Güney Kafkasya’da savaş ufukta
Dağlık Karabağ üzerindeki hakimiyet çatışmalarında artan tansiyon Rusya’nın çıkarlarına hizmet ediyor ve ez kaza savaş çıkma tehlikesi ise kapıda.
TİMETURK | HABER MERKEZİ
Geçici ateşkes anlaşmasının yürürlükten kalkmasının ardından Dağlık Karabağ'ın kontrolü için Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki çatışmaların artmasına sebep oldu ve çatışmaların çözümden uzak durumu en fazla Rusya'nın işine yaradı. Moskova 1994 Mayıs ayındaki resmi olmayan ateşkesin hem aracısı hem de destekleyicisi olmasının yanında Fransa ve ABD arasındaki başat ara bulucu oldu.
Diplomatik arabuluculuktaki bu üç tarflı çaba oluşturulan Minsk Grubu ile kurumsallaştırılmış oldu ve Moskova bu sayede temel hakem olarak pozisyonunu sağlamlaştırmış oldu.
Yıllar içinde diplomasi, siyasi isteğin olmaması ve stratejik gevşeklikten ötürü çok fazla yol kaydedemedi. Çatışmanın tarafları kısır bir döngüye girdi ki bu da çatışmanın “donması” demek oldu.
Çatışma Tekrar Alevlendi
Ancak Dağlık Karabağ'da “donan” çatışma artık ısınmaya başladı. Son birkaç yıl içinde çatışmanın buzları ateşkes şartlarının düzenli bir biçimde ihlali ile çözümeleye başladı.
Ateşkes daha kırılgan bir hal alırken ateşkes ihlalleleri de çok daha ciddi bir hal aldı. Şu andaki durum ufak silah ateşlemeleri küçük gruplar arasındaki kavgalar değil her iki taraftan da hem askeri hem de çok sayıda hayat kaybının görüldüğü bir karakter kazandı.
2015'in Eylül ayı başında yaşanan gelişmeler özellikle çok ciddiydi ve üç özel etmenden kaynaklanıyordu:
Bunlardan ilki Azerbaycan'ın artık keskin nişancı atışları yerine bu sefer Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki Ermeni sivillerine top ve havan atışlarıyla saldırmasıydı. Bu durum daha ciddi silah sistemlerinin kullanılmasıyla verdiği hasarın kapsamının önemli bir biçimde artacağını gösterdi.
İkinci etmen ise çatışmaların coğrafi özelliklerinden kaynaklanmakta. Çatışma alanların Dağlık Karabağ'ın ötesine yayıldı ve hali hazırda Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki bölgeleri içermekte. Çatışma alanının genişlemesiyle, her ne kadar insansız hava araçları saldırılardan önce gözlem yapıyor olsa da, hava gücünün sınırlı hale geldi.
Üçüncü etme ise artık diplomasiden çok silahlı güçlere başvurulmasının artık daha çok tercih edilir hale geldiğini göstermekte.
Barış sürecinden çok fazla verim elde edilemesinden dolayı umudunu yitiren Azerbaycan'ı hücum operasyonuna istekli hale getirdi. Buna karşılık Ermenistan'ın, Azerbaycan'ın saldırılarını kısıtlama ve bastırmada zorlanması, Azerbaycan'ın saldırılarına karşılık vermeye yönelmesine yol açtı.
Şu anda her iki taraf da kendileri için daha zor bir hal alacak büyük ve yoğun bir savaşın içine sürükleniyor.
Rusya'nın Rolü
Güvenlik durumunda yaşanan bu zaafta yerini sağlamlaştıran sadece Rusya oldu. Moskova bu durum içinde sadece başat aracı olma dışında her iki tarafa da silah sağlayan ve caydırma ya da felakete karar verecek anahtar ülke durumda.
Dağlık Karabağ sorununun çözümsüz karakteri ve her iki taraftaki askeri oluşumlar Rusya'nın gücü ve etkisini arttırdı. Moskova bu çatışmadan“kazara bir savaş” çıkararak, bu meseleyi bölgede yeni düşmanlıklar yaratarak gücünü arttırma yolunda bir araç olarak kullanabilir.
Rusya'nın siyasetinde böyle tehlikeli bir değişim, NATO'nun Gürcistan'da eğitim üssü kurması gibi son zamanlardaki gelişmelere bir tepki olarak değerlendirilebilir.
Rusya ayrıca Dağlık Karabağ'da askeri çatışmalardan yararlanarak barış gücü kuvvetlerini bölgeye göndererek gücünü Güney Kafkasya'ya yaymak istemekte. Ancak stratejik bağlamda böyle bir gelişme bölge için Rusya'nın Ukrayna'da kışkırttığı savaştan daha çok istikrarsızlığa sebep olabilir.
Daha da önemlisi muhtemel bir Dağlık Karabağ savaşı hızla çevreye yayılabilir ve bu da sadece Rusya'nın Türkiye ve İran'ı da karşılık vermek zorunda bırakabilir.
Bu sebeple, Batılı devletlerin Rusya'nın Dağlık Karabağ'da “kazara savaş” çıkarmaması için çok dikkatli olmaları gerekmektedir.
