Histerektomi Sonrası Prolapsus Geliştirme Şansım Nedir?

Histerektomi sonrası yaşam, hayatınızda hem duygusal hem de fiziksel pek çok değişikliği getirebilir. Yaygın belirtileri iyi bilinse de, daha az bilinen bir durum olarak histerektomi sonrası prolapsus adı verilen bir durumu da bilmeniz gerekir.

Prolapsusun doğrudan histerektominin bir sonucu olduğu kesin olarak kanıtlanmış olmasa da, ikisi arasındaki bağlantıyı gösterebilecek çalışmalar mevcuttur. Bu yazıda ise; histerektomi sonrası prolapsus geliştirme şansınızdan, semptomların ne kadar yaygın olduğundan, belirtilerden, önlemek ve tedavi için neler yapabileceğinizden bahsedeceğiz…

Histerektomi Sonrası Prolapsus Geliştirme Şansım Nedir?​

Histerektomi, rahim sarkması olan kadınlar için uygulanabilir bir cerrahi tedavi olarak tıp dünyasında yer bulmuştur. Tedavi, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde arttırabilse de, bazı çalışmalarda histerektomi sonrası prolapsus riskinin artabileceğini de göstermektedir.

Histerektomi rahmin bir kısmını veya tamamını çıkardığı için, vücut içinde konumlarını korumak için rahme güvenen diğer pelvik organların yeri değişmeye başlayabilir. Tıpta sistosel olarak bilinen mesane sarkması genel olarak en yaygın form olsa da; histerektomi sonrası prolapsustan muzdarip kadınlar vajinanın düşmeye başladığı yer gibi riskler de yükselir.

Bunun nedeni vajinanın rahme bağlı olmasıdır ve ameliyat sırasında rahmin alınmasından sonra vajinanın üst kısmının artık doğal olarak vücut içinde yapışık olmamasıdır. Bu nedenle, ameliyat sırasında çıkarılmamış sağlıklı bağlara yeniden bağlanması gerekir.

Seçilen histerektomi prosedürünün tipine bağlı olarak, ileride vajinal kaf sarkmasını önlemek için ameliyatı yapan hekim tarafından atılan cerrahi adımlar kalıcı sonuçlar vermeyebilir. Bazı uzmanlar daha invaziv açık abdominal veya vajinal histerektomilerin vajinayı sabitlemek için gerekli olan bağların çıkarılmasını tercih ederken, laparoskopik histerektomilerin bu istenmeyen yan etkisi yoktur.

Ayrıca çeşitli araştırmalarda; histerektomi geçirmiş kadınlar ile histerektomi sonrası prolapsusta yaklaşık olarak %5’lik bir artış arasında olası bir ilişki bulunmuştur.

Bir araşırmada; bunun aynı zamanda önceki pelvik taban cerrahisinin PHVP (histerektomi sonrası vajinal kaf prolapsusu) gelişimi için en büyük risk faktörü olduğunu ve vajinal histerektomi yapılmışsa prolapsus onarımı riskinin 5 kat daha fazla olduğu görülmüştür.

Histerektomi Sonrası Görülen Prolapsus Belirtileri Nelerdir?​

Histerektomi sonrası prolapsusu olan kadınlar, yaşam kalitelerini düşürebilecek çeşitli belirtiler ile karşılaşabilir. Bu belirtileri genel olarak dört gruba ayırmak mümkündür:

1. Vajinal Belirtiler:

• Sertlik hissi ya da “düşme” hissi. Bu şişkinlik hissi, ayakta durmayı veya yürümeyi de zorlaştırabilir.
• Genellikle vajina içinde rahatsız edici bir “ağırlık” olarak tanımlanan basınç
• Bel ağrısı
• Sarkan organın giysilerle veya vücudun diğer kısımlarıyla temas etmesinden kaynaklanan dış vajinal kanama
• İç vajinal kanama

2. Alt İdrar Yolu Belirtileri:

• Artan idrara çıkma sıklığı ve günün her saatinde idrara çıkma aciliyeti
• İstem dışı idrar kaçırma

3. Bağırsak Belirtileri:

• Bağırsak hareketini tamamen tahliye edememek
• Dışkılama için artan aciliyet
• İstemsiz dışkılama

4. Cinsel İşlev Bozukluğu:

• Ağrılı ilişki
• Vajinal gevşeklik
• Özgüven kaybı

Histerektomi Sonrası Sarkma Önlenebilir Mi?​

Histerektomi sonrası prolapsusu önlemek, geciktirmek veya yönetmek için kullanılabilecek çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri ve yapabileceğiniz pek çok egzersiz vardır:

• Kegel Egzersizlerini Alışkanlık Haline Getirin: Kegel Egzersizleri, pelvik taban kaslarını güçlendirmede son derece etkilidir. Bu egzersizler, organların aşağı inmesini engelleyerek pelvik organ sarkmasına da yardımcı olabilir.
• Kabızlığı Kontrol Altına Alın: Kabızlık, pelvik taban üzerinde çok fazla baskı uygulamanıza da neden olabilir. Beslenme şeklinizde doğru değişiklikleri yapmak, doğru miktarda su tüketmek ve ilaç tedavisi ile kabızlığı yönetmek yardımcı olabilir.
  
