’bacaklarım kıpraşıyor, ‘’gıdıklanıyor,, ‘’yanıyor,, ‘’böcekler dolaşıyor,, ‘’karıncalar geziyor,…
Uyku ya da istirahat esnasında bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı, uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir histir. Yöresel tabirlerine göre yakınmanın tarifinde de çeşitlilik oluyor’’bacaklarım kıpraşıyor,, ‘’gıdıklanıyor,, ‘’yanıyor,, ‘’böcekler dolaşıyor,, ‘’karıncalar geziyor,,…bacakları hareket ettirmekle, yataktan kalkıp dolaşmayla, masajla kısa süreli bir rahatlamaya rağmen şikayetin devamlılığı sözkonusudur.
Kimi bu durumdan muzdarip hastalar, gece boyunca defalarca bacaklarını soğuk suyla yıkayarak, bacaklarını tülbentle sıkarak rahatlamaya çalışırlar. Ayakta hareket halinde iken rahatlama olduğundan tüm gece ev işlerini bitiren hanımlar var. uyku bölündüğü için kalitesi de bozulmaktadır. Hastalar yaşadıkları sıkıntıyı dile getirmek için bu hastalığı, kimi kez ‘’huysuz bacak,, kimi kez ‘’yorgun bacak,, olarak tanımlarlar. %5 sıklıkta karşılaşılan bu şikayetle genellikle ortopedi, fizik tedavi uzmanına başvurulmaktadır. Huzursuz Bacaklar Sendromu”doktorlar tarafından bile yaygın olarak atlanabilen, ancak oldukça sık rastlanan en önemli uykusuzluk nedenlerinden birini oluşturuyor .Bazen kollarda da benzeri yakınmalar olabilmektedir. O nedenle huzursuz bacak kol sendromu da denebilir. Sendrom pek bilinmediği için sıklıkla çocuklarda “hiperaktif” yetişkinlerde ise “romatizma” hastalığıyla karıştırılıyor.
Hastalıkta “ailesel”; geçiş olabileceği gibi diyabet, romatoid artrit ya da demir eksikliği gibi başka bir nedenle ortaya çıktığında ise “ikincil” veya “sekonder” huzursuz bacak sendromu deniliyor. Primer, yani birincil tipinde, huzursuz bacak sendromuna neden olabilecek herhangi başka bir hastalık ya da sorun bulunmuyor .ikincil geliştiği durumda, genellikle daha erken yaşta ortaya çıkıyor.
Beyinde dopamin maddesinin fonksiyonlarında ya da bu maddeye ait reseptörler düzeyinde bozukluk söz konusu oluyor. Diyabet, romatoid artrit ya da demir eksikliği gibi başka bir nedenle ortaya çıktığında ise “ikincil” veya “sekonder” HBS deniliyor. Bu tip HBS, genellikle daha erken yaşta ortaya çıkıyor.
Bu hastalar hareketlerinin kısıtlanacağı, uzun süre oturmak zorunda kalacağı sinema, otobüs yolculuğu gibi durumlar ya da ortamla karşılaşmaktan kaçınırlar. Bu hastalığın nedeni %95 hastada belirlenememiştir ancak süreğen bir hastalığın varlığı(şeker hastalığı) etken olabilir. Bu şikayetler bazen kullanılan ilaçlar nedeniyle yada adet dönemlerinde de gözlenebiliyor.
Huzursuz bacak yakınması ile gelen hastalarda genellikle depresyon ya da kaygı bozukluklarından birinin eşlik etiğini gözlüyoruzki bu durumu destekleyen bir araştırma Mersin’ de yapılmış. Araştırma için huzursuz bacak sendromlu 103 hasta ile böyle bir rahatsızlığı bulunmayan ve diğerleriyle yaşıt, aynı cinsten 103 kişi daha belirlenmiş. Araştırmanın sonunda huzursuz bacak sendromu görülen hastalarının diğerlerine oranla depresyona daha yatkın olduğunu saptanırken sendrom ne kadar şiddetliyse depresyonun da şiddetinin o kadar arttığı belirtiliyor. Bazen de depresif yakınmalarla gelen hastanın hikayesi araştırılınca huzursuz bacak ortaya çıkıyor.
Bu hastalıkla yaşamak zorunda değiliz. Çünkü tedavisi olan bir durum ve %80 civarında yüzgüldürücü tedavi sonuçları alınabiliyor. Dünyada ilk kez bu konuda tedaviyi ortaya koyan bilim adamı da Türktür. Dr. Şevket AKPINAR huzursuz bacak için etkin tedavi yöntemini belirleyen kişi olmuştur.
Uzm.Dr.Funda Güdücü SAĞIR