- Konu Sahibi ProfDrBulentTiras
Hamilelikte yaşanan sorunlar arasında kaşıntıdan pek fazla bahsedilmese de vücudun çeşitli yerlerinde kaşıntı görülmesi, oldukça yaygın olarak rastlanan bir hamilelik belirtisidir. Kaşıntı bazı kadınlarda tüm vücudu etkileyebilirken bazılarında ise elleri, ayakları, karnı ya da göğüs bölgesini etkileyebilmektedir.
Kaşıntı genelde rahatsızlık vermekle birlikte geceleri uykusuzluğa neden olabilir ve hatta altta yatan ciddi bir sorunun belirtisi olabilir. Hamilelikte ayaklarınızda kaşıntı sorunu yaşıyorsanız, kaşıntıyı geçirmek için yapabileceğiniz şeyleri ve doktora hangi durumlarda başvurmanız gerektiğini aşağıda okuyabilirsiniz.
Hamilelikte yaşanan ayak kaşıntısının nedenleri arasında şunlar yer alabilmektedir:
Hormonal değişimler: Hamilelikle birlikte hormonlarda büyük değişimler yaşanır. Vücudun endokrin sisteminde yaşanan bu değişimler cildin tahriş olmasına yol açabilir.
Hamilelikte bağışıklık sisteminiz de farklı bir şekilde çalışmaktadır. Bebeğinizin en iyi şekilde büyüyebilmesi için bağışıklık sisteminizin bazı fonksiyonlarını arttırması ya da bastırması gerekebilir.
Hem hormonlarda hem de bağışıklık sisteminde yaşanan bu değişimlerin bir araya gelmesiyle hamilelikte cilt sorunları görülebilir ve bu da ayak kaşıntısına neden olabilir.
Sinirlerde hassasiyet: Hamilelikte hormonlardan kaynaklanan bir diğer sorun sinir hassasiyeti olmaktadır. Sinir hassasiyeti nedeniyle terleme, ısınma, dar kıyafetler giyme, yanlış ayakkabı tercihi veya yalnızca yatakta uzanmak gibi şeyler ayakların kaşınmasına neden olabilmektedir.
Cildin esnemesi: Hamilelikte bebeğin hızlı bir şekilde büyümesiyle birlikte karın, bacaklar, popo ve göğüslerde esnemeler meydana gelir. Genlerinize, hormonlarınıza ya da yaşadığınız kilo artışına bağlı olarak bu esnemeler sonucu çatlaklar oluşabilir.
Ayaklarda genelde çatlak olmasa da alınan kilolar nedeniyle ayakların daha fazla yük taşıması gerekir. Sonuç olarak ayaklardaki ligamentler esneyebilir ve kaşıntı hissine neden olabilir.
Sedef hastalığı: Hamileliğinizden önce sedef hastalığı yaşadıysanız, hamileliğinizde bu belirtilerden kurtulduğunuzu fark edebilirsiniz. Bununla birlikte bazı kadınlarda sedef hastalığı daha kötü hale gelebilmekte ve ayaklarda kaşıntıya neden olabilmektedir.
Kolestaz: Hamilelikte nadir olarak görülen ancak ciddi sorunlardan biri olan gebeliğin intrahepatik kolestazı da ayaklarda kaşıntıya neden olabilmektedir. Bu hastalık karaciğerle ilgilidir ve görülmesi genelde üçüncü trimestere denk gelmektedir.
Normalde karaciğeriniz, safranın sindirim sisteminize gönderilmesine yardımcı olur. Safta burada beslenme düzeninizden aldığınız yağların parçalanmasını sağlar.
Genetik yatkınlıkla birlikte hormonlarda ve sindirimde yaşanan değişiklikler nedeniyle karaciğer olması gerektiği gibi çalışmayabilir ve vücutta safta asitleri birikebilir. Safra birikimi nedeniyle ellerde ve ayaklarda yoğun kaşıntılar ortaya çıkabilir.
Kolestaz, anne karnındaki bebek için tehlikeli olabilmektedir. Bu rahatsızlık erken doğum, fetüste rahatsızlıklar ve hatta ölü doğum riskini arttırabilmektedir.
Gebeliğin intrahepatik kolestazı ya da gebelik kolestazı, hamileliğin ilerleyen dönemlerinde meydana gelen bir karaciğer rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlık genelde ellerde ve ayaklarda kaşıntıya neden olmakla birlikte vücudun farklı bölgelerini de etkileyebilmektedir.