  
• Ağır Nesneleri Kaldırmaktan ve Bazı Egzersizlerden Kaçının: Pelvik tabanınıza baskı uygulayan herhangi bir aktivite, histerektomi sonrası pelvik organ sarkması geliştirme şansınızı da artırır. Ağır nesneleri kaldırmanın dışında; aynı zamanda mekik, mekik, bacak kaldırma ve plank egzersizleri gibi çekirdek kaslarınızı güçlendirmek için tasarlanmış tüm egzersizleri yaparken de dikkatli olmalısınız.
• Kronik Öksürüğe Dikkat: Kronik öksürük, pelvik taban kaslarının istemsiz olarak kasılmasına neden olabilir. Bu da, öksürük bir süre boyunca devam ederse sarkmanızı kötüleştirebilir. Bu durum muhtemelen sigara, enfeksiyon, öksürük, astım ve hatta ilaçların yan etkisi gibi daha büyük bir tıbbi sorunun belirtisidir. Bu nedenle, özellikle kronik öksürüğü tedavi etmek için bir doktordan yardım almak en iyisidir.
• Cerrahi Sonrası Doğru Hareket Etme: Ameliyat sonrası erken iyileşme sırasında hareket etme şekliniz, histerektomi sonrası pelvik tabandaki yükü doğrudan etkiler. Aşağıdaki durumlarda pelvik tabanınızdaki yükü azaltan doğru tekniği kullanarak hareket etmek önemlidir:

1. Yatağa girip çıkarken​
2. Yatakta sağa sola dönerken​
3. Öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda​
4. Bağırsaklarınızı zorlamadan kullanın​

• İdeal Kiloyu Koruyun: Kilonuz, pelvik taban üzerindeki yükü, özellikle doğrudan pelvik tabanın üzerindeki organların çevresinde bulunan karın yağlarını artırma potansiyeline sahiptir. Pelvik tabanınızı korumak için ideal kiloyu korumak; fazla kiloluysanız kilo vermeyi ve gereksiz kilo alımından kaçınmayı içerir. Özellikle karın bölgesinde çok fazla ağırlık olması, pelvik tabanınızdaki yükü artırır ve pelvik tabanınız gerilme ve sarkma riskini artırmayı destekler.
  

Histerektomi Sonrası Prolapsus Tedavi Edilebilir Mi?​

Histerektomi sonrası sarkmanızın yaşam tarzı değişiklikleriyle bile giderek kötüleştiğini fark ederseniz, sarkmanın evresine bağlı olarak uygun tedavi seçenekleri konusunda doktorunuza danışmanızın zamanı gelmiştir.

Histerektomi geçirmeden önce sarkma yaşayan kişiler bu tedavi seçenekleri muhtemelen biliyor olsa da, ilk sarkma histerektomiden sonra olan kişiler için belirli cerrahi seçenekleri mevcuttur.

Histerektominin vücut üzerindeki etkisi nedeniyle, düzeltici prolapsus cerrahisi gelecekte tekrarlamalara karşı garanti veremez. Bazı cerrahi seçenekler; zayıf vajinal duvarlar diker, zayıf vajinal duvarı tabaka benzeri ağ ile güçlendirir, zayıf vajinal duvarı kendi cildinizle güçlendirir ya da organların aşağı inmesini önlemek için vajinanın ön ve arka duvarlarını birlikte diker.

Ayrıca, vajinanın sarkmasını önlemek için Pesari adı verilen bir prosedür de uygulanmaktadır. Pesari; vajinaya yerleştirilen yumuşak, çıkarılabilir bir cihazdır. Mesane, rektum ya da rahme destek sağlamaya yardımcı olabilir. Ayrıca, idrar kaçırma semptomlarının giderilmesine de yardımcı olabilir.

Tedavi sonrası sarkma riskini azaltmak için, geçirdiğiniz prosedürü daha iyi anlamak ve risklerinizi öğrenmek için doktorunuzla konuşun ve sarkma riskini etkileyebilecek genel sağlık ve yaşam tarzı faktörlerini iyi yönettiğinizden emin olun.