Temel Bilgiler
Para Birimi : Danimarka Kronu
Konuşulan Diller : Resmi dil Danimarkaca'dır. Ancak İngilizce yaygın olarak kullanılmakta.
Uçuş Süresi : 3.5 saat
Saat Farkı : 1 saat geri
İklim-Sıcaklık : Kuzey ikliminin bütün özellikleri görülmekte olup , genelde bulutlu ve bol yağış alan bir ülkedir. Kısa bir yaz ve uzunca bir kış iklimi hakimdir. Haziran, temmuz, ağustos yılın en sıcak aylarıdır. Şubat ise en soğuk ayıdır. Kışın günler kısa geceler uzundur.
Sağlık ile ilgili detaylar : Genel bir sağlık problemi yoktur.
Giyim : Kışlar soğuk, yazlar ılıman olur. Beraberinizde yağmurluk ve şemsiye bulundurulması tavsiye olunur.
Danimarka Türk Konsolosluğu : Rosbaeksuej 15 2100 Kopenhag 322 Tel: 02 788
ÖNEMLİ TELEFONLAR
Ülke Kodu: 45
Kopenhag Havalimanı: 323 13 231
Turist Ofisi: 33 - 15 65 18
Polis: 112
Ambulans: 112
Türkiye'ye Telefon Nasıl Açılır?
00+90+alan kodu+telefon numarası
Cep telefonlar çalışmaktadır.
DİĞER BİLGİLER
Bankalar: Haftaiçi hergün 09:30 - 16:00; perşembe 18:00.
Müzeler: Pazartesi hariç 10:00-15:00
Voltaj Düzeyi: 220 Volt.
KDV: % 25 oranında vergi vardır. Bir dükkandan belirli miktarın üstündeki alışverişleriniz vergi iadesini, ülkeden çıkarken gümrük görevlisine beyan edip alabilirsiniz.
Bahşiş: Restoran ve otellerde bahşiş hesaba dahildir. Sinema ve tiyatroda bahşişe gerek yoktur. Otel çalışanlarına, kuaförlere % 10 oranında bahşiş normaldir.
Avrupa’nın en eski monarşilerinden biri olan Danimarka jeostratejik konumu dolayısıyla gerçek bir köprü ülkesidir. Hem İskandinav Avrupa’sını Kıta Avrupa’sına hem de Baltık denizini Atlas Okyanusuna bağlamaktadır.
Coğrafik Yapı
Avrupa’nın Kuzey doğusunda yeralan Danimarka, Baltık Denizi’nin ağzında bulunmaktadır. Almanya ile olan 68. Km lik Kara sınırı dışında çevresi denizlerle kaplıdır.
Danimarka en büyük kara parçasını oluşturan Jutland yarımadası ve 406 adadan meydana gelir. Bu adaların en önemlileri Zealand, Funen, Falster, Mon, Bornholm olup 90’ında yerleşim vardır.
Çoğunluğu (% 61) ekilebilir olan ülke yüzölçümü 43.094 km2 dır. Yüzölçümüne göre oldukça uzun olan kıyıları 7.314 km dir.
01.01.1999 tarihi itibariyle nüfusu 5.313.798’dir. buna göre km2’ye 123 kişi düşmektedir.
Danimarka Krallığı özerk bölge statüsüne sahip Grönland ( yüzölçümü 2.166.086 km2 nüfusu 56.076 ) ve Faroe Adaları ( yüzölçümü 1.399 km2 nüfusu 44.801 ) nı da kapsamaktadır. Her iki ada da Danimarka parlementosunda ikişer temsilci bulundurmaktadır.
Pek önemli engebeleri bulunmayan ülkenin günümüzde yüzey şekli farklılıkları da buzul olaylarının sonucudur. Bu yüzey şekilleri ile diğer İskandinav ülkelerinden ayrılan Danimarka’nın en yüksek yeri deniz seviyesinin 170 m üzerindedir.