Gebelik kolestazında genelde yoğun kaşıntı olmakla birlikte deride döküntü olmamaktadır. Kadınların çoğunda kaşıntı avuçlarda ve ayak tabanında görülmekle birlikte bazı kadınlar tüm vücutta kaşıntı hissedebilmektedir.
Gebelik kolestanızını önlemenin bir yolu olmamakla birlikte bu rahatsızlık meydana geldiğinde tedavi etmek gerekir. Tedavide amaç kaşıntıyı rahatlatmak ve bebekte komplikasyon görülme riskini önlemek olmaktadır.
Annenin yaşadığı kaşıntıyı azaltmak için kandaki safra miktarını azaltmaya yönelik ilaçlar kullanılabilmektedir. Ayrıca ayakları ılık ya da soğuk suya koymak gibi doğal yöntemler de önerilebilmektedir.
Gebelik kolestazı hamilelikte komplikasyon yaşanmasına neden olabileceği için doktorunuz, bebeğinizin durumunu yakından izlemek ve gerektiğinde tedavi uygulamak isteyebilir.
Doktorunuzun önerebileceği izleme ve tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunabilir:
NST (Nonstress testi): NST sırasında bebeğin kalp atış hızına ve aktiviteyle birlikte kalp atış hızındaki değişime bakılır.
Biyofizik profil (BPP): Biyofizik profil ile bebeğin iyilik halini izlemek için çeşitli testler yapılır. Bu sayede bebeğin hareketleri, kas tonusu, solunumu ve amniyon sıvısının miktarı hakkında bilgi elde edilir. Bununla birlitke NST ya da BPP ile elde edilen sonuçların gebelik kolestazına bağlı olarak görülebilecek komplikasyonlar bakımından kesin sonuçlar vermeyebileceklerinin farkında olmak gerekir.
Doğumun başlatılması: Doğum öncesi yapılan testlerden elde edilen sonuçlar normal görünüyor olsa dahi doktorunuz ortada ölü doğum riski varsa doğumun daha önce başlatılmasını isteyebilir.
Hamileliğinizde ayak kaşıntısı sorunu yaşıyorsanız, kaşıntıyı azaltmak için başvurabileceğiniz bazı yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
Hamilelikte kaşıntı normal nedenlerden dolayı meydana gelebilmekle birlikte bazen altta yatan ciddi bir sorunun belirtisi olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle aşağıdaki belirtileri gözlemlemeniz halinde bir an önce doktorunuzla görüşmeniz gerekir:
Hamilelik anne adayları için heyecan verici bir süreç olsa da bu süreçte yaşanan bazı rahatsızlıklar can sıkıcı olabilmektedir. Hamilelikte sorun yaratan rahatsızlıklardan bir tanesi de ayak kaşıntısı olmaktadır.
Hamlelikte görülen ayak kaşıntısının nedeni hamileliğin doğal bir parçası olarak hormonlarda ve bağışıklık sisteminde yaşanan değişiklikler olabilmektedir. Ayak kaşıntısını evde deneyebileceğiniz doğal yöntemlerle rahatlatabileceğiniz gibi bu yöntemlerin yeterli olmaması halinde doktorunuz gözetiminde ilaç kullanarak da rahatlatabilirsiniz.
Ayak kaşıntısı nadiren de olsa bazen altta yatan ciddi bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir. Bu nedenle yaşadığınız belirtiler konusunda endişe duyuyorsanız, bunlarla ilgili olarak doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin.
Kaşıntı genelde rahatsızlık vermekle birlikte geceleri uykusuzluğa neden olabilir ve hatta altta yatan ciddi bir sorunun belirtisi olabilir. Hamilelikte ayaklarınızda kaşıntı sorunu yaşıyorsanız, kaşıntıyı geçirmek için yapabileceğiniz şeyleri ve doktora hangi durumlarda başvurmanız gerektiğini aşağıda okuyabilirsiniz.
Hamilelikte Ayak Kaşıntısının Nedenleri
Hamilelikte yaşanan ayak kaşıntısının nedenleri arasında şunlar yer alabilmektedir:
Hormonal değişimler: Hamilelikle birlikte hormonlarda büyük değişimler yaşanır. Vücudun endokrin sisteminde yaşanan bu değişimler cildin tahriş olmasına yol açabilir.
Hamilelikte bağışıklık sisteminiz de farklı bir şekilde çalışmaktadır. Bebeğinizin en iyi şekilde büyüyebilmesi için bağışıklık sisteminizin bazı fonksiyonlarını arttırması ya da bastırması gerekebilir.
