Azerbaycan Genel Bilgi

E

EU1

Ziyaretçi

• 31 Ocak 2008

• Konu Sahibi EU1
• #1

Tarihi
Günümüzden Geçmişe Azerbaycan Türkleri 'nin tarihi;

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1921-1991)
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti (1918-1920)
Osmanlılar'la İlişkiler (1870-1918)
Azerbaycan Hanlıkları (1747-1813), Afşarlar (1736-1802), Kaçarlar, (1796-1925), Seki hanlığı, Karabağ hanlığı, Taliş hanlığı, Kuba hanlığı, Bakü hanlığı...
Safeviler (1501-1736)
Akkoyunlular (1470-1501)
Karakoyunlular (1380-1469)
Timurlular (1407-1460)
Altınordu (1336-1400)
İlhanlılar (1256-1336)
Harzemşahlar (1172-1220)
İldenizliler Atabeyliği (1141-1172)
Büyük Selçuklu Devleti (1040-1141)
Revvadiler (981-1040)
Salariler (941-981)
Saciler (879-941)
Şirvansahlar (861-1538)
Araplar (705-879)
Sabirler (638-705)
Hazarlar (630-965)
Batı Göktürkler (603-630)
Sibirler (Sabirler) (500-603) (638-705)

Azerbaycan sözcüğünün kökeni
Azerbaycan'ın adı konusunda değişik görüşler bulunmaktadır. Burayı (M.Ö. 323) yöneten komutanlarından Atropates'ten geldiği söylendiği gibi "Od" anlamındaki azer sözcüklerinden geldiği de belirtilmektedir. Ancak, bu yer adının etimolojisi yapılırken, bu bölgede egemenlik Süren Kasar (Hazar) Türkleri'nin ismi de göz önüne alınmalıdır ve kaynaklara göre gerçek payı da büyüktür.

Selçuklu Türkleri'nin Azerbaycan'da görülmeleri ise 1015-1021 yılları arasındadır. Sultan Alparslan zamanında Azerbaycan'da Türkmenler sayesinde Azerbaycan'ın Türkleşmesi kolay gerçekleşmistir. Azerbaycan daha sonra İlhanlılar'ın egemenliğine girmiş ve bir süre Altınordu Devleti'nin hakimeyitinde kalmış; Akkoyunlu ve Karakoyunlular döneminde Türk nüfusu bakımından en yoğun dönemini yaşamıştır. Daha sonra Azerbaycan'da Safeviler, Afşar ve Kaçarlar hüküm sürmüşlerdir.

Bundan sonra sırasıyla; Şeki, Gence, Bakü, Derbent, Kuba, Nahcivan, Revan, Tebriz, Urmiye, Erdil hanlıkları dönemi başlamıştır.

Azerbaycan toprakları Rusların egemenliğine girdikten sonra Erivan'a ve Karabağ'a Ermeni'ler yerleştirilmeye başlanılmıştır.

Azerbaycan Türkleri, 1918 - 1920'de Kafkasya Kurultayı'nı toplamış ve 28 Mayıs 1918'de de ulusal Azerbaycan Devleti'ni kurmuşlardır. Bu devlet Orta Doğu'da ilk özerk cumhuriyet olmuştur. Ancak 1920'de Kafkasya ötesi Sosyalist Sovyet Cumhuriyetler Birliği'ne katılmak zorunda kalmıştır. 30 Eylül 1991'de SSCB çöküşüyle bağımsızlığını yeniden ilan etmiştir.

Azeriler Kafkasya bölgesinin en büyük Türk bölümünü oluşturmaktadır..

Bugüne kadar Kafkaslarda Türkçülük hareketlerinin merkezi hep Bakü olmuştur. Bu düşüncenin isim babaları Hüseyni Zade Ali, Ağaoğlu Ahmed, Ali Merdem Topçu Bey'dir.


cografi konumu
Azerbaycan 38°-25 kuzey enlemleri ile 44°-50 doğu boylamları arasındaki coğrafı bölgeye yerleşmiştir. Sınırların uzunluğu 3600 km dir. Azerbaycan 657 metre deniz seviyesinden yüksektir ve topraklarının % 50'si dağlık alanlardır. Dağlık alanlar Büyük Kafkasya, Küçük Kafkasya ve Talış dağlarından meydana gelmektedir. En yüksek yeri Tufandağı 4489 metre'dir. Hinal dağı, Delidağı, Kedidağı önemli dağlarıdır. Kura-Aras Ovası en büyük düzlüktür.

Azerbaycan iklimi dünyadaki 11 iklim çeşidinden 9 una sahiptir. Yıllık ortalama sıcaklığı 10 °C'nın üzerindedir. En büyük gölü 17,5 km² ile Hacıkabul Gölü'dür.

