- 12 Mart 2008
- 2.707
- 46
En sık görülen yaz rahatsızlıklar
* Güneş ışınlarının direk etkisi ile oluşan güneş çarpması ve yanıklar.
* Sıcakla artan terleme ve bunu karşılayamayan ter bezleri nedeni ile oluşan isilik, mantar gibi “fotodermatoz” denen cilt rahatsızlıkları.
* Bisiklet, kaykay paten kullanılarak yapılan aktiviteler sonucu düşme, çarpma ile oluşan travmalar.
* Aşırı ve bazen de temiz olmayan su tüketimi ile mide asidini aşabilen mikroorganizmaların yol açtığı mide bağırsak hastalıkları, yaz ishalleri.
* Ağaçlık, açık alanlarda piknik, gezinti yapılırken sık karşılaşılan arı, böcek, yılan ve akrep sokmaları.
* Havuzda yüzme sonucu oluşan göz ve deri enfeksiyonları.
Güneş çarpması ve yanığına karşı neler yapılabilir?
Öncelikle güneş çarpmalarından korunmak için güneş ışınlarının dik geldiği 10.00 ile 15.00 saatleri arasında açık havaya mümkün olduğunca çıkılmaması, bol sıvı tüketilmesi, en az 30 koruma faktörlü koruyucu güneş kremi kullanılması büyük önem taşır. Sarışın, renkli gözlü ve beyaz tenli çocuklar güneş ışınlarından çok daha fazla etkilendikleri için ailelerin daha dikkatli olması gerekir.
Güneş yanığı eğer sadece deride kızarıklık ve ağrı hissi ile kendisini gösteriyorsa bu birinci derece bir yanıktır ve 24-48 saat kadar ağrı, deride gerilme, yanma hissi devam eder. Tedavide deriyi nemli tutacak kremler ve ağrıyı kesecek şuruplar kullanılabilir. Deride kabarma ve içi su dolu kesecikler varsa artık 2. derece yanık söz konusu olur. Bu durumda bir doktora başvurulması ve özel yanık pansumanlarının yapılması gerekir.
İsilik tedavisi ve korunmada neler yapmalı?
Çevre ısısı arttıkça, deriden ter salgılanması artar ve su kaybı sonucu susama hissi doğar, su alımı ile vücudun normal sıcaklığı koruma altında tutulmaya çalışılır. Bu dengeyi bozan aşırı sıcaklık hallerinde ter bezleri kanalları tıkanır ve halk arasında isilik denen boyun, omuzlarda daha sık olmak üzere vücudun daha fazla terleyen bölgelerinde küçük kırmızı ve kaşıntılı cilt lezyonları belirir. Tedavisinde her gün ılık suyla banyo yapılması önerilir. Ayrıca, cildin nefes almasını önleyecek yağlı kremleri vücuda sürmekten kaçınmak gerekir.
Düşme, çarpma sonucu oluşan travmalar
Bisiklet, kaykay, paten gibi aktiviteler için başlık, dizlik, bileklik, dirseklik gibi koruyucuların kullanılması olası kaza sırasında travma şiddetini belirgin ölçüde azaltır. Travma sonucu vücudun bir yerinden kanama varsa öncelikle kanamanın yerini görebilmek için giysiler dikkatlice çıkarılır, gerekirse kesilir. Kanayan yer görülür ve üzerine temiz bir bez veya varsa steril bir tampon yerleştirilir, kanama olan uzuv kalp hizasının üzerine kaldırılır ve üzeri sıkıca sarılarak elle baskı yapılarak kanama durdurulmaya çalışılır. Buna rağmen kol veya bacakta kanama devam ediyorsa kanama olan yerin üzeri bir bez ile sarılarak atar damar dolaşımını tamamen engellemeyecek şekilde sıkılır. En yakın sağlık merkezine götürürken ellerde uyuşma, parmaklarda morarma varsa yeterli kan dolaşımını sağlamak için bağlanan turnike gevşetilir.
