- 26 Eylül 2007
- 6.481
- 23
- 44
Havalar ısındıkça besinlerin hazırlanmalarında ve pişmiş yemeklerin saklanmalarında yapılan yanlışlar gibi nedenlerle besin zehirlenmelerinde de artma görülür.
Havalar ısındı, baharın ilk günlerini yaşıyoruz. Havalar ısındıkça besinlerin hazırlanmalarında ve pişmiş yemeklerin saklanmalarında yapılan yanlışlar gibi nedenlerle besin zehirlenmelerinde de artma görülür. Bazı önlemler alarak besin zehirlenmelerini büyük ölçüde önleyebiliriz oysa. Genellikle ishalin ilk belirti olduğu besin zehirlenmesi halsizlik, mide bulantısı, kusma ve mide kramplarıyla kendini belli edebilir. Besin zehirlenmesi bakteriler, parazitler ya da virüsler gibi zararlı organizmaların bulaştığı besinlerin yenilmesiyle ortaya çıkan bir hastalık durumudur. Aynı yemekten yiyen birçok kişide görülmesi, besin zehirlenmesinin tipik özelliklerinden biridir. Kesin tanı için bazen dışkı ya da kan testi gerekebilir. Belirtilerin ortaya çıkmasına kadar geçen zaman ve belirtilerin şiddeti ve süresi, kişinin genel sağlık durumuna ve enfeksiyon etkeni olan organizmanın türüne göre değişir.
Kesinlikle hafife almayın
Çoğu kere besin zehirlenmesi hafiftir ve birkaç günde düzelir. Ne var ki bazı tipleri daha şiddetli olabilir. İshal ve diğer belirtiler genellikle 2 - 3 günde düzelir ve ayrıca bir tedaviye gerek kalmaz. Besin zehirlenmesi hiçbir zaman hafife alınmamalı, mümkünse doktora danışmalıdır. Antibiyotikler ve ishali kesen ilaçlar besin zehirlenmesinin tedavisinde genellikle kullanılmaz. İshali durduran ilaçlar toksinlerin dışkıyla vücuttan atılmasını önleyerek durumu daha da kötüleştirebilir. Bunlardan özellikle belirtiler çıktıktan sonra ilk altı saatte kaçınmak gerekir. Bu ilaçlar ancak doktor tavsiyesiyle kullanılabilir. Botulizm veya e.coli enfeksiyonu gibi bazı durumlarda, hastanın acilen yoğun bakıma yatırılması gerekebilir.
Nasıl önlem almalı?
Besin zehirlenmesini, yemeklerin hazırlanmasında ve saklanmasında dikkatli olarak önleyebilirsiniz. Yemek hazırlarken ellerinizi ve kullandığınız yüzeyleri yıkayın. Yemekleri iyice ısıtın. Soğuması için uzun süre oda sıcaklığında bekletmeyin ve buzdolabına koyun. Yumurta, et, tavuk, balık, diğer deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri gibi kolay bozulabilen gıdaları pişirirken veya ısıtırken özellikle bunların taze olmasına dikkat edin. Kavanoz veya konserve kutularındaki gıdaların tazeliğini kontrol edin. Botulizm dediğimiz ve çok tehlikeli olan bir besin zehirlenmesi türünde zararlı organizmalar gaz çıkmasına sebep olduklarından, bu bakterilerle enfekte olan besinlerin bulunduğu konservelerin kapakları veya kutuları şişer. Bu nedenle kapakları bombeleşmiş olan, açarken içinden hava kaçan ya da kapağından sızdıran ürünleri kesinlikle yemeyin.
Yemekleri 60 derecede ısıtın
Kırmızı et, tavuk ve balık gibi piştikten sonra kolay bozulabilen yiyeceklerin, piştikten sonra birkaç saatten uzun süre oda sıcaklığında bulunmaması, buzdolabında saklanması lazım. Yani bir et yemeği pişti mi ya yenecek, ya da buzdolabında saklanacak. Şöyle üstüne örtü örteyim sinek konmasın deyip, ertesi güne kadar mutfağın tezgahında bekletmek, bu besinin bozulmasına neden olabiliyor. Sıcak yenecek besinler pişirilir veya ısıtılırken cidden el yakacak dereceye kadar ısıtılmalıdır. Besinler eğer dört derecenin üstünde (buzdolabı sıcaklığı) mesela oda sıcaklığında bulunuyorsa bakteriler çoğalmaya başlar. Yeteri kadar zaman varsa, bunlar zarar verebilecek miktarda çoğalır ve zehirlenmeye neden olabilirler. Yemeklerin 60 dereceyi geçen sıcaklıkta ısıtılması, çoğu zararlı organizmaları öldürür.
Besin zehirlenmesinin nedenleri
Sebze ve meyvelerin yetiştirilmesi sırasında bunların hayvan ya da insan dışkısıyla bulaşmış sularla sulanması,
Besinlerin hazırlanması sırasında temiz olmayan ellerle temas etmesi,
Çiğ eti kesmek için aynı bıçak ve tahtanın, sebzeleri doğramak için kullanılması,
Mayonezle hazırlanmış gıdaların yenmeden önce oda sıcaklığında bırakılması.
