekmeyi durdurarak solunum etkinliğini bozduğu görüldü. Bunun sonucunda da sıçanlarda akciğer sorunları ve solunum yetmezliklerine neden olduğu çalışmada gösterilmiş. Bu da iç çekmenin duygu durumumuzu yansıtmanın çok ötesinde, yaşamsal bir eylem olduğunu ortaya koyuyor.
Kaynak:Elma Elma
İç çekiş; normal bir nefes alma sonrasında, akciğerlerimiz yeterli solunum havasıyla doluyken azar azar, tekrarlayan veya tek bir seferde daha büyük hacimde havanın akciğerlere alınmasıdır. İç çekme sonucunda, akciğerlerimizde gaz transferi yaşanıyor. Akciğerde alveol adı verilen hava kesecikleri daha çok havalanıyor, sönmüş olanlar tekrar şişiyor. Bu akciğerlerimiz için son derece önemli, periyodik bakım faaliyeti ve alveoller sayesinde kanımıza oksijen taşınıyor.
Ortalama olarak bir insan saatte 12 defa iç çekiyor. UCLA’dan Nörobiyoloji Profesörü Jack Feldman’ın araştırmaları, iç çekmenin akciğer fonksiyonlarının düzgün çalışabilmesi için önemli olduğunu gösteriyor.
Feldman, “Her iç çekme, normal bir nefes ile başlıyor. Fakat ardından bir nefes daha ekliyorsun” diyor. Gün içerisinde bu çifte nefesler belirli aralıklarla, düzenli bir şekilde oluşuyor. Akciğerlerdeki yüz milyonlarca alveol her nefes alışta şişiyor. Bu ufacık balonlar kanın oksijenlenmesini sağlıyor, ardından da kalp bu kanı alarak bütün vücuda dağıtıyor. Bu minik baloncuk arada bir sönebiliyor. Söndüklerinde ise, tekrar şişirilmeye çalışılmaları, tıpkı sulu bir balonun içerisine hava üfleme gibi oluyor. İşte iç çekerek akciğerlere fazladan hava girişi sağlanıyor. Sönmüş olan alveoller tekrar açılmaya çalışılıyor. Eğer iç çekme olmasaydı, bu sönük baloncuklar, kana yeterli miktarda oksijen karışmayana kadar birikirdi. Feldman’a göre bu durum ölüme yol açabilirdi.
İç çekme ile stres arasında da bir bağlantı olduğu öne sürülüyor. Stres altında olduğumuzda vücut ve beyin bir dizi hormon ve diğer kimyasallar ile doluyor. Buna bağlı olarak da nefes alışverişinde değişimler meydana gelebiliyor.
Feldman, fareler üzerine yaptıkları çalışmalarda, farelere belirli stres kimyasalları enjekte edildiğinde iç çekme oranlarının yükseldiğini gözlemlediklerini söylüyor. Bunun muhtemel nedeni, çift nefeslerin vücudun stres ile savaşmasına yardım etmesi olabilir. Birçok araştırma, derin ve kontrollü nefes alışverişinin anksiyete ve stres üzerinde olumlu etkileri olduğunu gösteriyor. Bu açıdan bakıldığında, iç çekmek vücudun sakinleşmek adına kullandığı bir yöntem olabilir.
Bunların dışında iç çekmek ile bazı duygular arasında ilişki olduğu da belirtiliyor. Fakat bu ilişkiler kültürden kültüre, dönemden döneme değişiyor. Günümüzde iç çeken bir insan ile karşılaşıldığında onun üzgün olduğunu varsayıyoruz. Aynı zamanda iç çekmenin bıkkınlık ya da hayal kırıklığı ile ilişkili olduğunu düşünüyoruz.
İç çekmeye dair öne sürülen bir teoriye göre, insanlar bir şeyleri bırakmak zorunda olduklarında iç çekiyorlar. Kontrolümüz dışında gelişen bir durum söz konusu olduğunda başka bir şeye geçmek zorunda kaldığımızda iç çekiyoruz. Bir umut, düşünce, arzu nesnesi, hatta korku yitip gittiğinde iç çekiyoruz.
Stanford Üniversitesi’nde dakikada yaklaşık 40 kez iç çeken kemirgenler ile araştırma yapıldı. Çalışma sonucunda “fasiyal çekirdeğe” yakın “medulla” bölgesinde daha fazla olmak üzere, koku siniri sonlanım yeri ve hippokampüs bölgelerinde de var olan Nmb geniyle, beynin daha farklı bölgelerine dağılmış olan Gbr geninin, iç çekmeden sorumlu bombesin-benzeri nöropeptid üretilmesinden sorumlu oldukları tespit edildi. Araştırmada, genlerden birinin hakim olduğu yolağın baskılanmasının, iç çekiş sayısının yarıya indirdiği gözlemlenirken, ikisinin de devre dışı bırakılması ile iç çekme eyleminin tamamen durdurulduğu gösterildi.
Normal solunumu devam ettiren yolaklardan tamamen farklı olan bu iki yolağın engellenmesi, soluk alıp vermeyi etkilemese de iç çekmeyi durdurarak solunum etkinliğini bozduğu görüldü. Bunun sonucunda da sıçanlarda akciğer sorunları ve solunum yetmezliklerine neden olduğu çalışmada gösterilmiş. Bu da iç çekmenin duygu durumumuzu yansıtmanın çok ötesinde, yaşamsal bir eylem olduğunu ortaya koyuyor.
Kaynak:Elma Elma
