Cinsel sağlıkta özel durumlar

Elif

Onur Üyesi
Pro Üye
12 Temmuz 2006
35.016
30.372
60
Bu bölümde kısaca önemli olaylar ve hastalıklar üzerinade duracağız. Ameliyatlar cinsel organların işlevini etkileyebialeceği gibi, kişide “sakatlanmışlık” duygusu da yaratabilir. Kalp krizi giabi ciddi hastalıklardan sonra cinsel ilişkinin ciddi yeni bir sorun yarataabileceği korkusu son derece engelaleyici olabilir. Özgül sorunlarda uzamanla bu konuyu tartışmak ve daha ayrıntılı görüş almak mümkündür, ama vakaların çoğunda psikologlar ve danışmanlar da destek ve yardım sunabilir.
GEBELİK SIRASINDA CİNSELLİK
Kadınların çoğu gebelik sırasında liabido değişiklikleri yaşar. Çeşitli araşatırmaların sonuçları gebeliğin ilk üç ayında ve son üç ayında cinsel ilgiade azalma görülebildiğini, buna karaşılık bazen ortadaki üç ayda libido artışı olabildiğini düşündürüyor.
Bunların sorumlusunun gebelik sıraasında gerçekleşen büyük hormonal değişiklikler mi, yoksa sürecin zoarunlu kıldığı sosyal ve duygusal uyum adımları mı olduğunu söyleamek güçtür.
Geçmişte gebelik sırasında cinsel ilişkinin ve orgazmın fetüse zarar verebileceği düşünülüyor ve cinsel ilişkiden kaçınılıyordu. Yeni araştıramalar bunun çoğunlukla gerçekdışı olduğunu gösterdi. Bazen, geçmişateki gebeliklerinin belli aşamalarında sorunları olmuş bir kadına gebeliğin o aşamasında cinsel ilişkiden kaçınaması önerilebilir. Örneğin daha önce gebeliğin ikinci üç aylık diliminde rahim boynunun açılması nedeniyle düşük yapmış bir kadına, sonraki gebeliğinde bu aşamada cinsel ilişakiden kaçınması söylenebilir.
Gebelikte, özellikle de gebeliğin sonlarına doğru cinsel ilişki teknik beceri ve biraz deneme sınama gearektirebilir! Yüz yüze birbirine sarılmak güç olabilir, bu yolu denemeyi boş verin. Kadının üstte olduğu poazisyon, arkadan girme ya da yan yaana pozisyon türleri denenebilir. Oral aaaa ve birbirine mastürbasyon yapamak gibi başka iyi seçenekler de vardır.
Erkek gebeliğe eşlik eden vücut değişikliklerini çok uyarıcı bulabileaceği gibi, bunlar engelleyici de olaabilir. Özellikle vajina farklı, daha yuamuşak ve daha nemlidir. Ayrıca vaajina akıntısı daha fazladır. Gebelik genellikle çift için hem neşeli, hem de gerilimli bir dönemdir ve her iki eş de cinselliğe farklı anlarda farklı yaklaşabilir. Bol bol sarılarak, birbiriani okşayarak ve cinsel birleşmeyle ya da cinsel birleşme olmaksızın birabirini rahatlatarak yakın bir temas içinde olmak her iki eşin de gereksianim duyacakları güveni sağlayabilir.
DOĞUMDAN SONRA CİNSELLİK
Araştırmalar kadınların çoğunun cinasel ilişkiye doğumdan 12 hafta sonara, üçte birinin de doğumdan altı hafta sonra başladıklarını gösteriyor. Doğumdan sonra cinselliğin kalitesi birçok faktörden etkilenir. Yeni anane baba rolü eşlerin ikisi için de yoarucu ve dikkat dağıtıcı olabilir. Kadıanın vajinasında dikişler olabilir ve bazı kadınlarda bunlar cinsel ilişki sıarasında ağrıya yol açarak sorun yaaratmaya devam edebilir. Hatta zor bir doğum deneyimi vajinizme neaden olabilir .
Vajinal doğumdan sonra vajina gevşeyebilir ve penisi yeterince sıkı sarmalamayabilir. Pelvis tabanı egazersizleri kadının vajinasının yeniaden şekle girmesine yardım edeacektir.
Emzirme de çiftin cinsel yaşamıanı etkileyebilir. Tam gün emzirme yorucudur, zaman aiır ve bölünen uykusuyla kadın cinsel ilişkiden haz alamayacak kadar yorgun olabilir. Emzirmenin kadında libido üzerinadeki etkileri tartışmalı bir konudur. Emziren kadında hormon düzeyleri libidonun azalması gerektiğini gösateriyor, ama bazı kadınlar emzirmeanin erotik bir deneyim olduğunu söylüyor. Eşlerinin emzirmesini göaren erkekler farklı tepkiler veriyor ve bir kısmı bundan rahatsız oluyor.