Azerbaycan'ın en uzun nehri 1364 km Hazar Denizi'ne dökülen Kura Nehri'dir. Kura'nın bir kolu olan Aras ise 1072 km'dir.

 

M

misshuseynova

Ziyaretçi

• 4 Şubat 2008

• Konu Sahibi EU1
• #2

bilgileriniz icin azeri olarak cok tsk ederim.cok guzel sey
er yazmissiniz.

 

Elif

Onur Üyesi

Pro Üye

12 Temmuz 2006

35.047

30.494

61

• 26 Eylül 2014

• Konu Sahibi EU1
• #3

Azerbaycanın Gelenek Ve Görenekleri nedir
Azerbaycanın örf ve adetleri
Azerbaycan KültürüAzerbaycan'da evlenme teklifi

KIZ BEĞENME:

Geçmiş dönemlerde ,koyu taasubun etkili olduğu yıllardaoğlanın kızı seçmesi hemen hemen imkansızdı. Zira... bunu örtünme (tesettür)olanaksız kılardı. Oğlanla , kızın birbirlerini görmesi nadir hallerde ; akrabalık(hala kızı, dayı kızı, amca kızı vs...) nedeniyle olabilirdi.
Önemli olan büyüklerin razı göstermeleriydi ki , ancak onların beğenileri dikkat-inazara alınırdı. Oğlan alacağı kızın güzel olmasına ; kızlar varağı erkeğingenç yakışıklı olmasını dilerdi. Dahi bestekar Üzeyir Hacıbeyli'nin "Arşınmal alan " müzikal (operet eserinde , konu kahramanı "Asker'in"Sultan" bey'in kızı "Gülçöhre'nin yüzünü görebilmesi uğruna"arşınmalcı" (eski varlığına girdiğini izleyenler hatırlayacaklardır.)
Bugün yörede görücü usulü hala yaygınsa da ;sevgi aşk evliliklerinin sayısı hiçde az değildir. Kızı beğenmek düğüne varacak olan devrelerin birincisini teşkileder.

ELÇİ GİTME: Oğlan tarafı elçi gitmeden önce komşu ve akrabadankadınları ayrıca hayırlı işe vesile olmuş insanı da alıp kız evine gider .Bundan amaç; kızı ve ailesini yakından tanımak elçi gidilecek günü tayin etmektir.Elçiliğe muhitte kendisine itbar edilen, sözü çiğnenmeyen aile yakınları da seçilir.Sohbet evvelce ordan burdan muhabbetiyle gelişir. Sonra kendi aralarında belirlenen kişimevzuuya girer:
"Allahın emri, Peygamberin kavliyle" kızı ister. Oğlan övgüyle, olumlu yönleriyleanlatılır. Konuşmaların ağırlıklı kısmını erkekler konuşsa da kızın"heye"si (evet)'i anneden alınır. Bu "heye" hemen verilmese de, buçok da vahim değildir. Kız tarafı "Naz" evidir. Bu seremoni birkaç keztekrarlanabilir. Olumsuz cevap kız tarafının yaklaşımlarıyla anlaşılır. Buna ensomut örnek evde sunulan ikramlardır. Son aşamada , olumlu yaklaşım sergilenmişse ,oğlan tarafına "liste" verilir. İstekler toy'a kadar bitmelidir.

KEBİN (SÖZ KESME), KEBİN ÇÖREĞİ YEMEĞİ: Bu tören şekli ülkemizindiğer yörelerinde hiç de adetten olmayan tamamen muhite özgü (Burada Kars da ve diğerAzerbaycan Türklerinin ikamet ettiği yerler ayrı tutulmalıdır.) Türk (Şia) geleniğininevlenme ilmihalidir. Kebin kesilmesi için aile yakınlarının şahitliğinde "şia"din hadiminin (molla) sorumluluğunda nişan öncesi kıyılan "Hoca nikahı"olarak da adlandırılır. Bundan amaçlanılan; gelin adayıyla , damat adayı arasındakinamahremi ortadan kaldırmaktır.
Kebin için gün kararlaştırılır. Günün akşamı ayrıca kebin yemeğide verilir. Oğlantarafı yemek malzemesi gönderir. (Bunlar kutuyla yağ , telisle pirinç , dirikoyun,kasayla meyve vs'dir). Yemek çeşiti genelde şöyledir: Gatıh aşı(yoğurtlu çorba),pilav,ekşili lepeli et kavurmasıdır. Bunların üstüne bolca içilen semaver çayıdır.Çayın yanında reçel çeşitleri ve kuruyemiş de sunulur. Tören için Kebin/Kabin(perde-i İsmet) kurulur. Molla perde arkasındaki gelin adayıyla şu diyoloğu kurar:
-"Filan gızm,seni şahitlerin huzurunda ,filankesin oğluna kebinin kesirem ve ağzındaeşitmek istiyirem, söyle görüm razısan mı?
-"Heye" (evet)
-Bazı hallerde kız yerine bu cevabı anne de verebilir.
Molla daha sonra "Talak" suresinden ayetler okur, arkasında oğlan tarafı sözyüzüğü ve başörtüsü takar ve masaya oturulur. Yemekten sonra tarafına ihtiyaçlarsorulur. Bunlar evin lüzumlu eşyaları , başlık parası ,ziynet (takı) bir desaklanabilir. gıda maddeleridir. Başlık parasının istenmediği evlerde anneye sütparası (emzirme) verilir.

