Avrupa Tamir Hakkını Savunarak Planlı Eskitmeye Savaş Açtı

www.dijitalhabitat.com/avrupa-tamir-hakkini-savunarak-planli-eskitmeye-savas-acti/
Avrupa Tamir Hakkını Savunarak Planlı
Eskitmeye Savaş Açtı
Şimdilerde elektronik cihazları neden taş
çatlasın 5 yıl kullanabildiğinizi hiç
düşündünüz mü? Evet, bu işte bir kasıt var!
Adı da ”planlı eskitme”.
1 saat önce


Belki anne babanız evlenirken aldığı bulaşık
makinesini yıllarca kullandı, belki dedenizin
radyosu hala sapasağlam çalışmakta… Peki
şimdilerde elektronik aletleri neden 5-10 yıl
kullanabildiğinizi ya da cihazlarınızın garanti
süreleri dolar dolmaz nasıl bozuluverdiğini
hiç düşündünüz mü? Çoğumuzun
şüphelendiği gibi kasıtlı bir durum olan
‘planlı eskitme’ sadece satın aldığımız
cihazların ömrünü değil onlar üzerindeki
sahiplik hakkımızın sınırlarını da belirliyor.
Planlı eskitme nedir?

Planlı eskitmenin kökeni yaklaşık olarak
ampulün icat edildiği yıllara dayanır. İlk
üretilen ampullerin 2 bin 500 saat civarında
ömürleri oluyordu (hatta ömür boyu
kullanılabilenleri de vardı). Sonrasında ise
bunun ekonominin büyümesi için çok da iyi
olmadığını düşünen karteller, ampulün
çalışma saatini 1000 saate indirdiler ve
standartlaştırdılar. Bu pek de göz önünde
yapılmış bir anlaşma değildi. Standardı
yakalayamayan (daha uzun ömürlü olan)
ampullere üretim izni verilmedi.

Bir başka örnekle açıklayacak olursak;
benzer bir durum yazıcılarınız için de geçerli.
Belirli bir yazma adedine ulaşan yazıcılar bir
hata veriyor ve tamire ya da servise
götürdüğünüzde ise “yenisini alsansız daha
ucuza mâl olur, hiç uğraşmayın” diyorlar.
Aslına bakarsanız yazıcılarda belirli sayıda
yazdırma işlemi yaptıktan sonra yazıcıyı
kitleyen bir çip bulunuyor ve sınıra
ulaştığınızda yazıcınız kullanılmaz hale
geliyor.
Konuyla ilgili daha fazla bilgi edinmek için
Planlı Eskitme Belgeseli’ni seyredebilirsiniz.
AB ne diyor?
Bugüne dek hükumetler planlı eskitmeye
göz yumuyordu. Ta ki Avrupa Birliği
Parlementosu, Avrupa Komisyonu’na baskı
yapıp AB üyesi ülkelerden ve üretici
şirketlerden, tüketicinin kendi malı üzerinde
tamir, bakım ve model yükseltme hakkını
kullanmasının kolaylaştırılmasını isteyene
kadar.
Parlamentonun talebi somut ürünlerin yanı
sıra yazılımları da kapsıyor. Daha uzun ürün
ömrü üzerine çalışmış olan Avrupa
Parlementosu Üyeleri (APÜ), yedek parçaları
daha düşük maliyetli; yazılım güncelleme ve
onarmayı da daha kolay hale getirerek planlı
eskime sorunuyla başa çıkmayı hedefliyor.
Çevresel ve ekonomik sorunlara neden
oluyor

Parlamento Üyesi Pascal Durand, İç Pazar ve
Tüketiciyi Koruma Komitesi raportörü olarak
Strazburg’daki AB Parlamentosu’nda yaptığı
sunumda planlı eskime ile mücadelenin
çevresel ve ekonomik önemini vurguladı.
“
Piyasaya sürülen tüm ürünlerin tamir
edilebilirliğini eski durumuna
getirmeliyiz. Pillerin artık ürünlere sabit
olarak sunulmamasını sağlamalıyız,
böylelikle pille ilgili bir sorun
yaşadığımızda telefonu çöpe atmak
zorunda olmayız. Tüketiciler, ürünlerin
ne kadar süre dayanabileceğinin ve nasıl
tamir edebileceğinin farkına varmalılar.
Mevcut tüketim alışkanlığımız
sürdürülebilir değil
Durand ayrıca mevcut tüketim
alışkanlığımızın sürdürülebilirlikten çok uzak
olduğunu ve bunu değiştirmek için
elimizden geleni yapmamız gerektiğini
söyledi. Planlı eskitme aynı zamanda zanaat
ve mesleklere de zarar veriyor.
İyileştirilemeyen ürünler sebebiyle tamir
sektöründe sayısız iş kaybı yaşandı ve
yaşanıyor.
Komisyonun ve AB üye ülkelerinin üreticileri
ürünlerin ömrünü uzatmaya nasıl ikna
edeceği tam olarak açıklığa kavuşmuş değil
– özellikle de yazılım söz konusu olduğunda.
Umarız planlı eskitmenin önüne geçebilecek
yaptırımlar işe yarar ve tamiri cazip kılacak
sosyal değişim yaşanabilir.
Kadıköy’de bulunan Repair Cafe de tamir
hakkının savunucularına kucak açıyor. Her
ayın ilk pazar günü bozulan eşyalarınız
burada gönüllüler tarafından ücretsiz ve
anlatımlı olarak tamir ve bakım işlemlerine
tabi tutuluyor.
K

Öneriler basit olsa da iş görebilir.
Severek aldığım eşyalarım garanti süreleri sonrasında kullanılmaz hale gelince ben de sinir oluyorum.

Tekstil için de AB nin eskiyi uzun süre kullanmak için planları vardı diye hatırlıyorum.

buzdolabımı ve bulaşık makinemi birlikte almıştım,aynı marka...sözde indirmliydi...garanti süreleri dolduğu gibi aksaklıklar başladı...bulaşık makinesi gitti ,buzdolabı yolcu.üstelik ilave ek garanti de yaptırmıştım.kullanamadım.
buzdolabına gelen tamirci lastiği pres yapım bozuldumu değişmez dedi...işte bir örnek..