Genelde çiftlerin çoğu doğum öncesine göre bu dönemde daha az seviştiklerini söylüyor.
AMELİYATTAN SONRA CİNSELLİK
Prostat ameliyatları
Orta yaşlı ve yaşlı erkeklerde prostat büyümesi yaygın bir şikâyettir ve çoğu zaman erkek bu bölgedeki herhangi bir ameliyatın iktidarsızlığa ya da sertleşme sorunlarına neden olacağını varsayar. En yaygın prosatat ameliyatı yöntemi idrar yolu içinaden yapılan TURP işlemidir (transü-retral prostat rezeksiyonu) ve iyi elalerde bu ameliyat vakaların yalnızca %5′inde sertleşme sorununa yol açar.
Öte yandan, prostat kanseri nedeniyle yapılan ameliyat ve radayoterapide erektil işlev bozukluğu riski yüksektir. Standart bir prostat ameliyatında (prostatektomi) erkekalerin yaklaşık %80′inde erektil sorunlar gelişir ve son araştırmalar radayoterapide de sonuçların benzer düazeyde olduğunu gösteriyor. Bununala birlikte, sinir koruyucu prostatekatomi olarak adlandırılan bir teknikte hastaların %80′inde ameliyattan 18 ay sonra sertleşme yetisinin sürdüağü ya da yeniden kazanıldığı bildirialiyor.
Bazı merkezlerde sinir greftleri yerleştirme teknikleri de uygulanıayor ve sertleşmeyi korumada iyi soanuçlar alınıyor. Bununla birlikte, kanaser tedavisinde gerekli ameliyat tipi kişiden kişiye değişir ve bazı durumalarda sertleşme sorunları kaçınılmaz olabilir.
Bununla birlikte, erkeklerin çoğu sertleşme ve orgazma ulaşma yetialerinde herhangi bir bozulma olmaasa da, eskisi gibi meni çıkaramadıkalarını fark ediyor. Bu durumda meni, idrar kesesine boşalıyor. Buna geriaye doğru boşalma (retrograd ejakülasyon) adı veriliyor. Orgazmdan hemen sonra idrardan alınan spermalerle eşe suni döllenme yapılarak baaşarılı sonuçlar elde edilmekle birlikate, genellikle erkek bu durumda kısır kalabilir.
Ameliyatın nedeni prostat kanseriyse, östrojen tedavisi ya da erakek cinsel hormonu testesterona karşı ilaçların kullanılması ve testislerin çıkarılması gibi başka bazı yönatemlere başvurmak gerekebilir. Buanun nedeni prostat kanserinin gelişamek için testesterona ihtiyaç duymaşıdır. Bu gibi tedaviler sonunda libido azalması olasılığı yüksektir.
Histerektomi
Rahmin orgazm için önemli olup olamadığı tartışması henüz açıklığa kaavuşmadı. Bazı çalışmalarda rahmin alınmasından (histerektomi) sonra kadında cinsel doyumun arttığı biladirilirken, bir bölümünde de azaldığı sonucuna varılıyor. Birçok kadın da herhangi bir değişiklik olmadığını bildiriyor.
Rahmin alınmasına her iki yuamurtalığın alınması eşlik ettiyse, hormonal nedenlerle libido azalmaası görülebilir. Yumurtalıklar alınmaamışsa, kadınların çoğu ameliyattan önce yaşadıkları sorunlardan (örneağin şiddetli, uzun süreli ve sancılı kanamalardan) kurtulup cinsel yaaşamlarının yeni bir evresine girmekaten mutlu oluyor.
Mastektomi
Göğüsleri alınan (mastektomi) kaadınların üçte biri, hiç değilse geçici olarak cinsel nazlarının azaldığını belirtiyor. Mastektomi vücudun göarüntüsünde sarsıcı bir değişikliğe neden oluyor ve bazı kadınlar cinsel olarak şekil bozukluğuna uğradıklaarını ve artık çekici olmadıklarını düaşünüyor. Ameliyattan sonra kadınlaara memenin yeniden oluşturulması ve meme proaaaleri konusunda öneriler yapılabilir. Ayrıca eşlerin ve danışmanların, ameliyatın cinselliğe yansımaları olabileceği gerçeğini gözden kaçırmamaları gerekir.
Barsak Ameliyatları
Önemli bazı barsak ameliyatlarında barsağın ucu dışarı açılır; bu işleme, ince barsak söz konusuysa ileosto-mi, kalın barsak söz konusuysa ko-lostomi adı verilir. Barsak ağzına bir torba yerleştirilerek, barsak içeriği burada tutulur. Bu tür bir ameliyatın büyük psikolojik etkileri olabileceği ve kişinin cinsel işlevini etkileyebileaceği açıktır.