Kaynak:http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2015/09/war-looms-south-caucasus-150914105543346.html
Dağlık Karabağ üzerindeki hakimiyet çatışmalarında artan tansiyon Rusya’nın çıkarlarına hizmet ediyor ve ez kaza savaş çıkma tehlikesi ise kapıda.
TİMETURK | HABER MERKEZİ
Geçici ateşkes anlaşmasının yürürlükten kalkmasının ardından Dağlık Karabağ'ın kontrolü için Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki çatışmaların artmasına sebep oldu ve çatışmaların çözümden uzak durumu en fazla Rusya'nın işine yaradı. Moskova 1994 Mayıs ayındaki resmi olmayan ateşkesin hem aracısı hem de destekleyicisi olmasının yanında Fransa ve ABD arasındaki başat ara bulucu oldu.
Diplomatik arabuluculuktaki bu üç tarflı çaba oluşturulan Minsk Grubu ile kurumsallaştırılmış oldu ve Moskova bu sayede temel hakem olarak pozisyonunu sağlamlaştırmış oldu.
Yıllar içinde diplomasi, siyasi isteğin olmaması ve stratejik gevşeklikten ötürü çok fazla yol kaydedemedi. Çatışmanın tarafları kısır bir döngüye girdi ki bu da çatışmanın “donması” demek oldu.
Çatışma Tekrar Alevlendi
Ancak Dağlık Karabağ'da “donan” çatışma artık ısınmaya başladı. Son birkaç yıl içinde çatışmanın buzları ateşkes şartlarının düzenli bir biçimde ihlali ile çözümeleye başladı.
Ateşkes daha kırılgan bir hal alırken ateşkes ihlalleleri de çok daha ciddi bir hal aldı. Şu andaki durum ufak silah ateşlemeleri küçük gruplar arasındaki kavgalar değil her iki taraftan da hem askeri hem de çok sayıda hayat kaybının görüldüğü bir karakter kazandı.
2015'in Eylül ayı başında yaşanan gelişmeler özellikle çok ciddiydi ve üç özel etmenden kaynaklanıyordu:
Bunlardan ilki Azerbaycan'ın artık keskin nişancı atışları yerine bu sefer Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki Ermeni sivillerine top ve havan atışlarıyla saldırmasıydı. Bu durum daha ciddi silah sistemlerinin kullanılmasıyla verdiği hasarın kapsamının önemli bir biçimde artacağını gösterdi.
İkinci etmen ise çatışmaların coğrafi özelliklerinden kaynaklanmakta. Çatışma alanların Dağlık Karabağ'ın ötesine yayıldı ve hali hazırda Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki bölgeleri içermekte. Çatışma alanının genişlemesiyle, her ne kadar insansız hava araçları saldırılardan önce gözlem yapıyor olsa da, hava gücünün sınırlı hale geldi.
Üçüncü etme ise artık diplomasiden çok silahlı güçlere başvurulmasının artık daha çok tercih edilir hale geldiğini göstermekte.
Barış sürecinden çok fazla verim elde edilemesinden dolayı umudunu yitiren Azerbaycan'ı hücum operasyonuna istekli hale getirdi. Buna karşılık Ermenistan'ın, Azerbaycan'ın saldırılarını kısıtlama ve bastırmada zorlanması, Azerbaycan'ın saldırılarına karşılık vermeye yönelmesine yol açtı.
Şu anda her iki taraf da kendileri için daha zor bir hal alacak büyük ve yoğun bir savaşın içine sürükleniyor.
Rusya'nın Rolü
Güvenlik durumunda yaşanan bu zaafta yerini sağlamlaştıran sadece Rusya oldu. Moskova bu durum içinde sadece başat aracı olma dışında her iki tarafa da silah sağlayan ve caydırma ya da felakete karar verecek anahtar ülke durumda.
Dağlık Karabağ sorununun çözümsüz karakteri ve her iki taraftaki askeri oluşumlar Rusya'nın gücü ve etkisini arttırdı. Moskova bu çatışmadan“kazara bir savaş” çıkararak, bu meseleyi bölgede yeni düşmanlıklar yaratarak gücünü arttırma yolunda bir araç olarak kullanabilir.
Rusya'nın siyasetinde böyle tehlikeli bir değişim, NATO'nun Gürcistan'da eğitim üssü kurması gibi son zamanlardaki gelişmelere bir tepki olarak değerlendirilebilir.
Rusya ayrıca Dağlık Karabağ'da askeri çatışmalardan yararlanarak barış gücü kuvvetlerini bölgeye göndererek gücünü Güney Kafkasya'ya yaymak istemekte. Ancak stratejik bağlamda böyle bir gelişme bölge için Rusya'nın Ukrayna'da kışkırttığı savaştan daha çok istikrarsızlığa sebep olabilir.
Daha da önemlisi muhtemel bir Dağlık Karabağ savaşı hızla çevreye yayılabilir ve bu da sadece Rusya'nın Türkiye ve İran'ı da karşılık vermek zorunda bırakabilir.
Bu sebeple, Batılı devletlerin Rusya'nın Dağlık Karabağ'da “kazara savaş” çıkarmaması için çok dikkatli olmaları gerekmektedir.
Kaynak:http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2015/09/war-looms-south-caucasus-150914105543346.html
