- 6 Mart 2012
- 17.734
- 27.909
- 49
Hamilelikte Demir Eksikliği:
Bebeğin ve annenin temel ihtiyaçlarından biridir. Gebelikte hem bebeğin doğumdan sonra kullanacağı demirin depolanması hem de gebelik nedeniyle annenin artan kan volümünün oluşturulması ve kanın oksijen taşıma kapasitesinin artması için gebelerin oldukça fazla demir ihtiyacı oluşur.
* Hayvansal yiyeceklerdeki demir, sebze ve kuru meyvelerden alınan demirden daha kolay bağırsaklardan emilir.
* Et tüketmeyen gebelerin aldıkları gıdalardaki demirin emilimini artırmak için C vitamini açısından zengin besinlerle beslenmeleri gerekir.
* Hamile kadın, gebelik esnasında ne kadar iyi beslenirse beslensin, yiyeceklerden aldığı demir, ihtiyacını karşılamak için yeterli olamaz. Buna bağlı olarak tüm gebelere artan demir ihtiyacını karşılamak için ilaç olarak demirli preparatlar verilmelidir.
* Demir eksikliğinde gebelerde yorgunluk hissi, konsantrasyon güçlüğünün yanı sıra cilt ve mukozalarda solukluk, saç dökülmesi gibi fiziksel belirtiler ortaya çıkar.
* Gebelikte oluşan demir eksikliğine bağlı kansızlıklar erken doğumlara, doğan bebeğin düşük kilolu olmasına neden olabilir.
* Kansızlık problemi olan gebelerin, yeni doğan çocukların daha fazla hastalanma olasılığı da mevcuttur.
* Demirden zengin yiyecekler yağsız kırmızı et, ton balığı ve karaciğerdir.
* Gebelik esnasında artan demir ihtiyacını karşılamak için rutin olarak 30 mg/gün demir verilmelidir.
Demir alımında dikkat edilmesi gereken noktalar:
Demir alan bir çok gebede istenmeyen yan etkiler de olabilir. Bunlar kusma, mide yanması, ishal, kabızlık ve karın üst tarafında lokalize ağrılardır. Günlük alınan demir dozu arttıkça bu şikayetler daha sık gözükür. Demirin kabızlık ve kusmaya yol açması, demir içeren ilacın, yemekler esnasında alınması ile asgariye indirilir. Demir ilacı bol su ile içilmelidir. Süt, kahve, çay ile birlikte içilmemelidir. Hayvansal besinlerle beslenmeyen gebelerde demir eksikliğine bağlı kansızlık çok sık görülür. Demir eksikliği kansızlığı olan gebelere günde 60-120 mg/gün demir preparatı verilmelidir. Bu olgulara mutlaka çinko ve bakır içeren multi vitaminlerde ilave edilmelidir.
Demir eksikliği nasıl anlaşılır?
Demir eksikliği olup olmadığını anlamak için ilk gebelik muayenesinde serum ferritin, hemoglobin, hemotokrit ve eritrosit indexleri hekim tarafından istenmelidir. Serum feritin seviyeleri normal fakat kansızlık olan gebelerde demir eksikliği dışındaki diğer kansızlık sebepleri de araştırılmalıdır. Serum ferritin seviyesi 20 mikrogram/L ve daha fazla olan gebelerin demir depoları gebelik için yeterli demektir. Hemoglobin değerleri gebeliğin ilk üç ayında 13 gram ve üstünde ise ve doğuma yakın dönemde 12 gram ve üstündeki hemoglobin değerleri gebelik için mükemmeldir.
İlk üç ayda ve doğuma yakın 11 gramın altındaki hemoglobin değerleri kansızlık olarak değerlendirilmelidir. Hemotokrit değerleri de gebelik boyunca değer olarak %32-33’ün üstünde olmalıdır. Demir eksikliği, kansızlığı tedavi edilen olgulara demire ilave olarak folik asit, B12 vitamini, çinko ve bakır içeren multi vitaminler de mutlaka verilmelidir.