Hepatit C, hepatitis C virüsünün (HCV) neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. Viral hepatite neden olan beş farklı virüsten (A, B, C, D ve E olarak tanımlanır) biri olan hepatitis C, karaciğerde iltihaba neden olur. Enfekte kişinin kanı ya da cinsel ilişki yolu ile yayılır. Her yıl, HCV ile enfekte kişilerin % 85'inde kronik enfeksiyon geliştiği tahmin ediliyor; bununla birlikte, enfeksiyon bulunan birçok kişide belirti görülmez. Bazılarında ise bu enfeksiyon, siroza (karaciğer hücrelerinde hasar), karaciğer yetersizliğine ve olası karaciğer kanserine yol açabilir. Sağlıklı kalmanız için vücudunuzun uygun biçimde işlev gören bir karaciğere gereksinimi vardır. Karaciğer, enfeksiyonlarla mücadele etmeye ve kanamayı durdurmaya yardımcı olur; kanınızdaki ilaçların ve diğer zehirli maddelerin atılmasını sağlar ve aynı zamanda enerji depolar.
NASIL KORUNURSUNUZ? Üzerinde kan bulunabileceğinden iğne, diş fırçası, makas ya da benzeri araç ve gereci kimseyle paylaşmayın. Eldiven giymeden kimsenin kanına dokunmayın. Cinsel etkinliğiniz varsa, güvenli cinsel ilişki kurun ve prezervatif kullanın. Vücudunuza dövme yaptıracaksanız, kullanılan araç ve gerecin steril olmasına dikkat edin. Hepatit C virüsü taşıyorsanız, kan ya da plazma bağışlamayın. Hepatit C enfeksiyonunuz varsa fazla miktarda alkol kullanmayın.
ABD yönetimi, kan bankaları, hastaneler ve doktorlar kanalıyla hepatit C ile enfekte olduğu halde durumun farkında olmayan kişileri tanımlamaya ve açıklamaya çalışıyor. Günümüzde, bağışlanan kanda hepatit C taraması yapılabilen doğruluk oranı oldukça yüksek bir sistem geliştirildi. Ancak 1992 yılından önce binlerce Amerikalı'ya, karaciğere saldıran bir viral enfeksiyon olan hepatit C taşıma olasılığı bulunan kan nakledildi. Hastalık yavaş ilerlediğinden ve bazen 20 yıl boyunca belirti görülmediğinden, birçok kişi hepatit C ile enfekte olduğunun farkında bile değildir.
Hepatit C, ABD'de en sık görülen kanla bulaşan enfeksiyondur ve karaciğer nakline yol açan nedenler arasında birinci sırada yer alır. Tüm dünyada yaklaşık 170 milyon kişi (bu hastaların 4 milyonu ABD'dedir) bu virüs ile enfektedir. Önümüzdeki on yılda bu hastalık nedeniyle ölenlerin ve karaciğer nakli için bekleyenlerin sayısında dramatik bir artış beklendiğinden, toplumda öncelikli bir sağlık sorunu durumuna gelme olasılığı yüksektir.
Erken tanı, hepatit C'nin daha fazla yayılmasını önlemede ve virüsün karaciğerde yol açacağı hasarın azaltılmasında büyük önem taşır. Bir araştırma ekibi, hepatit C ile enfekte kişiler için maliyet-etkinlik açısından en uygun tedavi yolunu araştırıyor.
NE YAPMALI ?
Herhangi bir risk etmenine maruz kaldığınızı ("Kimlere hepatit C virüsü testi uygulanmalı") ya da sizde hepatit bulunduğunu düşünüyorsanız doktorunuza danışın. Doktorunuz, hepatit C enfeksiyonu ve karaciğerde hasar olup olmadığına karar vermek için kan incelemeleri yapabilir ve diğer testleri uygulayabilir: karaciğerinizin daha fazla hasar görmesinin nasıl önleneceği ve tedavi gereksiniminiz konusunda karar verir.
KİMLERE HEPATİT C VİRÜSÜ TESTİ UYGULANMALI ?