İklim
Batıdan gelen Gulf stream akıntısının etkisinde olan iklimin Okyanus iklimleri özellikleri taşıması ayrıca ülkenin yüzey şekillerine de bağlanmaktadır. Kıyılarda tamamen okyanus iklimi mevcutken Jutland ve daha geniş adaların iç kesimlerinde kışın sertliği hissedilir. Kuzey Denizi pek ender donmasına karşın Ocak ve Şubat aylarında Baltık Boğazlarının buz tutması oldukça sık rastlanan bir durumdur. Ortalama –0,4 C ° ile en soğuk ay Şubat ve 16,6 C° ile en sıcak ay Temmuzdur. Yağışlar bütün yıl boyunca boldur. Ayrıca yıl boyu esen ve hızı ortalama 7,6 m/sec olan rüzgar esintileri de Danimarka ikliminin karakterleri arasındadır.
Nüfus
01.01.1999 tarihi itibariyle nüfus 5.313.798’dir. km2 ye 123 kişi düşmektedir. 1998 yılına ait verilerle Danimarka nüfusunun yapısı ise aşağıdaki gibidir:
- Danimarkalılar: 5.045.232
- Türk Vatandaşları: 37.519
- Eski Yugoslavya Vatandaşları: 33.931
- Diğer Avrupalılar: 82.345
- Afrikalılar: 22.087
- Asyalılar: 53.166
- Diğer Yabancılar: 20.580
Danimarka nüfusunun % 84’ü şehirlerde oturmaktadır. 1900’lerde 2.5 milyon olan olan Danimarka nüfusu son yüzyılda ikiye katlanmıştır. Nüfus artış hızı 1966-1983 yılları arasında büyük oranda oluşmuştur. 1983 yılından sonra nüfus artış hızında belli bir yükselme görülmesine karşın bu, ülke nüfusunun sürekli artmasına güvence sağlayacak bir düzeyde olmamıştır. Nüfusun 2010 yılında 5.4 milyon kişiye yükselmesi 2030 yılına kadar bu düzeyde kalması beklenmektedir. 2010-2030 yıllarında çocuk ve yaşlıların daha çok, çalışanların ise daha az olacağı tahmin edilmektedir.
Son 25 yıl içinde Danimarka’da evlilik kurumu belli bir ölçüde gerilemiştir. 1960’lı yıllarının ortalarından itibaren evlenmeler azalmış. 1970’li yıllardan itibaren de boşanmalarda artış görülmüştür. Ortalama evlilik yaşı 1970’lerden beri erkeklerde 31 ,kadınlarda 28 yaş olmuştur.
Geçtiğimiz on yıl içinde Danimarka nüfusunun 0-24 yaş kesimi % 33’ten % 30.4’e düşerken, 25-64 yaş kesimi ise % 51,6’dan % 54,7’ye yükselmiştir.
Ortalama yaşam süresi kadınlarda 78, erkeklerde 72 yaştır.
Resmi Dil
Danimarkaca resmi dil olmakla beraber İngilizce de ülkede yaygın olarak konuşulmaktadır.
Para Birimi
“Kron” dur. Banknotlar 50, 100, 200, 500, 1000’lik, madeni paralar ise 1, 2, 5, 10 ve 20’lik birimler halinde basılmaktadır.
1 DKK = 100 ORE olup 25 ve 50’lik madeni paralar şeklinde yürürlüktedir.
Bankalarda ve özel döviz bürolarında para değişimi yapılmakla birlikte çoğunlukla komisyon uygulaması vardır.
Dini İnanışlar
Ülke nüfusunun % 91’i Lutheran, % 2’si Katolik ve kalan % 7’si de diğer dinlere mensuptur.