Kırık kendisini kol veya bacakta eklem dışında anormal hareket, ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı ile gösterir. Bu durumda kırık olması muhtemel bölge bir üstündeki eklemi de içine alacak şekilde kalın giysi, karton, varsa atel ile hareketsiz, sabit bir konuma getirilir ve en yakın sağlık merkezine götürülür. Kırıktan şüphe ediliyorsa şişen bölgeyi çekip yerine yerleştirme gibi bir işlemi hekim dışındaki biri tarafından asla yapmamalıdır.
Yaz ishalleri, mide-bağırsak enfeksiyonları
İçme suları ve yiyeceklerin mide ve bağırsak enfeksiyonlarına neden olmamaları için; içme sularının ve yiyeceklerin yıkandığı suların temiz su kaynaklarından elde edilmiş olmasına özen gösterilmesi gerekir. Mümkün olduğunca dışarıda bekleyen yiyeceklerden satın almamalı, ambalajlı ürünler tercih edilmeli. Açıkta satılan dondurma özellikle çocuklar için büyük tehlike içerir. Tam pansiyon otellerde açık büfelerde sunulan yiyeceklere de dikkat etmek gerekir. Uzun süre açıkta kalan özellikle sütlü, kremalı, mayonezli, etli yiyeceklerde sıcağın etkisiyle çoğalan bakterilerin neden olduğu gıda zehirlenmesi kendisini kusma, karın ağrısı ve ardından ishalle gösterir. Bu şikayetlerle başvuran ikiden fazla kişinin olması halinde gıda zehirlenmesi düşünülerek yenilen yiyeceklerin sorgulanması ve aynı yiyecekten yiyen kişilerin şikayetlerinin ortaya çıkması beklenmeden gözlem altına alınması gerekir. Tedavisi kusma ve ishal ile kaybedilen su, tuz, karbonat, potasyum gibi maddelerin damardan serum şeklinde yerine konulması şeklindedir. Kusma ve ishal vücudun savunma mekanizmalarındandır. Bu sayede gıda zehirlenmesine neden olan toksinler ve bakteriler vücuda daha fazla zarar vermeden dışarı atılmak istenir. Bu yüzden ishal ve kusma giderici ilaçların kullanılmasından kaçınmak gerekir.
Turist ishalleri
Yine yaz aylarında sık karşılaşılan bir diğer durum da çoğu kez koli basilinin neden olduğu ve turist ishali olarak bilinen bağırsak enfeksiyonlarıdır. Kanalizasyon suları ile sulanan tarlalarda yetişen ve iyi yıkanmayan yiyeceklerin yenmesi sonucu oluşur. Yine bu kirli suların karıştığı sularda yüzmek veya bir şekilde bu suların bulaştığı yiyeceklerin yenmesi ile alınan bakteri ve parazitlerin neden olduğu amipli ve basilli dizanteride dışkı miktarı çok değildir. Ancak kanlı, mukuslu dışkılama ve şiddetli, kramp tarzında karın ağrısı gözlenir. Korunmak için yukarıda belirtilen genel önlemlere ilave olarak içeceklere katılan buzların da temiz sulardan hazırlanmış olduğundan emin olunmalı, bundan emin olamıyorsak kapalı şişelerde saklanarak soğutulan sıvılarla serinlemeyi yeğlemeliyiz.
