Son kullanma tarihi geçmiş, bayatlamış bir tarayıcı kullanıyorsanız. Mercedes kullanmak yerine tosbaya binmek gibi... Websiteleri düzgün görüntüleyemiyorsanız eh, bi zahmet tarayıcınızı güncelleyiniz. Modern Web standartlarını karşılayan bir tarayıcı alternatifine göz atın.
Kulak iltihapları, çocuk doktorları tarafından en sık konan tanıdır. Çocukların % 60-80’i, bir yaşına geldiklerinde en az bir orta kulak enfeksiyonu geçirmiş olurlar. İki-üç yaşına gelen çocukların ise % 80-90’ı en az bir kez orta kulak enfeksiyonu tanısı almışlardır.
TANIM Tıpta otitis medya olarak da bilinen orta kulak enfeksiyonu, kulağın orta kısmının enfeksiyonudur. Dış kulak enfeksiyonu (yüzücü kulağı) adı verilen bir enfeksiyon türü de vardır ve kulağın dış kısmının enfeksiyonudur. Kulak enfeksiyonları, tipik olarak bir virüs enfeksiyonunu takiben, kulak zarının arkasında (orta kulakta) sıvı birikmesiyle ortaya çıkar. Biriken bu sıvıya efüzyon denir ve içinde orta kulak iltihabını meydana getiren bakteriler veya virüsler bulunur. Efüzyon nedeniyle kulak zarı üzerindeki basınç artar. Artmış basınç sonucunda kulak zarı dışa doğru kabarır, hasta kulağında ağrı hisseder ve bazen geçici olarak da olsa işitme azalır.
NEDENLER VE RİSK ETMENLERİ Kulak enfeksiyonlarına en sık neden olan mikroplar, bakteriler ve virüslerdir. Başka mikroplar da nadiren de olsa orta kulak ilihabına neden olabilir. Altı – on sekiz aylık çocuklar, orta kulak iltihabı geçirme açısından risk altındadırlar. Bunun nedenleri, muhtemelen kulak ve kafatası yapılarındaki farklılıkla birlikte bu çocukların bağışıklık dizgesinin olgunlaşmasını henüz tamamlamamış olmasıdır. Çocukların enfeksiyonlarla savaşma gücü, yaşla birlikte artmaktadır.
Orta kulak iltihabı geçirme olasılığını artıran diğer etmenler şunlardır: – Anaokuluna gitme: Anaokuluna, yuvaya, kreşe giden çocuklar daha fazla bakteriye ve virüse maruz kalırlar, bu nedenle de daha fazla orta kulak iltihabı geçirirler.
– Tütün dumanı: Sigara, puro veya pipo dumanına maruz kalan çocuklarda orta kulak iltihabı olasılığı %50 daha fazladır.
– Emzik: Emzik kullanan çocuklarda orta kulak iltihabı geçirme riski biraz daha fazla olmaktadır.
– Aile öyküsü: Anababası ve kardeşleri tekrarlayan orta kulak iltihabı geçiren çocuklarda orta kulak enfeksiyonu gelişme olasılığı daha yüksektir.
– Altta yatan tıbbi sorunlar: Yarık damak, Down sendromu, bağışıklık yetmezliği ve alerjik rinit gibi altta yatan tıbbi sorunları olan çocuklarda kulak enfeksiyonu riski yüksektir.
– Mevsim: Kulak enfeksiyonları sonbaharda ve kışın daha fazla görülür. Öte yandan, en az üç ay boyunca anne sütü emmiş çocuklarda kulak enfeksiyonları daha seyrek görülmektedir. Bu durum, sütün bağışıklık yönünden koruyucu etkisiyle ve emzirme sırasında çocuğun başının ve yüz kaslarının biberonla beslenmeye göre daha farklı konumda olmasıyla açıklanmaktadır.