Resmi Tatiller
Yeni Yıl 01 Ocak
Paskalya 09 – 13 Nisan
İşçi Bayramı 01 Mayıs
Dini Bayram 08 Mayıs
Hz. İsa’nın Göğe Yükselmesi 21 Mayıs
Anayasa Günü 05 Haziran
Noel 25 – 26 Aralık
Ölçü Sistemleri
Uzunluk; Metre Derece; Santigrad
Ağırlık; Kg Elektrik Akım; Amper
Ulaşım – Altyapı
Danimarka irili ufaklı çok sayıda adadan oluşan bir ülkedir. Bu durum onu, kimi zaman mimari yapılarıyla, kimi zaman da araba vapurlarıyla çözmeye çalıştığı bir ulaşım sorunuyla karşı karşıya bırakmaktadır.
Danimarka, 843 km’si otoyol olmak üzere toplam 74.437 km’lik bir karayoluna sahiptir. Pekçok büyük kent demiryolu ağına bağlanmıştır. Ülkenin en büyük havaalanı olan Kopenhag havaalanından dünyanın çok çeşitli bölgelerine uçak kalkmakta ve ayrıca bu havaalanı, Jutland, Bornholm ve Funen’deki 10 havaalanına uçuş için merkez teşkil etmektedir. 1997 yılında Kopenhag Havaalanı’ndan 13,8 milyon kişi uluslararası, 2,5 milyon kişi de iç seferlerde yolculuk yapmıştır.
Ülkenin batısındaki diğer büyük havaalanı olan Billund Havalimanından 1998 yılında 1,9 milyon kişi yolculuk yapmıştır. Bu havaalanından giderek artan sayıda uluslararası sefer düzenlenmekte, böylece Jutland ve Funen’deki yolcular Kopenhag Havaalanını kullanmak zorunda kalmamaktadırlar.
Kopenhag Limanı, her türlü yük taşımacılığı, depolama ve paketleme bakımından pek çok kolaylığa sahiptir. Bu limanda çok sayıda vinç ve yükleme için özel malzemelere ulaşma olanağı vardır. 1998 yılında Kopenhag Limanından 23.809 gemi, 17.000’den fazla Konteyner geçmiş ve 11.8 milyon ton yük taşınmıştır.
1998 yılı Haziran ayında faaliyete geçen ve Zealand ile Funen’i birbirine bağlayan “Great Belt” köprüsü ve temel inşaatı sayesinde başkent Kopenhag – Jutland arasındaki trafikte büyük bir kolaylık sağlanmıştır. 26 milyon DKK’ya mal olan 18 km’lik Great Belt Köprüsü Avrupa’nın en uzun köprüsü olma özelliğini taşımaktadır.
Danimarka’nın jeostratejik konumunu güçlendirecek Avrupa’nın en büyük altyapı projelerinden biri de İsveç’le Danimarka’yı birleştiren köprü ve tünel inşaatıdır. Danimarka’nın kuzey doğusunda bulunan İsveç ile arasında yeralan Öresund Boğazı üzerinde halen inşaatı süren Kopenhag – Malmö arasında 20 dakikada geçiş sağlayacak olan devasa tünel ve köprünün Temmuz – 2000’de faaliyete geçmesi bekleniyor. Yine bu bölgede Örestad adı altında kurulacak yeni şehrin inşaatı devam etmektedir.Bu şehrin bölgede ticari ve kültürel açıdan bir merkez oluşturacağı düşünülmektedir.
Başkenti ve Önemli Şehirleri
Danimarka’nın başkenti Kopenhag’dır. Kopenhag pek çoğunun tarihi 17. yy.’a kadar uzanan, kilise, saray, kale ve diğer kraliyet yapıtlarıyla doludur. Ayrıca çok sayıda alışveriş merkezi, restoran ve kafeleriyle Avrupa’nın en çok ilgi çeken şehirlerinden birisidir. 50’den fazla müze, tiyatrolar, çeşitli bar ve caz klüpleri ile kültürel yaşamı da çok zengin olan Kopenhag 1996’da Avrupa’nın kültür başkenti ilan edilmiştir.