Böcek, arı, yılan, akrep sokmaları
Sivrisinek, tatarcık ve örümcek gibi eklembacaklıların sokması ile deride kızarıklık ve şişlik oluşabileceği gibi sıtma ve tatarcık humması denilen enfeksiyon hastalıklarının gelişmesine neden olabilir. Sivrisinek ve tatarcık sokmalarına karşı önlem almak için pencereler ince tül storlarla kaplanabilir yine çocuk beşikleri cibinlik de denen tüllerle korunabilir. Kapalı alanda sprey şeklinde böcek öldürücü kimyasalların kullanılması küçük bebekler için zararlı olabilir. Bu amaçla sivrisinek kovucuları kullanılabilir. Sivrisinek ve tatarcıkların ısırdığı yerde oluşan kızarıklık ve kaşıntılı şişliği hafifletmek için kaşıntıyı önleyen kremler kullanılabilir. Sıtma ise aralıklı yükselen titreme ve ateş nöbetleri ile karakterize bir hastalıktır. Bu durumda doktora başvurmak ve özel ilaçlarla tedavi görmek gerekir. Yılan ve akrep sokmalarında zehrin vücuda yayılmasını önlemek için kızarık olan bölgenin üzeri bir sargı bezi ile atardamar dolaşımını engellemeyecek şekilde sıkılması gerekir. Özellikle yılan sokmalarında diş izinin olduğu yerdeki deri emilerek dışarı tükürmek suretiyle yılan zehri vücuttan uzaklaştırılabilir. Ancak işlemi yapacak kişiye yılan zehrinin zarar vermemesi için ağzında açık yara, diş çürüğü gibi bir durumun olmaması gerekir. Bu ilk yardımın ardından en yakın sağlık merkezine başvurulması ve acilen yılan veya akrep sokmalarına karşı kullanılan özel serumlarla tedavinin devamı ve gelişebilecek diğer yan etkiler açısından ısırılan kişinin 24-48 saat süreyle yatarak gözlenmesi gerekir.
Havuzda yüzme ile oluşan enfeksiyonlar
Havuzda yüzme ile bulaşan enfeksiyon hastalıkları başlıca göz ve deriyi tutar. Gözde kızarıklık, çapaklanma, akıntı ve sulanma ile seyreden konjunktivit denen hastalık, antibiyotikli göz damlaları ile tedavi edilir. Bazen de havuz suyunun dezenfeksiyonu için kullanılan aşırı düzeydeki klor gözlerde tahrişe bağlı alerjik kızarıklık, yanma ve batma hissine neden olabilir. Bu durumlardan korunmak için havuz gözlükleri kullanılmalı. Ayrıca ultraviyole ışınlarından korunmak için özel güneş gözlükleri kullanılmalı. Lensle havuza girmek sakıncalıdır. Havuzda yayılması kolay olan bir diğer enfeksiyon hastalığı da derinin yüzeysel mantar ve iltahabik enfeksiyonlarıdır. Bunlara karşı önlem almak için havuza girmeden önce ayak mantarlarına karşı kullanılan özel bir solüsyondan geçmek gerekir.
* Güneş ışınlarının direk etkisi ile oluşan güneş çarpması ve yanıklar.
* Sıcakla artan terleme ve bunu karşılayamayan ter bezleri nedeni ile oluşan isilik, mantar gibi “fotodermatoz” denen cilt rahatsızlıkları.
* Bisiklet, kaykay paten kullanılarak yapılan aktiviteler sonucu düşme, çarpma ile oluşan travmalar.
* Aşırı ve bazen de temiz olmayan su tüketimi ile mide asidini aşabilen mikroorganizmaların yol açtığı mide bağırsak hastalıkları, yaz ishalleri.
* Ağaçlık, açık alanlarda piknik, gezinti yapılırken sık karşılaşılan arı, böcek, yılan ve akrep sokmaları.
* Havuzda yüzme sonucu oluşan göz ve deri enfeksiyonları.
Güneş çarpması ve yanığına karşı neler yapılabilir?
Öncelikle güneş çarpmalarından korunmak için güneş ışınlarının dik geldiği 10.00 ile 15.00 saatleri arasında açık havaya mümkün olduğunca çıkılmaması, bol sıvı tüketilmesi, en az 30 koruma faktörlü koruyucu güneş kremi kullanılması büyük önem taşır. Sarışın, renkli gözlü ve beyaz tenli çocuklar güneş ışınlarından çok daha fazla etkilendikleri için ailelerin daha dikkatli olması gerekir.
Güneş yanığı eğer sadece deride kızarıklık ve ağrı hissi ile kendisini gösteriyorsa bu birinci derece bir yanıktır ve 24-48 saat kadar ağrı, deride gerilme, yanma hissi devam eder. Tedavide deriyi nemli tutacak kremler ve ağrıyı kesecek şuruplar kullanılabilir. Deride kabarma ve içi su dolu kesecikler varsa artık 2. derece yanık söz konusu olur. Bu durumda bir doktora başvurulması ve özel yanık pansumanlarının yapılması gerekir.
İsilik tedavisi ve korunmada neler yapmalı?