Kaldı ki, bazı ameliyatlarda cinsel organlara giden sinirler de zarar göarür ve bu nedenle de cinsel sorunlar ortaya çıkabilir. Özellikle rektumun (kalın barsağın son bölümü) alındığı ameliyatlarda bu daha sık görülür. Bu gibi vakalarda erkeklerin yaklaşık üçte birinde erektil sorunlar gelişir ve kadınların üçte biri nedbe (yara) dokusu oluşumu nedeniyle cinsel ilişki sırasında ağrı çeker. Bununla birlikte, ameliyattan birkaç yıl sonra cinsel işlevde düzelme olduğu da görülmüştür.
İleostomi ya da kolostomi geçiramiş kişiler yeni eşlerinin vücutlarınadaki kusuru keşfedeceği, eski eşlerianin cinsel açıdan onları istemeyeceaği, sevişme sırasında torbanın patlaayacağı ya da hoş olmayan sesler ve kokular yayacağı endişesiyle dehşeate düşebilir. Açıkçası, zamanla duruama uyum sağlanır ve yeni ya da esaki eşlerin veya danışmanların konu ya duyarlı yaklaşması yardımcı olaabilir. Birçok insan bu gibi ameliyatalardan sonra evlenerek çocuk sahibi olur. Kaldı ki, eşler her ikisinin de kabul edilebilir ve zevkli bulduğu yeni sevişme yöntemleri geliştirebialir.
KALP KRİZİNDEN SONRA CİNSELLİK
Cinsellik kalp krizinden sonra “noramale geri dönüşün” bir parçası olaarak görülmelidir. Kriz sonrasında önemli komplikasyonlar yoksa seavişmemek için hiçbir neden yoktur (ve zaten önemli sorunlar varsa kişi kendini kötü hissedeceği için cinselalik aklına gelmeyecektir). Cinsel ilişakide harcanan çabanın iki kat merdiaven çıkarken harcanan çabaya eşit olduğu söyleniyor; bu mümkünse,rahat bir ortamda fazla atletik hareaketler yapmadan sevişmek de mümkündür.
Seyrek olarak cinsel ilişki anjinayı tetikleyebilir. Bu nedenle önceden bir dilaltı tableti (gliseril trinitrat) ya da spreyi alınabilir. Bazen kalp kriazinden sonra yüksek tansiyon tedaavisi başlatılır. İdrar söktürücüler (diüretikler) ya da beta blokerler gibi bazı tansiyon ilaçları zaman zaman erekti! sorunlara ya da libido azalamasına neden olabilir. Bu olursa doktora başvurarak dozu ya da ilacı değiştirin.
İNMEDEN SONRA CİNSELLİK
Bir araştırmada inme geçiren erkek hastaların çoğunda inmeyi izleyen yedi hafta içinde cinsel istek ve sertaleşmenin geri geldiği bildiriliyor. İnmeden sonra kişinin bir tarafında felç ya da kas zaafı kalabilir, dolayıasıyla sevişme sırasında bunun dikkaate alınması gerekir. Kalp krizinde oladuğu gibi, bazen yeni ilaçlar cinsel işlevi etkiler; bu gibi durumlarda doktorla görüşmekte yarar vardır.
OMURİLİK YARALANMALARINDAN SONRA CİNSELLİK
Aktör Christopher Reeve boyanundan aşağısının felçli kalmasına yol açan yaralanmadan yalnızca birakaç ay sonra libidosunun bütünüyle yerinde olduğunu ve bir gün yeniaden baba olmayı umduğunu açıklaadığı zaman hayli şaşkınlık yaratmıştı.
Gerçi her bireyin ayrı ele alınmaası gerekir, ama eldeki kanıtlar omuarilik yaralanması geçiren ve felçli kalan birçok kadın ve erkeğin cinsel isateğinin normal olduğunu düşündüarüyor. Bazı erkekler yaralanmadan sonra iktidarsız oluyor, ama çoğu olamayabiliyor. Boşalma sertleşmeden daha fazla etkileniyor. Cinsel organalarda herhangi bir his olmasa da, biraçok paraplejik kişi yaralanma önce-sindekinden farklı olmakla birlikte, orgazm olabildiklerini anlatıyor.
Veriler kadınların bu durumdan daha az etkilendiğini düşündürüyor ve birçok kadın yeni yaşamlarına uyum yaparak haz alınan bir cinsel yaşama kavuşuyor. Kadınlarda doağurganlık genellikle etkilenmiyor ve âdet kanamaları eskisi gibi devam ediyor. Erkeklerde boşalma olup olamamasına bağlı olarak kısırlık görüalebilir, ama bazen yapay döllenme bir seçenek olabilir.
 
X