NİŞAN : Nişan merasimi , genelde evde yapılır. Yazın bahçesi(heyet)uygun olan, nişan kutlamasını bahçede yapar. Nişandan birgün önce , oğlan tarafıkızı çarşıya alış-verişe çıkartır.Merasim "kız" evinde olur."Oğlan"tarafında gelen konuklar kıza hediye (helet) getirir. Bu hediyeler umumiyetle takı,ziyneteşyasıdır. Nişan yüzüğünü aile büyüklerinden birisi takar. Kısa bir konuşmadansonra , birbirine kurdelayla bağlı yüzükler makasla kesilir. Yeni akrabalar (gohum) elsıkışarak , bu hayırlı işin uzun ömürlü olmasını diler. Nişanlanan adaylar,aile büyüklerinin sırayla ellerini öper. Nişanda şeker dağıtılır,şerbetverilir. Sonrası nanaylar söylenir , manilar (bayatı) okunur; müzik eşliğinde oynanılır.

DÜĞÜN (TOY): Oğlan tarafı ;listenin giyecek bölümünün ikinci yarısını; düğünden bir gün evvel , kız tarafında yemekli-çalgılı kutlanacak HINA (kına)evine gönderir.Hına'da yenilmesi için bir de diri koyun bağışlar. Aynı günün akşamıoğlan tarafı da BEYBAŞI yapar. Gecenin ilerliyen saatlerinde hına(kına) hazırlanaraktepsiye konulur. İçinde yanan mumların etrafı şekerle , çukulatayla bezenir. Tepsi(honça) oğlanın sağdıç ve soldıçı arkalarında oluşan az bir kalabalıkta, çalgıcılarıneşliğinde ,şamatayla çalıp okuyarak, kız evine götürür.Tepsi(honça) kız tarafınahemen verilmez,karşılığında bir şeyler beklenir.Verilmezse bahçeden tavuk,kaz gibikümes hayvanı çalınır. Bu gelenektir göz yumulur. Alınan tavuk,kaz beybaşınınmenüsünü oluşturur. Oğlan bekar arkadaşlarıyla pişirip yer. Kıza ulaştırılan kınao saat eline yakılır.Ancak kız avucunu kimi zaman açmaz,bunun anlamı avucuna koyulmasıistediği hediyedir.Oğlan bacısı tedariklidir,bir çeyrek altınla bu işi de halinekoyar. Kız evinden damada ulaştırılmak üzere tepsi verilir.Bu tepsinin içinde iç çamaşırı,çorap,mendilgibi benzeri eşyalar olur.Sağdıç ve Soldıç kız evinden verilen tepsiyi teslimalarak bu işlemi noktalar. Beybaşında eğlence sabah kadar sürer . Sabah erkenden hemoğlan , hem de kız hamama gider. Oğlanın yanında bekar arkadaşları , kızın yanında"yenge" bulunur. Hamam sonrası akşama olacak düğün için hazırlıklara başlanılır.Damat traş olur. Kız ve yakınlarını kuaföre götürür. Kararlaştırılan saatte düğünöncesi resmi nikah belediyede sade bir şekilde kıyılır. Akşamına toyu çalınır.Davetliler düğüne gelmeye başlar. Yöre musikicilerinden tekmil düğün orkestrası,düğünü yönetinin listesine göre çalar. Düğünü yöneten kişi ; kız tarafınıda, oğlan tarafının da gönlünü yaparak onların oynamasını , toy'un şen geçmesinisağlar. Toyun bitiminden sonra yeni evliler "Zifaf"a girer. Kapıyı bekleyen"yenge" zilaf'dan sonra oğlan yakınlarından muşluluk alır.

DUVAK : Düğün ertesi "Duvak"yapılır. Gelin, düğündekigibi gelinliğinigiyip kenarda oturur. Bu sefer kız tarafı , yakınlarıyla oğlan evinegider. Bu kez onlar hediye (sovgat) getirir. (nişana mukabil) Oğlan tarafı konuklara çapasta servisi yapar. Yeni gelinin sandığı açılır, azından on bohça çıkar. Evdekiyakınlara yatak,çarşafı,erkeklere pijama , kaynana-kaynatana namazlık hediye edilir.Bu gün'e samimi komşularda katılır. Onlar da hediye getirir.

Alıntı