Hem hormonlarda hem de bağışıklık sisteminde yaşanan bu değişimlerin bir araya gelmesiyle hamilelikte cilt sorunları görülebilir ve bu da ayak kaşıntısına neden olabilir.
- Böcek ısırığına benzer küçük ve kaşıntılı kabarcıklar (prurigo)
- Deri döküntüsüne benzeyen ve kaşıntıya neden olan gebeliğin döküntülü kaşıntısı (PUPP)
- Kırmızı, pullu ve kaşıntılı alanlar (egzama gibi)
Sinirlerde hassasiyet: Hamilelikte hormonlardan kaynaklanan bir diğer sorun sinir hassasiyeti olmaktadır. Sinir hassasiyeti nedeniyle terleme, ısınma, dar kıyafetler giyme, yanlış ayakkabı tercihi veya yalnızca yatakta uzanmak gibi şeyler ayakların kaşınmasına neden olabilmektedir.
Cildin esnemesi: Hamilelikte bebeğin hızlı bir şekilde büyümesiyle birlikte karın, bacaklar, popo ve göğüslerde esnemeler meydana gelir. Genlerinize, hormonlarınıza ya da yaşadığınız kilo artışına bağlı olarak bu esnemeler sonucu çatlaklar oluşabilir.
Ayaklarda genelde çatlak olmasa da alınan kilolar nedeniyle ayakların daha fazla yük taşıması gerekir. Sonuç olarak ayaklardaki ligamentler esneyebilir ve kaşıntı hissine neden olabilir.
Sedef hastalığı: Hamileliğinizden önce sedef hastalığı yaşadıysanız, hamileliğinizde bu belirtilerden kurtulduğunuzu fark edebilirsiniz. Bununla birlikte bazı kadınlarda sedef hastalığı daha kötü hale gelebilmekte ve ayaklarda kaşıntıya neden olabilmektedir.
Kolestaz: Hamilelikte nadir olarak görülen ancak ciddi sorunlardan biri olan gebeliğin intrahepatik kolestazı da ayaklarda kaşıntıya neden olabilmektedir. Bu hastalık karaciğerle ilgilidir ve görülmesi genelde üçüncü trimestere denk gelmektedir.
Normalde karaciğeriniz, safranın sindirim sisteminize gönderilmesine yardımcı olur. Safta burada beslenme düzeninizden aldığınız yağların parçalanmasını sağlar.
Genetik yatkınlıkla birlikte hormonlarda ve sindirimde yaşanan değişiklikler nedeniyle karaciğer olması gerektiği gibi çalışmayabilir ve vücutta safta asitleri birikebilir. Safra birikimi nedeniyle ellerde ve ayaklarda yoğun kaşıntılar ortaya çıkabilir.
Kolestaz, anne karnındaki bebek için tehlikeli olabilmektedir. Bu rahatsızlık erken doğum, fetüste rahatsızlıklar ve hatta ölü doğum riskini arttırabilmektedir.
Gebelik Kolestazı Nasıl Tedavi Edilir?
Gebeliğin intrahepatik kolestazı ya da gebelik kolestazı, hamileliğin ilerleyen dönemlerinde meydana gelen bir karaciğer rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlık genelde ellerde ve ayaklarda kaşıntıya neden olmakla birlikte vücudun farklı bölgelerini de etkileyebilmektedir.
Gebelik kolestazında genelde yoğun kaşıntı olmakla birlikte deride döküntü olmamaktadır. Kadınların çoğunda kaşıntı avuçlarda ve ayak tabanında görülmekle birlikte bazı kadınlar tüm vücutta kaşıntı hissedebilmektedir.
Gebelik kolestanızını önlemenin bir yolu olmamakla birlikte bu rahatsızlık meydana geldiğinde tedavi etmek gerekir. Tedavide amaç kaşıntıyı rahatlatmak ve bebekte komplikasyon görülme riskini önlemek olmaktadır.
Annenin yaşadığı kaşıntıyı azaltmak için kandaki safra miktarını azaltmaya yönelik ilaçlar kullanılabilmektedir. Ayrıca ayakları ılık ya da soğuk suya koymak gibi doğal yöntemler de önerilebilmektedir.
Gebelik kolestazı hamilelikte komplikasyon yaşanmasına neden olabileceği için doktorunuz, bebeğinizin durumunu yakından izlemek ve gerektiğinde tedavi uygulamak isteyebilir.
Doktorunuzun önerebileceği izleme ve tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunabilir:
NST (Nonstress testi): NST sırasında bebeğin kalp atış hızına ve aktiviteyle birlikte kalp atış hızındaki değişime bakılır.