Çevre ısısı arttıkça, deriden ter salgılanması artar ve su kaybı sonucu susama hissi doğar, su alımı ile vücudun normal sıcaklığı koruma altında tutulmaya çalışılır. Bu dengeyi bozan aşırı sıcaklık hallerinde ter bezleri kanalları tıkanır ve halk arasında isilik denen boyun, omuzlarda daha sık olmak üzere vücudun daha fazla terleyen bölgelerinde küçük kırmızı ve kaşıntılı cilt lezyonları belirir. Tedavisinde her gün ılık suyla banyo yapılması önerilir. Ayrıca, cildin nefes almasını önleyecek yağlı kremleri vücuda sürmekten kaçınmak gerekir.
Düşme, çarpma sonucu oluşan travmalar
Bisiklet, kaykay, paten gibi aktiviteler için başlık, dizlik, bileklik, dirseklik gibi koruyucuların kullanılması olası kaza sırasında travma şiddetini belirgin ölçüde azaltır. Travma sonucu vücudun bir yerinden kanama varsa öncelikle kanamanın yerini görebilmek için giysiler dikkatlice çıkarılır, gerekirse kesilir. Kanayan yer görülür ve üzerine temiz bir bez veya varsa steril bir tampon yerleştirilir, kanama olan uzuv kalp hizasının üzerine kaldırılır ve üzeri sıkıca sarılarak elle baskı yapılarak kanama durdurulmaya çalışılır. Buna rağmen kol veya bacakta kanama devam ediyorsa kanama olan yerin üzeri bir bez ile sarılarak atar damar dolaşımını tamamen engellemeyecek şekilde sıkılır. En yakın sağlık merkezine götürürken ellerde uyuşma, parmaklarda morarma varsa yeterli kan dolaşımını sağlamak için bağlanan turnike gevşetilir.
Kırık kendisini kol veya bacakta eklem dışında anormal hareket, ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı ile gösterir. Bu durumda kırık olması muhtemel bölge bir üstündeki eklemi de içine alacak şekilde kalın giysi, karton, varsa atel ile hareketsiz, sabit bir konuma getirilir ve en yakın sağlık merkezine götürülür. Kırıktan şüphe ediliyorsa şişen bölgeyi çekip yerine yerleştirme gibi bir işlemi hekim dışındaki biri tarafından asla yapmamalıdır.
Yaz ishalleri, mide-bağırsak enfeksiyonları
İçme suları ve yiyeceklerin mide ve bağırsak enfeksiyonlarına neden olmamaları için; içme sularının ve yiyeceklerin yıkandığı suların temiz su kaynaklarından elde edilmiş olmasına özen gösterilmesi gerekir. Mümkün olduğunca dışarıda bekleyen yiyeceklerden satın almamalı, ambalajlı ürünler tercih edilmeli. Açıkta satılan dondurma özellikle çocuklar için büyük tehlike içerir. Tam pansiyon otellerde açık büfelerde sunulan yiyeceklere de dikkat etmek gerekir. Uzun süre açıkta kalan özellikle sütlü, kremalı, mayonezli, etli yiyeceklerde sıcağın etkisiyle çoğalan bakterilerin neden olduğu gıda zehirlenmesi kendisini kusma, karın ağrısı ve ardından ishalle gösterir. Bu şikayetlerle başvuran ikiden fazla kişinin olması halinde gıda zehirlenmesi düşünülerek yenilen yiyeceklerin sorgulanması ve aynı yiyecekten yiyen kişilerin şikayetlerinin ortaya çıkması beklenmeden gözlem altına alınması gerekir. Tedavisi kusma ve ishal ile kaybedilen su, tuz, karbonat, potasyum gibi maddelerin damardan serum şeklinde yerine konulması şeklindedir. Kusma ve ishal vücudun savunma mekanizmalarındandır. Bu sayede gıda zehirlenmesine neden olan toksinler ve bakteriler vücuda daha fazla zarar vermeden dışarı atılmak istenir. Bu yüzden ishal ve kusma giderici ilaçların kullanılmasından kaçınmak gerekir.
