Gebeliğin ilk 5 ayında anne ve bebeğin gelişimi

Caddy

Guru
Pro Üye
28 Mart 2012
8.170
2.003
Gebelik Ayları
GEBELİK 1. AY:

Anne:

Her ay belirli günde gördüğünüz adet olmadı ise ve cinsel hayatınız aktifse ilk aklınıza gelen gebelikolmalı.Bu durumda bir kadın doğum doktoru na giderek gebe olup olmadığınızı öğrenmelisiniz.Eğer gebe iseniz beklediğiniz adet tarihinde gebeliğiniz 2 haftalık civarındadır.4 haftalık gebelikde beklenen adet tarihinden 2 hafta geçmiştir.Vajinal ultrasonografi ile gebelik kesesi gözlenir.5. haftada daha net görülür.Gebelik tesbiti kan,idrar testi ve ultrasonografi ile olur.

Bebek: Tüpde döllenmiş yumurta tek hücreden ibarettir.2-4-8 gibi katlanarak hücre sayısı çoğalır ve rahime doğru yol alarak,hormonlar tarafından rahim içinde hazırlanmış yatağa yerleşir. Bu hücreye blastosist denir ve milimetrik boyutlarda bir oluşumdur. Gebe olduğunuzu öğrendiğiniz andan itibaren doktorunuza sormadan hiçbir ilaç alınmamalı. Bilerek gebe kalmayı planlamışsanız daha önceki zamanlarda da ilaç konusunda dikkatli olmalısınız.Kronik bir hastalığınız var ve ilaç almak zorundaysanız ilaçlarınızı kendi doktorunuz ve kadın doğum doktoru nuzla ortak ayarlamalısınız.

Gebelik tesbit edilince başlangıç kilo ve tansiyon kaydınız yapılmalı. Folik asit ve doktorunuzun uygun gördüğü vitamine başlamalısınız.

GEBELİK 2. AY:

Anne: Beklenen adet gecikmesinden sonra ebelik testi (+) çıkmış ve jinekolojik ultrasonda gebelik kesesi gözlemlenmiştir.6. haftadan sonra artmış gebelik hormonları nedeniyle annede bulantı,kusmalar başlamış olabilir.Yiyecek kokularına karşı intolerans gelişir.Sigara kokusundan soğuma gelişir.Bulantıyı azaltmak için B vitamini kullanılır.Ayrıca tuzlu kraker,zencefil çay,muz yardımcı olabilir.Sabah kahvaltısında kızarmış ekmek,yoğurt tercih edilmeli.Bol sıvı alımından kaçınmalı.
Rahimin büyümesine bağlı kasık ağrıları, kramplar olur. Kanama yoksa normal kabul edilir. Vajinal kanama varsa düşük ihtimaline karşı doktora gidilmeli.
Memelerde büyüme ve hassasiyet başlamıştır.

Rahimin büyümesi ve mesaneye basısı sonucu sık idrara çıkma başlamıştır.İdrarda yanma varsa buna yönelik tetkik yapılmalı,iltihap varsa bebeğe zarar vermeyecek , doktor tarafından verilmiş ilaç mutlaka kullanılmalı. Hazımsızlık ve karında şişkinlik olabilir.

Gebelikde cinsellik devam edebilir. Ancak kanama, enfeksiyon varsa bir süre cinsellik yasağı olur. Düşük durumu tehdidi geçince cinsellik başlayabilir.

Bebek: -Vajinal ultrasonografi ile gebelik kesesi ve embriyo daha net görülmektedir.6. haftadan sonra bebekde ilk gelişen organ olan kalp atımı başlamıştır.

-6-8. haftalarda gebelik kese çapı 10mm-24mm arasındadır. Bebeğin büyüklüğü kiraz kadardır. Baş-popo mesafesi olarak ölçülen CRL 0,2 ile 1,6 cm arasındadır. Ağırlığı 2 gr kadardır.8 hafta sonunda bebekde hızlı değişimler olmuştur.

-Beynin hızlı büyümesine bağlı bebeğin başı diğer organlara göre oransal olarak daha büyüktür.

-Kalpde 4 odacık oluşmaya başlamıştır.

-İskelet dokusu kıkırdak şeklinde taslak halinde hazırdır.

-Kulak,göz,dil,dudak oluşumları başlamıştır.

-Akciğer gelişmeye başlayacak ve bu gelişim 34-35 haftaya kadar devam edecektir.

-Kol ve bacaklar taslak halindedir.

-Cinsiyet hücresel seviyede oluşmuştur.Fakat ultrasonla görülemez.

Son adet tarihini bilmeyen gebelerde 8. haftadaki ultrason bulgusu önemlidir. En doğru tesbit bu haftada yapılmaktadır.
Bu haftada annenin yaptıracağı rutin testler vardır. Bunlar kan grubu,kansızlık testi, tyroid, karaciğer, hepatit,HIV testi,tam idrar tetkiki,şeker ve böbrek testleridir.

2. ayda beslenme bulantı ve kusma nedeniyle arzu edilen düzeyde olmayabilir. Bu konuda anneye baskı uygulanmamalı.İstemediği gıdalar bebek beslenemeyecek korkusuyla yedirilmemeli. Çünkü bir faydası olmayacaktır.Kusma ile çıkarılacaktır. Bebek gelişimi için annenin karaciğerdeki deposu yetecektir. Endişe etmemeli.

