- 12 Temmuz 2006
- 35.040
- 30.453
- 61
Bu da doğal olarak akıllara şu soruyu getiriyor; “eğer yeterince su dökersek Güneş söner mi?”. Bu sorunun cevabı, eğer Güneş’in enerjisi Dünya’da bildiğimiz kimyasal reaksiyonlar sonucu gerçekleşen “ateş” ile oluşsaydı; evet olurdu. Fakat Güneş’te ne ateş vardır, ne de “yanan” herhangi birşey…
Güneş’in parlayıp enerji yaymasını sağlayan mekanizma, çok büyük kütlesi nedeniyle merkez bölgesinde aşırı basınca maruz kalan hidrojen atomlarının birleşerek helyuma dönüşmesi ve bu dönüşüm sırasında enerji açığa çıkmasıdır. Buna, nükleer füzyon deniliyor.
Güneş’te “ateş” yoktur. Bizim yeryüzünde bildiğimiz ateş, çeşitli maddelerin “oksijen” ile tepkimeye girip ısı ortaya çıkarmasıyla gerçekleşen basit kimyasal bir süreçtir. Güneş’teki muazzam enerji, bu basit kimyasal mekanizma ile değil, çok daha karmaşık olan “füzyon” yoluyla üretilir.[/I]
Yani, Güneş’in parlamasını sağlayan şey, “çok ağır” olmasıdır. O kadar ağırdır ki, merkezinde bulunan atomlar bu ağırlığın basıncına dayanamayarak birbirleriyle birleşmeye başlarlar. Dolayısıyla, Güneş’i söndürmek için üzerine su dökmek veya Güneş’i kaldırıp komple suya atmak (bu kısım saçma oldu biliyorum evet) onu söndürmez.
Aksine, üzerine boca ettiğiniz su da Güneş’in muazzam kütleçekimi tarafından çekilip kendi kütlesine eklenir. Bu “su”, merkez bölgesindeki basıncı artırır ve yıldızımızın daha fazla parlamasını sağlar. Yani Güneş, eklediğiniz o suyu da yakıt olarak kullanır.
Peki suya ne oluyor da Güneş’e yakıt olabiliyor?
Su, 2 hidrojen ve 1 oksijen atomundan oluşur. Güneş’in yüksek sıcaklığı ve kütleçekimden kaynaklanan muazzam basınç, bu atomları birbirinden ayırır. Sonuçta, Güneş’in yakıt olarak kullanabileceği bolca hidrojen ve uzun yıllar sonra yakıt olarak kullanması mümkün olan bol miktarda oksijen ortaya çıkar.
Güneş’i kaldırıp komple suya atmak onu söndürmez. Bu arada, Güneş’i içine atacağınız büyüklükte bir su kütlesinin “yıldıza dönüşmeden” bir arada durması da olanaksızdır.
Yukarıda anlattığımız senaryonun gerçekleşmesi için illa ki su da gerekmez. Güneş’e “tümünü kaplayacak kadar” toprak dökseniz de aynı şey olur. Toprağın içindeki karbon, silisyum, azot ve oksijen yine Güneş’in yeni yakıtı olarak bünyesindeki yerini alır.
Örnekleri biraz daha genişletelim; Güneşe su dökmekle ham petrol dökmek arasında bile fark yoktur. Güneş her ikisini de büyük bir memnuniyetle füzyon yakıtı olarak kullanacaktır. Bu arada, Güneş’e ham petrol döktüğünüzde petrol Dünya’da alışık olduğunuz biçimde yanmaz. Bileşiklerine ayrılarak yine Güneş’teki nükleer reaksiyona katılacak atomlara dönüşür.
Buna karşın yine de söndürmek istiyorsanız; Güneşe yeterince -birkaç güneş kütlesi kadar- su dökerek kütlesini ve çekirdeğindeki basıncı belli bir kritik eşiğe kadar yükseltirseniz, önünde sonunda bir süpernova patlaması ile yok olup gidecektir… Evet, o zaman geride bir nötron yıldızı veya karadelik bırakarak sönmüş olur. Aynı şeyi Güneşe yeterince benzin dökerek de yapabilirsiniz, farketmez, benzin ile su veya ayçiçek yağı Güneş için aynı şeydir.
Zafer Emecan
kozmikanafor.com