Turist ishalleri
Yine yaz aylarında sık karşılaşılan bir diğer durum da çoğu kez koli basilinin neden olduğu ve turist ishali olarak bilinen bağırsak enfeksiyonlarıdır. Kanalizasyon suları ile sulanan tarlalarda yetişen ve iyi yıkanmayan yiyeceklerin yenmesi sonucu oluşur. Yine bu kirli suların karıştığı sularda yüzmek veya bir şekilde bu suların bulaştığı yiyeceklerin yenmesi ile alınan bakteri ve parazitlerin neden olduğu amipli ve basilli dizanteride dışkı miktarı çok değildir. Ancak kanlı, mukuslu dışkılama ve şiddetli, kramp tarzında karın ağrısı gözlenir. Korunmak için yukarıda belirtilen genel önlemlere ilave olarak içeceklere katılan buzların da temiz sulardan hazırlanmış olduğundan emin olunmalı, bundan emin olamıyorsak kapalı şişelerde saklanarak soğutulan sıvılarla serinlemeyi yeğlemeliyiz.
Böcek, arı, yılan, akrep sokmaları
Sivrisinek, tatarcık ve örümcek gibi eklembacaklıların sokması ile deride kızarıklık ve şişlik oluşabileceği gibi sıtma ve tatarcık humması denilen enfeksiyon hastalıklarının gelişmesine neden olabilir. Sivrisinek ve tatarcık sokmalarına karşı önlem almak için pencereler ince tül storlarla kaplanabilir yine çocuk beşikleri cibinlik de denen tüllerle korunabilir. Kapalı alanda sprey şeklinde böcek öldürücü kimyasalların kullanılması küçük bebekler için zararlı olabilir. Bu amaçla sivrisinek kovucuları kullanılabilir. Sivrisinek ve tatarcıkların ısırdığı yerde oluşan kızarıklık ve kaşıntılı şişliği hafifletmek için kaşıntıyı önleyen kremler kullanılabilir. Sıtma ise aralıklı yükselen titreme ve ateş nöbetleri ile karakterize bir hastalıktır. Bu durumda doktora başvurmak ve özel ilaçlarla tedavi görmek gerekir. Yılan ve akrep sokmalarında zehrin vücuda yayılmasını önlemek için kızarık olan bölgenin üzeri bir sargı bezi ile atardamar dolaşımını engellemeyecek şekilde sıkılması gerekir. Özellikle yılan sokmalarında diş izinin olduğu yerdeki deri emilerek dışarı tükürmek suretiyle yılan zehri vücuttan uzaklaştırılabilir. Ancak işlemi yapacak kişiye yılan zehrinin zarar vermemesi için ağzında açık yara, diş çürüğü gibi bir durumun olmaması gerekir. Bu ilk yardımın ardından en yakın sağlık merkezine başvurulması ve acilen yılan veya akrep sokmalarına karşı kullanılan özel serumlarla tedavinin devamı ve gelişebilecek diğer yan etkiler açısından ısırılan kişinin 24-48 saat süreyle yatarak gözlenmesi gerekir.
Havuzda yüzme ile oluşan enfeksiyonlar
Havuzda yüzme ile bulaşan enfeksiyon hastalıkları başlıca göz ve deriyi tutar. Gözde kızarıklık, çapaklanma, akıntı ve sulanma ile seyreden konjunktivit denen hastalık, antibiyotikli göz damlaları ile tedavi edilir. Bazen de havuz suyunun dezenfeksiyonu için kullanılan aşırı düzeydeki klor gözlerde tahrişe bağlı alerjik kızarıklık, yanma ve batma hissine neden olabilir. Bu durumlardan korunmak için havuz gözlükleri kullanılmalı. Ayrıca ultraviyole ışınlarından korunmak için özel güneş gözlükleri kullanılmalı. Lensle havuza girmek sakıncalıdır. Havuzda yayılması kolay olan bir diğer enfeksiyon hastalığı da derinin yüzeysel mantar ve iltahabik enfeksiyonlarıdır. Bunlara karşı önlem almak için havuza girmeden önce ayak mantarlarına karşı kullanılan özel bir solüsyondan geçmek gerekir.