Biyofizik profil (BPP): Biyofizik profil ile bebeğin iyilik halini izlemek için çeşitli testler yapılır. Bu sayede bebeğin hareketleri, kas tonusu, solunumu ve amniyon sıvısının miktarı hakkında bilgi elde edilir. Bununla birlitke NST ya da BPP ile elde edilen sonuçların gebelik kolestazına bağlı olarak görülebilecek komplikasyonlar bakımından kesin sonuçlar vermeyebileceklerinin farkında olmak gerekir.
Doğumun başlatılması: Doğum öncesi yapılan testlerden elde edilen sonuçlar normal görünüyor olsa dahi doktorunuz ortada ölü doğum riski varsa doğumun daha önce başlatılmasını isteyebilir.
Hamilelikte Ayak Kaşıntısı Nasıl Geçer?
Hamileliğinizde ayak kaşıntısı sorunu yaşıyorsanız, kaşıntıyı azaltmak için başvurabileceğiniz bazı yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
- Yulaf banyosu yapın. Yulafın içerisinde bulunan anti-inflamatuar ve nem tutucu bileşenler cilt sorunlarında yardımcı olabilmektedir. Bu nedenle ayaklarınızda kaşıntı varsa ılık su dolu bir kaba yulaf ekleyerek ayaklarınızı suda dinlendirmeyi deneyebilirsiniz.
- Soğuk şeyler deneyin. Ayakları soğuk suya koymak ve ayaklara buz uygulamak (havluya sarılı şekilde) ciltteki kaşıntıyı alabilmektedir. Ancak buz uygulayacaksanız 15 dakikayı aşmadığınızdan emin olun.
- Yeni çoraplar deneyin. Doğal malzemelerden yapılmış rahat çoraplar giymek ayaklarınızın terlemesini ve kaşınmasını engellemede yardımcı olabilir.
- Masaj yapın. Ayak masajı ile kaşıntınız azalabilir. Ancak masaj yaparken ya da yaptırırken nazik hareketler kullanmaya özen gösterilmelidir. Özellikle de doğum yaklaştıysa masajın güvenli olup olmadığı konusunda doktorunuza danışmanız faydalı olacaktır.
- Nemlendirici kullanın. Doğal ve kokusuz nemlendiriciler, kaşınan ayakların rahatlatılmasında faydalı olabilmektedir. Ancak bazı losyonların kullanımı hamilelikte güvenli olmayabileceği için bunların içerikleri hakkında doktorunuza danışmanız gerekir.
- Doktorunuza danışarak ilaç kullanın. Egzama ya da sedef hastalığı gibi rahatsızlıklarda kullanılan ilaçların hamilelikte kullanımı güvenli olmayabileceği için doktorunuza danışarak hamilelikte kullanabileceğiniz ilaçları öğrenebilirsiniz.
Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
Hamilelikte kaşıntı normal nedenlerden dolayı meydana gelebilmekle birlikte bazen altta yatan ciddi bir sorunun belirtisi olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle aşağıdaki belirtileri gözlemlemeniz halinde bir an önce doktorunuzla görüşmeniz gerekir:
- Şiddetli kaşıntı
- Kaşıntıda artış
- Geceleri kötüleşen kaşıntı
- Sarılık
- İdrarda koyulaşma
- Dışkının soluk ya da gri renkte olması
- Üst karın bölgesinin sağ tarafında ağrı
- Mide bulantısı ya da mide rahatsızlığı
Sonuç Olarak
Hamilelik anne adayları için heyecan verici bir süreç olsa da bu süreçte yaşanan bazı rahatsızlıklar can sıkıcı olabilmektedir. Hamilelikte sorun yaratan rahatsızlıklardan bir tanesi de ayak kaşıntısı olmaktadır.
Hamlelikte görülen ayak kaşıntısının nedeni hamileliğin doğal bir parçası olarak hormonlarda ve bağışıklık sisteminde yaşanan değişiklikler olabilmektedir. Ayak kaşıntısını evde deneyebileceğiniz doğal yöntemlerle rahatlatabileceğiniz gibi bu yöntemlerin yeterli olmaması halinde doktorunuz gözetiminde ilaç kullanarak da rahatlatabilirsiniz.
Ayak kaşıntısı nadiren de olsa bazen altta yatan ciddi bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir. Bu nedenle yaşadığınız belirtiler konusunda endişe duyuyorsanız, bunlarla ilgili olarak doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin.