Aarhus; Danimarka’nın ikinci büyük şehridir. Bu şehir ülkenin müzik merkezi olarak bilinir.Sanat galerileri, restoran ve çok sayıda küçük sahnenin bulunduğu konser salonunda opera ve dans gösterileri ile konser etkinlikleri düzenlenmektedir.
Odense; Funen adalarında yer alır ve Danimarka’nın üçüncü büyük şehridir. Ünlü masal yazarı Andersen ile besteci Carl Neilsen’in doğdukalrı yer olarak bilinen Odense’de bulunan Funen Sanat Müzesi Kopenhag dışında yeralanların en iyisidir.
Aalborg; dördüncü büyük şehirdir. Kuzey Jutland’ın merkezinde yer almaktadır. Önemli bir ticaret merkezi ve endüstriyel bir şehir olan Aalborg, 300’den fazla restoran’ı ile “Kuzeyin Küçük Paris’i” olarak bilinir.
Eğitim
Danimarka’da kamu harcamalarının % 13,2’si eğitim sektörüne ayrılmaktadır. Bunun yaklaşık % 19,3’ü yüksek öğretim amacıyla kullanılmaktadır.
Okul çağı yedi yaşından itibaren başlamaktadır. Dokuz senelik zorunlu eğitim sistemi mevcuttur.
1994 yılında eğitim gören öğrencilerden 168.417’sini mesleki eğitim talebeleri, 155.661’ini enstitü, yüksek okul ve benzeri eğitim düzeylerinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Kızlar ve kadınlar eğitim gören öğrenci sayısının hemen hemen yarısını oluşturmaktadır. Eğitim gören kadın nüfusunun yarısı ise ilk orta ve mesleki eğitim kurumlarına kayıtlıdır. İleri seviyedeki eğitim de kadınlar kısa süreli eğitimleri daha çok tercih etmektedirler.
Ülkede 8 üniversite vardır. Bunlar, Kopenhag, Aarhus, Roskilde, Odense ve Aalborg’da yer almaktadır.
Yaşam Standartları ve Kültür
Danimarka sağlık ve eğitime en çok harcama yapan Avrupa ülkelerinden biri olarak refah devleti sınıfına girer. Sosyal güvenlik sistemi dünyanın en iyilerinden biridir. Sosyal güvenlik ve refah harcamaları toplam kamu harcamalarının % 43’ünü oluşturmaktadır. Danimarka Krallığı, ya da kısaca Danimarka Kuzey Avrupa’da Baltık Denizi ile Kuzey DeniziJutland Yarımadası ve dört yüz seksen üç ada üzerinde kurulmuş olan en küçük İskandinav ülkesi. Güneyinde Almanya, doğusunda Baltık Denizi, batısında Kuzey Denizi ile çevrilidir. Dünyanın en büyük adası olan Grönland da Danimarka’ya bağlıdır. (Dancada ''Danmark'') Kopenhag (''København''). Danimarka anayasal bir monarşi olup, devlet başkanı 2'inci Margrethe'dır. Faroe Adaları da Danimarka'ya aittir. İzlanda ise 1944'de dek Danimarka'nın egemenliği altında kalmıştır.
Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjaelland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjaelland, dar bir boğaz olan Sont Boğazı ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, (bir köprü ile Jylland'a bağlı olan) Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir. Ülkenin güney komşusu Almanya'dır.
Danimarka 1973'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.