BELİRTİLER Orta kulak iltihabının belirtileri, genellikle aniden başlar. Orta kulak enfeksiyonu olan erişkinlerde ve ergenlerde kulak ağrısı, geçici işitme kaybı ve başdönmesi olabilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda belirtiler daha siliktir veya kulağa özgü olmayabilir: Ateş, kulak çekiştirme, huzursuzluk, hareketlilikte azalma, iştahsızlık, kusma ve ishal gibi belirtiler böyle çocuklarda orta kulak enfeksiyonunun habercisi olabilir. Bu belirtilerden birini veya birkaçını sergileyen bir çocukta mutlaka orta kulak iltihabı var demek değildir; başka hastalıklarda da bu belirtiler görülebilir. Bu nedenle çocuğunda orta kulak enfeksiyonu olduğundan şüphe eden anababaların çocuğunu mutlaka bir doktora götürerek yukarıda sayılan belirtilerin orta kulak iltihabından veya başka bir hastalıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmeleri gerekir.
TANI Doktorun orta kulak iltihabı tanısı koyabilmesi için çocukta iltihap belirtilerinin bulunmasının yanı sıra kulak zarında gözle görülür değişikliklerin de bulunması gerekir. Yukarıda da belirtildiği gibi, orta kulak iltihabını andıran belirtiler pekala başka hastalıklarda da görülebilir. Bu nedenle çocuğunda orta kulak enfeksiyonu olduğundan şüphelenen anababaların en azından doktorlarıyla temas kurarak çocuklarının muayene edilmesine gerek olup olmadığı veya ne zaman muayeneye götürülmesi gerektiği konusunda bilgi almalarını öneririz. Anababalar çocuklarında gözlemledikleri ateş (kabaca 38° C’ı geçen vücut sıcaklığı), davranış biçimi, iştah, uyku düzeni, ağlama nöbetleri ve huzursuzluk gibi özellikleri doktorlarına söylemedirler. Büyük çocuklarda ise kulak ağrısı ve kulak ağrısının başlama zamanı doktora bildirilmelidir.
MUAYENE Çocukta orta kulak iltihabı varsa muayenede kulak zarı kızarık, mat veya bombe olarak görülecektir. Kulak zarı, normalde sedef renginde ve hafifçe dışbükey olarak görülür. Doktor, kulak zarının arkasında sıvı olup olmadığını anlamak için kulağın içine bir miktar hava pompalayabilir. Bu yönteme pnömatik otoskopi adı verilmektedir. Bebeklerin ve daha büyük çocukların çoğu kulak muayenesi olmaktan hoşlanmaz. Doktorunuz, çocuğun kulağına bakmak için otoskop denen aletini kullanırken sizin çocuğunuzu kucağınıza almanızı, kolları ve gövdesi hareketsiz kalacak bir şekilde kucaklamanızı isteyebilir. Böylece muayene, herkes için daha kolay olacaktır.
Anababalar, muayene sırasında çocuğun bağırıp çağırmasını önlemek, en azından azaltmak için muayene öncesinde muayenenin bir “provasını” yapabilirler. Doktorculuk oynamak için üretilmiş oyuncak setlerinde bulunan oyuncak bir otoskopla veya otoskoba benzeyen ve çocuğun kulağına zarar vermeyecek herhangi bir cisimle “mahsusçuktan” çocuğun kulağını muayene ediyormuş gibi yapabilirler. Orta kulak iltihabı tanısı her zaman kesinlikle ve kolaylıkla konamayabilir; ancak doktor kulak zarını rahatça görebiliyorsa ve orta kulak iltihabının bütün özellikleri mevcutsa tanı kesindir. Özelliklerin hepsi mevcut değilse tanı kesin değil, olasıdır. Bu durumda doktorunuz sizinle birlikte çocuk için en iyi tedaviyi belirleyecektir.
Korunmak için neler yapılabilir? Öncelikle dengeli beslenme, uygun aşılama ile çocuğunuzun bağışıklık sistemini güçlü tutmalısınız.
Anne sütü alan bebeklerin, diğer pek çok enfeksiyon gibi orta kulak iltihabına karşı da korunaklı olduğunu unutmamalı, ilk 6 ay bebeğinizi sadece anne sütüyle beslemelisiniz.
Bebeğe yatar pozisyonda biberon vermemelisiniz.