GEBELİK 3. AY:

Anne: Bebeğin gelişiminin çok hızlı olduğu bu ayda annenin şikayetleri de artmaya başlar. Hormon değerlerinin değişmesine bağlı baş ağrıları olabilir. Tansiyon ölçülür, normal değerlerde ise gebe beslenme ve uyku düzenine daha fazla dikkat etmeli.
Sabah bulantıları iyice azalmış,normale dönmeye başlamıştır.
Bel ve kasık ağrıları olabilir.Halsizlik, uyku hali, sinirlilik sık görülen şikayetlerdir.
Ayak ve bacakda kramplar ilerleyen aylarda daha sık olmakla birlikte bu aydada olabilir.
Sık idrara çıkma,midede ekşime hissi,memelerde dolgunluk,hassasiyet,kabızlık olabilecek diğer şikayetlerdir.

Bebek: -Bebeğin baş-popo mesafesi(CRL) gebelik haftasına göre 4,3cm ile 7,4 arasındadır.Ağırlığı 8-10 gr’a kadar ulaşır.

-Bebek hareket etmeye başlamıştır. Fakat anne bunları duyamaz. Daha önce doğum yapmış anneler bebeğin ilk hareketini 16.hafta civarında, ilk gebeliklerde ise 18. Haftadan sonra hissedilir.
- 3 ay sonunda el ve ayak gelişimi tamamlanmış,tırnaklar oluşmaya başlamıştır.
- Bebeğin yüz görüntüsü oluşmuştur.
- Kulak kepçeleri vardır.
- Tüm organlar hemen hemen şekillenmiş,hayati organlar tamamen gelişmiştir.
- İdrar kesesi oluşmuştur.Fetüs idrar yapmaya başlamıştır.
- Şeftali tüyü şeklinde saçlar oluşmuştur.

Bu ay içinde yapılması gereken önemli bir test (11 -14 haftalar arası) ikili testdir. İkili test Down sendromu, trizomi 18ve nöral tüp defekti(omurga açıklığı) riskini ölçen bir testdir. Kan alınmadan önce aynı gün, bebeğin ense kalınlığı (NT) ölçümü yapılır. Sonra gebeden kan alınarak bazı kan parametreleri ve NT birlikde değerlendirilerek down ve diğer hastalıkların riski hesaplanır.

GEBELİK 4. AY:

Anne: Anne 4. Ayda bulantıların kaybolmasıyla artık daha rahattır.Yorgunluk azalmıştır.Bazı gıdalara karşı aşerme olur.İştah atmıştır.Daha önce doğum yapmış anneler bebeğin hareketini 4. Ay sonunda duyabilir.

Rahimin karın içinde hızlı büyümesine bağlı yan bağlardaki gerilme ani kasık ağrılarına sebep olabilir.Kilo alımına bağlı karında çatlaklar başlayabilir.Çatlak önleyici kremler ve badem yağı iyi gelebilir.

Bebek

-Bebeğin saç,kirpik,kaş,tırnakları şekillenmeye başlamıştır.

-Bebeğin yüzü tamamen şekillenmiştir.

-Beyin hızlı gelişmeye devam etmektedir.Göz çukurları rahatlıkla gözlenmektedir.

-Kalp odacıkları görülür.

-Omurgalar ultrasonografi ile tek tek sayılır.

-Nefes almaya, idrar yapmaya başlamıştır.

-Cinsiyet ultrasonda görülebilir.

-Kalp atımı dakikada 120-160 arasındadır.Ağırlığı 200 gr’a kadar ulaşmıştır.

-Cilt altında yağ depolanması başlamıştır.

16. haftada 3 lü test yapılabilir.3 lü test anneden kan alınarak yapılır.3ayrı parametre ölçüerek trizomi 21,trizomi 18 ve NTD (omurga açıklığı) olasılığı hesaplanır.

GEBELİK 5. AY:

Anne: Anne kilo almaya başlamıştır.İştahı artmıştır.Aşırı kilo almayı önlemek için hafif egzersizler yapılabilir. Düzenli yürüyüş,yüzme gibi. Ağır aletli sporlar yapılmamalı. Kilo alımına bağlı memeler ve karında çatlak oluşmaya başlamıştır. Gebelik dıştan görülür hale gelmiştir. Yukarı doğru büyüyen rahimin alttan mideye baskı yapması sonucu reflu oluşabilir.

Memelerde büyüme hızlanmış bebek için süt yapımı hazırlığı başlamıştır.Meme başı rengi koyulaşmıştır.Karında orta hatta esmer çizgi oluşmuştur.
Rahim büyüklüğü göbek hizasındadır.Rahimin iç organlara ve damarlara basısına bağlı kabızlık ve varis oluşur. Hafif nefes darlığı hissedilir.

Bebek:

-Bebek hareketleri iyice güçlenmiştir.Hareketlerle kaslarıda güçlenmektedir.

-Beyindeki duyu merkezleri gelişmeye başlamıştır.Şiddetli seslere hareket ederek tepki göstermektedir.

-Cinsiyeti iyice belirginleşmiştir.

-Saçları oluşmuştur.

-Göz kapakları vardır.

-El ve ayak tırnakları vardır.

-Boyu yaklaşık 16-18 cm,ağırlığı 400 gr’a kadar ulaşmıştır.

Bu ay 20 haftaya kadar 3’lü test yapılabilir.Tam idrar testi ve kansızlık testi tekrarlanır.Tansiyon mutlaka bakılır.Yüksek veya sınırda bulunursa gebelik zehirlenmesi(preeklampsi) açısından sık aralıklarla tansiyon takibi yapılmalı.

Op. Dr. Ayşe DARAMA tarafından yazılmıştır.
 
X