Fizikî Yapı
Yüzölçümü 43.092 km2 olan ülke, Jutland Yarımadası ile 483 adadan müteşekkildir. Jutland Yarımadası Kuzey Avrupa düzlüğünün bir uzantısıdır. Kuzeyde Limfiyord Boğazı ile ayrılan yarımadanın batı kıyıları düzgün ve kum alanlarıyla kaplıdır. Kum alanlarının doğusunda bataklıklar yer alır. Son derece girintili, çıkıntılı olan doğu kıyılarında verimli moren (buzultaş) ovaları bulunur. Ovaların düzlüğünde seyrek rastlanan tepelerin en yükseği 173 m ile Yding Skovhoj’dur. Doğu kıyılarının açıklarında Büyük Fionie, Syaelland, Seeland ve Lolland adalarıyla birlikte yüzlerce küçük ada vardır. Buraya bağlı olan Grönland % 90’ı buzlarla kaplı, yüksek yayla görünümündedir.Yüzölçümü küçük olan Danimarka’nın yüksekliği fazla olmadığından, akarsuları da küçüktür. En uzun akarsuyu Jutland’daki Guden Irmağı (160 km), Stor Irmağı (100 km), Skern Nehri (90 km), Fyn adasındaki Odenja Nehri (60 km) ile Sjelland Adasındaki Sus Nehri (82 km) Danimarka’nın belli başlı ırmaklarındandır.Önemli bir gölü yoktur.
İklim
İklim, fizikî yapıdan dolayı her yerde aynı özelliği gösterir. En sıcak ayda sıcaklık 15-17°C, en soğuk ayda ise 0°C civarındadır. Yağışlı gün sayısı yılda 130-180 gün arasında değişir. En yağışlı aylar ağustos ve ekim olup, yağış ortalaması 130-180 mm, Batı Jutland’da ise 800 mm’dir. Rüzgârlar genellikle batıdan eserler ve çok serttirler.Katlegat ile Baltık Denizi arasındaki boğazların sert kışlarda aylarca donmuş şekilde kalmalarına rağmen Jutland kıyısı buz tutmaz. Kış ve sonbahar ayları fırtınalı geçer. Danimarka’da nisan ve haziran aylarında senenin en güzel günleri yaşanır.
Tabiî Kaynaklar
Tabii kaynakları bakımından oldukça fakirdir. Yüzölçümünün % 10’unu kaplayan ormanların büyük bir kısmı halkın yaptığı ağaçlandırma çalışmaları ile meydana gelmiştir.Kayın, meşe ve kozalaklı ağaçlar yaygındır.Arâzinin doğu kısmında verimli ovalar bulunurken, diğer kısımları mer’a veya kırlık arâzidir. Yabâni hayvanların bir özellik göstermediği Danimarka’da, mâden olarak porselen kili, granit, tuğla yapımında kullanılan kil, turba ile tebeşir yatakları ve az miktarda kömür yatakları bulunur. Balık bakımından kıyıları zengindir. Balıkçılar,Baltık denizinde ve Kuzey denizinde bol miktarda balık avlarlar.
Nüfus ve Sosyal Hayat
Halkın hemen hepsi yerliler olan Dan’lardan meydana gelir. Azınlıkları Alman, Eskimo, Mûsevî ve göçmen işçiler teşkil eder. Nüfus yoğunluğu başşehri olan Kopenhag’ın bulunduğu Sjelland Adasında fazladır. Ülkede ortalama nüfus yoğunluğu km2 ye 119 kişidir. Jutland Yarımadası diğer meskûn adalar içerisinde yoğunluğu en az olanlarındandır.Yarımadanın yerleşim bölgeleri genellikle doğu kıyılarındaki verimli ovalar üzerine kurulmuştur.Nüfus artışı hemen hemen yok denecek kadar azdır (binde 4). Halkın % 67’si şehirlerde, kalanı ise köylerde yaşar. Hıristiyan olan halk Protestan mezhebine bağlıdır. Kullanılan resmi dil Danca olup, kendi grubunda olan diğer İskandinav dillerinden İsveççe ve Norveççeye çok benzemektedir. Öğretimin devlet tarafından parasız olarak yapıldığı ülkede okuma-yazma bilenlerin toplam nüfusa oranı % 100’dür. Edebiyat dallarından çocuk edebiyatı oldukça gelişmiştir. Halk için deniz ulaşımında feribot, kara ulaşımında ise bisiklet vazgeçilmez araçlardandır. Hayat standardı bakımından Avrupa’da ikinci gelmektedir. İki milyon insan atletizm kulüplerine kayıtlıdır. Futbolda 1992 Avrupa Kupasını kazandı.
