E
EU1
Ziyaretçi
- Konu Sahibi EU1
- #1
Polonya-Türkiye ilişkilerinin son 150 yılını kapsayan bir örnektir
1772 yılında, Avusturya, Rusya ve Prusya; Polonya'yı aralarında paylaşmaya yönelik bir anlaşma imzaladılar. Osmanlı Imparatorluğu, Polonya'nın parçalanmasını hiç bir zaman kabul etmedi. Bu dostane tavır ile Osmanlı toprakları, Polonyalı siyasi göçmenlerin sığınağı haline geldi, özellikle 1831 savaşından, 1848 Macar ayaklanmasından, Kırım Savaşından ve 1863 Ayaklanmasından kaçan askerlerden oluşturan kitleler Türkiye himayesinde yaşamak için güven yeri buldular.
O zamanlar Fransa'ya yerleşmiş olan Polonyalı prens Adam Czartoryski, Istanbul'da kendi olanakları ile 1841'de bir Polonya temsilciliği kurdu. Temsilciliğin ilk yöneticisi Michal Czajkowski (Çayka Paşa) idi. 1842'da Prens Czartoryski, Istanbul'da yerleşmiş olan Lazarist rahiplerin elindeki geniş arazilerde, bir Polonya kolonisi kurulmasını teklif eden mektubu Osmanlı Hükümetine gönderdi. Lazarist rahipler ile Osmanlı hükümeti teklifi kabul etti ve 3 Mart 1842'de imzalanan anlaşmaya göre prens, Lazarist rahiplerin arazilerinin 5000 dönümünü sonsuza kadar kiraladı. Bu anlaşma, Osmanlı topraklarındaki Polonya tarım kolonisinin kuruluşuna tekabül eder. 19 Mart 1842' de dini bir tören yapılarak köye Adampol adı verildi.
Polonezköy'de, kuruluşundan itibaren tarım ve hayvancılık yapılırdı. 1920'li yıllardan itibaren turizme yönelik çalışmalar başladı. Zira o zamanlarda Istanbul'da bulunan gayrimüslimler Polonyalıların nasıl çalışıp yaşadıklarını merak ederler ve bu vesile ile köye gelirlerdi. Çok kısa bir sürede ve çok çalışmaktan ünü Istanbul'a yayıldı. 1936'da Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu Atatürk de Polonezköy'ü ziyaret ettiler. Polonyalı'larla sohbet etti ve onuruna balo düzenlendi. Çok güzel ve tarihi bir gündü.
Son 25 yılın hızlı yaşantı ve dünya değişimi Polonezköyü de değiştirdi. Tarım ve hayvancılık bitti. Tarlalar inşaat söktörüne dönüştü. Bir kısmı satıldı. Buralara tatil için villalar inşaa edildi. Köy halkı modern turistik tesisler inşaa etti.
Bugünkü Polonezköy, tamamı ile turistik bir köydür. TC hükümeti bu köyü Istanbul'un ilk tabiat parkı ilan etti.
Polonya Cumhurbaşkanları, 21 Temmuz 1994 senesinde Lech Walesa, sonra da 13 Haziran 1996 tarihinde Aleksander Kwasniewski, Polonezköy'ü ziyaret ettiler. Bunun yanında çok sayıda, Polonyalı diplomatlar ve bakanlar da Türkiye ziyaretlerinde Polonezköye mutlak uğrarlar. Polonya ordu mensupları da bu köyü en çok ziyaret edenlerdendir. Eski genelkurmay başkanı Tadeusz Wilecki ve genel kurmay başkanı Henryk Szumski de bu sene Polonezköy'ü ziyaret etmişlerdir.
Bugün Türkiye topraklarındaki Polonezköy, 150 yılı aşkın bir süredir Polonya kültürünü yaşattı. Adampol'lular vefalı birer Türk yurttaşı olamalarına karşın kendilerini Polonyalı hissediyorlar. Her şeyden önce kendi aralarında Lehçe konuşuyor ve atalarının dinsel inancını aynen taşıyorlar. Polonya, aynı zamanda köyün binalarında, insanlarının yaşama biçiminde, boş zamanlarında, evlilik törenlerinde kısacası her şeylerinde yaşıyor.
Grzegorz Michalski
Polonya Büyükelçiliği