Temmuz 1992 tarihinden önce kan nakli ya da organ nakli yapılan kişiler, 1987 yılından önce pıhtılaşma sorunları nedeniyle kan ürünü verilenler ya da uzun süreli böbrek diyalizine bağlı olanlar,
Kronik böbrek yetersizliği, hemofili ya da kemoterapi gerektiren kanser vakaları gibi sık olarak kan ürünlerinin verildiği hastalar,
Sağlık hizmetlerinde çalışanlar,
Enjeksiyonla madde kullananlar, eskiden enjeksiyonla madde kullanmış olanlar,
Yüksek risk taşıyan cinsel etkinlikleri, birden çok eşi ve/ya da cinsel yolla bulaşan hastalığı olan kişiler.
NASIL KORUNURSUNUZ? Üzerinde kan bulunabileceğinden iğne, diş fırçası, makas ya da benzeri araç ve gereci kimseyle paylaşmayın. Eldiven giymeden kimsenin kanına dokunmayın. Cinsel etkinliğiniz varsa, güvenli cinsel ilişki kurun ve prezervatif kullanın. Vücudunuza dövme yaptıracaksanız, kullanılan araç ve gerecin steril olmasına dikkat edin. Hepatit C virüsü taşıyorsanız, kan ya da plazma bağışlamayın. Hepatit C enfeksiyonunuz varsa fazla miktarda alkol kullanmayın.
ABD yönetimi, kan bankaları, hastaneler ve doktorlar kanalıyla hepatit C ile enfekte olduğu halde durumun farkında olmayan kişileri tanımlamaya ve açıklamaya çalışıyor. Günümüzde, bağışlanan kanda hepatit C taraması yapılabilen doğruluk oranı oldukça yüksek bir sistem geliştirildi. Ancak 1992 yılından önce binlerce Amerikalı'ya, karaciğere saldıran bir viral enfeksiyon olan hepatit C taşıma olasılığı bulunan kan nakledildi. Hastalık yavaş ilerlediğinden ve bazen 20 yıl boyunca belirti görülmediğinden, birçok kişi hepatit C ile enfekte olduğunun farkında bile değildir.
Hepatit C, ABD'de en sık görülen kanla bulaşan enfeksiyondur ve karaciğer nakline yol açan nedenler arasında birinci sırada yer alır. Tüm dünyada yaklaşık 170 milyon kişi (bu hastaların 4 milyonu ABD'dedir) bu virüs ile enfektedir. Önümüzdeki on yılda bu hastalık nedeniyle ölenlerin ve karaciğer nakli için bekleyenlerin sayısında dramatik bir artış beklendiğinden, toplumda öncelikli bir sağlık sorunu durumuna gelme olasılığı yüksektir.
Erken tanı, hepatit C'nin daha fazla yayılmasını önlemede ve virüsün karaciğerde yol açacağı hasarın azaltılmasında büyük önem taşır. Bir araştırma ekibi, hepatit C ile enfekte kişiler için maliyet-etkinlik açısından en uygun tedavi yolunu araştırıyor.
NE YAPMALI ?
Herhangi bir risk etmenine maruz kaldığınızı ("Kimlere hepatit C virüsü testi uygulanmalı") ya da sizde hepatit bulunduğunu düşünüyorsanız doktorunuza danışın. Doktorunuz, hepatit C enfeksiyonu ve karaciğerde hasar olup olmadığına karar vermek için kan incelemeleri yapabilir ve diğer testleri uygulayabilir: karaciğerinizin daha fazla hasar görmesinin nasıl önleneceği ve tedavi gereksiniminiz konusunda karar verir.
KİMLERE HEPATİT C VİRÜSÜ TESTİ UYGULANMALI ?
Temmuz 1992 tarihinden önce kan nakli ya da organ nakli yapılan kişiler, 1987 yılından önce pıhtılaşma sorunları nedeniyle kan ürünü verilenler ya da uzun süreli böbrek diyalizine bağlı olanlar,
Kronik böbrek yetersizliği, hemofili ya da kemoterapi gerektiren kanser vakaları gibi sık olarak kan ürünlerinin verildiği hastalar,
Sağlık hizmetlerinde çalışanlar,
Enjeksiyonla madde kullananlar, eskiden enjeksiyonla madde kullanmış olanlar,
Yüksek risk taşıyan cinsel etkinlikleri, birden çok eşi ve/ya da cinsel yolla bulaşan hastalığı olan kişiler.