Siyasi Hayat
Meşrûtî bir idâre vardır. 10 Eylül 1920 târihinde kabul edilen anayasaya göre Danimarka, anayasa düzeninde kral tarafından yönetilir. 27 Mart 1953 tarihli kânuna göre de hükümdar soyundan olan kadınlar da tahta çıkabilir. 4 yıl içinde seçilen 179 üyeli bir meclisi vardır.Kral, kânunları tatbik ve yürütme yetkisine sâhiptir. Parlamentoda kurulan bir hükümet icrâ işinde krala yardımcı olur. Kral parlamentoda başbakanı tâyin eder.
Ekonomi
Damimarka’da hayvancılık çok gelişmiştir. Et, süt ve süt ürünleri, Avrupa piyasasında son derece makbuldür. Nüfûsun % 16’sı tarım alanında çalışır. Ülke topraklarının üçte ikilik kısmında ekim yapılır. Arpa, buğday ve şekerpancarı yetiştirilen ürünlerin başında gelmektedir. Balıkçılık, bilhassa açık deniz balıkçılığı ileri seviyededir. Batı Jutland kıyılarındaki Esbjerg en önemli balıkçı limanıdır. Balık yağı ve diğer balık ürünleri üretimi ve işlenmesi için gelişmiş fabrikalar yapılmıştır. Tabiî kaynaklardan mahrum olmasına rağmen sanâyi ileri bir seviyededir. Dışardan alınan ham petrol ve hammaddeler işlenir. Sanâyi liman şehirlerinde fazladır. Gemi yapımı ve fabrika makinalarının yapımı ileri seviyededir. Sanâyi makinaları, gemi ve tersâne inşâ sanâyiinde dünyânın önde gelen ülkelerindendir.Hayvan ürünleri (et, süt, süt mâmülleri vs.), balık ve balık ürünleri, gemi, sanâyi makinaları, diğer ülkelere kurulan tersâneler ülkenin başlıca ihraç mallarıdır. İşlenmiş petrol satışı da mühimdir. İthal malları arasında yiyecek maddeleri, gübre, tohum, işlenecek hammadde başta gelmektedir. Ticâretini genellikle batı Avrupa ülkeleri, ABD ile yapar.
Odense Danimarka'nın üçüncü büyük şehridir. Nüfusu 140 binden fazladır. Ayrı zamanda Funen adalarının başkentidir. Ünlü yazar ve şair Hans Christian Andersen, 2 Nisan 1805 günü Odense şehrinde doğmuştur.
Orhus ya da özgün adıyla Århus, Danimarka'nın ikinci büyük kentidir. Danca'da "Århus", İngilizce'de "Aarhus" olarak yazılır.
Bir liman kenti olan Århus, ülkenin Yülen (İngilizce Jutland ya da Danca Jylland) yarımadasının kuzeydoğusunda yeralır. 2004 Sayımına göre 228.547 kişinin yaşadığı kent, Århus ilinin de merkezidir. Kent düz, verimli ve ormanlık bir alan üzerinde kuruludur. Tarımsal ürünlerin dışsatımı ile, kömür, demir gibi madenlerin dışalımında kentin limanının önemi büyüktür.
Kentte gezilip görülecek yerler arasında; 13. yüzyıldan kalma, ülkenin ve kuzey Avrupa'nın en büyük kilisesi olan katedral, Danimarka'nın geçmişindeki yapıların yakın zamanda yapılmış tıpkılarının bulunduğu eski Dan yaşamını canlandıran Gammel By ("eski kent"), Bitkibilimi (Botanik) bahçesi, Tivoli eğlence bahçesi ve kentin sanat müzesi sayılabilir. Kent ayrıca, ülkenin önemli üniversitelerinden birini de barındırır.