Özellikle yuva gibi kalabalık ortamlarda bulunan çocuğa el yıkama alışkanlığı kazandırmalısınız.
Bebek ve çocukları sigara dumanından uzak tutmalısınız.
Kulak iltihapları, çocuk doktorları tarafından en sık konan tanıdır. Çocukların % 60-80’i, bir yaşına geldiklerinde en az bir orta kulak enfeksiyonu geçirmiş olurlar. İki-üç yaşına gelen çocukların ise % 80-90’ı en az bir kez orta kulak enfeksiyonu tanısı almışlardır.
TANIM
Tıpta otitis medya olarak da bilinen orta kulak enfeksiyonu, kulağın orta kısmının enfeksiyonudur. Dış kulak enfeksiyonu (yüzücü kulağı) adı verilen bir enfeksiyon türü de vardır ve kulağın dış kısmının enfeksiyonudur. Kulak enfeksiyonları, tipik olarak bir virüs enfeksiyonunu takiben, kulak zarının arkasında (orta kulakta) sıvı birikmesiyle ortaya çıkar. Biriken bu sıvıya efüzyon denir ve içinde orta kulak iltihabını meydana getiren bakteriler veya virüsler bulunur. Efüzyon nedeniyle kulak zarı üzerindeki basınç artar. Artmış basınç sonucunda kulak zarı dışa doğru kabarır, hasta kulağında ağrı hisseder ve bazen geçici olarak da olsa işitme azalır.
NEDENLER VE RİSK ETMENLERİ
Kulak enfeksiyonlarına en sık neden olan mikroplar, bakteriler ve virüslerdir. Başka mikroplar da nadiren de olsa orta kulak ilihabına neden olabilir. Altı – on sekiz aylık çocuklar, orta kulak iltihabı geçirme açısından risk altındadırlar. Bunun nedenleri, muhtemelen kulak ve kafatası yapılarındaki farklılıkla birlikte bu çocukların bağışıklık dizgesinin olgunlaşmasını henüz tamamlamamış olmasıdır. Çocukların enfeksiyonlarla savaşma gücü, yaşla birlikte artmaktadır.
Orta kulak iltihabı geçirme olasılığını artıran diğer etmenler şunlardır:
– Anaokuluna gitme: Anaokuluna, yuvaya, kreşe giden çocuklar daha fazla bakteriye ve virüse maruz kalırlar, bu nedenle de daha fazla orta kulak iltihabı geçirirler.
– Tütün dumanı: Sigara, puro veya pipo dumanına maruz kalan çocuklarda orta kulak iltihabı olasılığı %50 daha fazladır.
– Emzik: Emzik kullanan çocuklarda orta kulak iltihabı geçirme riski biraz daha fazla olmaktadır.
– Aile öyküsü: Anababası ve kardeşleri tekrarlayan orta kulak iltihabı geçiren çocuklarda orta kulak enfeksiyonu gelişme olasılığı daha yüksektir.
– Altta yatan tıbbi sorunlar: Yarık damak, Down sendromu, bağışıklık yetmezliği ve alerjik rinit gibi altta yatan tıbbi sorunları olan çocuklarda kulak enfeksiyonu riski yüksektir.
– Mevsim: Kulak enfeksiyonları sonbaharda ve kışın daha fazla görülür. Öte yandan, en az üç ay boyunca anne sütü emmiş çocuklarda kulak enfeksiyonları daha seyrek görülmektedir. Bu durum, sütün bağışıklık yönünden koruyucu etkisiyle ve emzirme sırasında çocuğun başının ve yüz kaslarının biberonla beslenmeye göre daha farklı konumda olmasıyla açıklanmaktadır.