Yemeklerin buzdolabında saklanmaması, kremalı pastaların ya da yumuşak peynirlerin buzdolabında bile olsa uzun süre beklemesi bu besinlerde bakteri üremesine neden olabilir
(alıntıdır)
Havalar ısındı, baharın ilk günlerini yaşıyoruz. Havalar ısındıkça besinlerin hazırlanmalarında ve pişmiş yemeklerin saklanmalarında yapılan yanlışlar gibi nedenlerle besin zehirlenmelerinde de artma görülür. Bazı önlemler alarak besin zehirlenmelerini büyük ölçüde önleyebiliriz oysa. Genellikle ishalin ilk belirti olduğu besin zehirlenmesi halsizlik, mide bulantısı, kusma ve mide kramplarıyla kendini belli edebilir. Besin zehirlenmesi bakteriler, parazitler ya da virüsler gibi zararlı organizmaların bulaştığı besinlerin yenilmesiyle ortaya çıkan bir hastalık durumudur. Aynı yemekten yiyen birçok kişide görülmesi, besin zehirlenmesinin tipik özelliklerinden biridir. Kesin tanı için bazen dışkı ya da kan testi gerekebilir. Belirtilerin ortaya çıkmasına kadar geçen zaman ve belirtilerin şiddeti ve süresi, kişinin genel sağlık durumuna ve enfeksiyon etkeni olan organizmanın türüne göre değişir.
Kesinlikle hafife almayın
Çoğu kere besin zehirlenmesi hafiftir ve birkaç günde düzelir. Ne var ki bazı tipleri daha şiddetli olabilir. İshal ve diğer belirtiler genellikle 2 - 3 günde düzelir ve ayrıca bir tedaviye gerek kalmaz. Besin zehirlenmesi hiçbir zaman hafife alınmamalı, mümkünse doktora danışmalıdır. Antibiyotikler ve ishali kesen ilaçlar besin zehirlenmesinin tedavisinde genellikle kullanılmaz. İshali durduran ilaçlar toksinlerin dışkıyla vücuttan atılmasını önleyerek durumu daha da kötüleştirebilir. Bunlardan özellikle belirtiler çıktıktan sonra ilk altı saatte kaçınmak gerekir. Bu ilaçlar ancak doktor tavsiyesiyle kullanılabilir. Botulizm veya e.coli enfeksiyonu gibi bazı durumlarda, hastanın acilen yoğun bakıma yatırılması gerekebilir.
Nasıl önlem almalı?
Besin zehirlenmesini, yemeklerin hazırlanmasında ve saklanmasında dikkatli olarak önleyebilirsiniz. Yemek hazırlarken ellerinizi ve kullandığınız yüzeyleri yıkayın. Yemekleri iyice ısıtın. Soğuması için uzun süre oda sıcaklığında bekletmeyin ve buzdolabına koyun. Yumurta, et, tavuk, balık, diğer deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri gibi kolay bozulabilen gıdaları pişirirken veya ısıtırken özellikle bunların taze olmasına dikkat edin. Kavanoz veya konserve kutularındaki gıdaların tazeliğini kontrol edin. Botulizm dediğimiz ve çok tehlikeli olan bir besin zehirlenmesi türünde zararlı organizmalar gaz çıkmasına sebep olduklarından, bu bakterilerle enfekte olan besinlerin bulunduğu konservelerin kapakları veya kutuları şişer. Bu nedenle kapakları bombeleşmiş olan, açarken içinden hava kaçan ya da kapağından sızdıran ürünleri kesinlikle yemeyin.
Yemekleri 60 derecede ısıtın
Kırmızı et, tavuk ve balık gibi piştikten sonra kolay bozulabilen yiyeceklerin, piştikten sonra birkaç saatten uzun süre oda sıcaklığında bulunmaması, buzdolabında saklanması lazım. Yani bir et yemeği pişti mi ya yenecek, ya da buzdolabında saklanacak. Şöyle üstüne örtü örteyim sinek konmasın deyip, ertesi güne kadar mutfağın tezgahında bekletmek, bu besinin bozulmasına neden olabiliyor. Sıcak yenecek besinler pişirilir veya ısıtılırken cidden el yakacak dereceye kadar ısıtılmalıdır. Besinler eğer dört derecenin üstünde (buzdolabı sıcaklığı) mesela oda sıcaklığında bulunuyorsa bakteriler çoğalmaya başlar. Yeteri kadar zaman varsa, bunlar zarar verebilecek miktarda çoğalır ve zehirlenmeye neden olabilirler. Yemeklerin 60 dereceyi geçen sıcaklıkta ısıtılması, çoğu zararlı organizmaları öldürür.
Besin zehirlenmesinin nedenleri
Sebze ve meyvelerin yetiştirilmesi sırasında bunların hayvan ya da insan dışkısıyla bulaşmış sularla sulanması,
Besinlerin hazırlanması sırasında temiz olmayan ellerle temas etmesi,
Çiğ eti kesmek için aynı bıçak ve tahtanın, sebzeleri doğramak için kullanılması,
Mayonezle hazırlanmış gıdaların yenmeden önce oda sıcaklığında bırakılması.
Yemeklerin buzdolabında saklanmaması, kremalı pastaların ya da yumuşak peynirlerin buzdolabında bile olsa uzun süre beklemesi bu besinlerde bakteri üremesine neden olabilir
(alıntıdır)