BELİRTİLER
Orta kulak iltihabının belirtileri, genellikle aniden başlar. Orta kulak enfeksiyonu olan erişkinlerde ve ergenlerde kulak ağrısı, geçici işitme kaybı ve başdönmesi olabilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda belirtiler daha siliktir veya kulağa özgü olmayabilir: Ateş, kulak çekiştirme, huzursuzluk, hareketlilikte azalma, iştahsızlık, kusma ve ishal gibi belirtiler böyle çocuklarda orta kulak enfeksiyonunun habercisi olabilir. Bu belirtilerden birini veya birkaçını sergileyen bir çocukta mutlaka orta kulak iltihabı var demek değildir; başka hastalıklarda da bu belirtiler görülebilir. Bu nedenle çocuğunda orta kulak enfeksiyonu olduğundan şüphe eden anababaların çocuğunu mutlaka bir doktora götürerek yukarıda sayılan belirtilerin orta kulak iltihabından veya başka bir hastalıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmeleri gerekir.
TANI
Doktorun orta kulak iltihabı tanısı koyabilmesi için çocukta iltihap belirtilerinin bulunmasının yanı sıra kulak zarında gözle görülür değişikliklerin de bulunması gerekir. Yukarıda da belirtildiği gibi, orta kulak iltihabını andıran belirtiler pekala başka hastalıklarda da görülebilir. Bu nedenle çocuğunda orta kulak enfeksiyonu olduğundan şüphelenen anababaların en azından doktorlarıyla temas kurarak çocuklarının muayene edilmesine gerek olup olmadığı veya ne zaman muayeneye götürülmesi gerektiği konusunda bilgi almalarını öneririz. Anababalar çocuklarında gözlemledikleri ateş (kabaca 38° C’ı geçen vücut sıcaklığı), davranış biçimi, iştah, uyku düzeni, ağlama nöbetleri ve huzursuzluk gibi özellikleri doktorlarına söylemedirler. Büyük çocuklarda ise kulak ağrısı ve kulak ağrısının başlama zamanı doktora bildirilmelidir.
MUAYENE
Çocukta orta kulak iltihabı varsa muayenede kulak zarı kızarık, mat veya bombe olarak görülecektir. Kulak zarı, normalde sedef renginde ve hafifçe dışbükey olarak görülür. Doktor, kulak zarının arkasında sıvı olup olmadığını anlamak için kulağın içine bir miktar hava pompalayabilir. Bu yönteme pnömatik otoskopi adı verilmektedir. Bebeklerin ve daha büyük çocukların çoğu kulak muayenesi olmaktan hoşlanmaz. Doktorunuz, çocuğun kulağına bakmak için otoskop denen aletini kullanırken sizin çocuğunuzu kucağınıza almanızı, kolları ve gövdesi hareketsiz kalacak bir şekilde kucaklamanızı isteyebilir. Böylece muayene, herkes için daha kolay olacaktır.
Anababalar, muayene sırasında çocuğun bağırıp çağırmasını önlemek, en azından azaltmak için muayene öncesinde muayenenin bir “provasını” yapabilirler. Doktorculuk oynamak için üretilmiş oyuncak setlerinde bulunan oyuncak bir otoskopla veya otoskoba benzeyen ve çocuğun kulağına zarar vermeyecek herhangi bir cisimle “mahsusçuktan” çocuğun kulağını muayene ediyormuş gibi yapabilirler. Orta kulak iltihabı tanısı her zaman kesinlikle ve kolaylıkla konamayabilir; ancak doktor kulak zarını rahatça görebiliyorsa ve orta kulak iltihabının bütün özellikleri mevcutsa tanı kesindir. Özelliklerin hepsi mevcut değilse tanı kesin değil, olasıdır. Bu durumda doktorunuz sizinle birlikte çocuk için en iyi tedaviyi belirleyecektir.
Korunmak için neler yapılabilir?
Öncelikle dengeli beslenme, uygun aşılama ile çocuğunuzun bağışıklık sistemini güçlü tutmalısınız.
Anne sütü alan bebeklerin, diğer pek çok enfeksiyon gibi orta kulak iltihabına karşı da korunaklı olduğunu unutmamalı, ilk 6 ay bebeğinizi sadece anne sütüyle beslemelisiniz.
Bebeğe yatar pozisyonda biberon vermemelisiniz.
Özellikle yuva gibi kalabalık ortamlarda bulunan çocuğa el yıkama alışkanlığı kazandırmalısınız.
Bebek ve çocukları sigara dumanından uzak tutmalısınız.
