- 6 Mart 2012
- 17.731
- 27.703
- 49
Yeni doğan bebek için en ideal besin, anne sütüdür. Çocuğun anne sütü ile beslenmesinin sayısız yararları vardır. Doğumdan hemen sonra emzirmeye başlayan annenin önceleri az miktarda gelen sütü, bebeğin emme uyarısı ile kısa zamanda artacaktır. Kendinizi rahat bırakarak sadece bebeğinizle bütünleşerek emzirin. Bebeğinizin en mutlu olacağı yer anne kucağıdır. Şüphesiz, yavrusunu bağrına basıp emzirmek de anne için büyük mutluluk ve gurur verici bir olaydır.
-Yeni doğan bebek için en ideal besin anne sütüdür.
-Anne sütü en doğal ve en taze besindir.
-Anne sütü her zaman temizdir ve mikropsuzdur.
-Anne sütü yeni doğan bebeği hastalıklara karşı korur.
-Doğumdan sonra ilk yarım saat içinde emzirmeye başlanmalıdır.
-Anne sütü daima hazırdır, ekonomiktir.
-Anne sütü bebekle anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar.
-Doğumdan sonra ilk birkaç gün içinde gelen koyu ağız sütü bebeğe mutlaka verilmelidir.
Emzirirken Nelere Dikkat Edilmeli?
Anne emzirmeyi bilse de bazı uyarılarda bulunmak yerinde olur.
İlk birkaç gün anne sütü gelmiyor diye hemen mama biberonunu bebeğe vermeyiniz.
Bebeği her ağladıkça emziriniz.
Sık sık emzirme, arzuyla emzirme, meme bezlerini uyararak süt yapımını arttırır.
Bebek emzirirken dik tutulmalıdır. Yatar durumda emzirme, bebeğin genzine süt kaçırır ve fazla gaz yutmasına neden olur.
Emzirmede sadece meme başını değil, meme başı çevresindeki koyu renkli bölgeyi de çocuğun ağzına alması sağlanmalı ve çocuğun annesi memeyi alttan desteklemelidir.
Emzirme işleminden sonra bebeğin gazını çıkartılmalı.
ilk 6 aylık dönemde anne sütü yeterli olduğu yani bebek yeterli kilo aldığı sürece bebeğe hiçbir ek mama vermeyiniz.
Ne Sıklıkla Emzirilir?
Bebek her ağladığında emzirilmelidir. Emzirme süresi bebekten bebeğe, 4 dakika ile 30 dakika arasında değişebilir.
Bebekler genellikle memedeki sütün yarısını ilk 2 dakikada boşaltırlar. Kısa süre emip memeyi bırakan bebek zorlanmaz. Küçük bebekler emerken yorulur. Bu bebekler sık sık emzirilmelidir.
Anne Sütü Kaç Aya Kadar Verilmelidir ve Yeterliliği Nasıl Anlaşılır?
Anne sütü altıncı ayda doğum ağırlığının 2 katı olmuş bebeğe artık yetmez. Ayrıca çok uzun süre yalnız anne sütüyle beslenen bebek memeye bağlanır, kaşıkla yemek istemez, değişik besinlerin tadına ve kıvamına alışması zor olur. Anne sütü tek başına altı aydan sonra bebeğe yetmez, bebek diğer besinleri de almak istemeyince büyüme ve gelişmesi yavaşlar, hatta zamanla büyüme durur. Bebek hastalanabilir.
Anne sütünün yeterliliği en kolay yoldan, bebeğin ağırlık artışı ile anlaşılır. Ayrıca, tok çocuk rahat uyur, hastalanmadıkça huzursuz değildir.
Bebeğin ağırlık artış hızı azalıyorsa, annenin sütü yetersiz demektir. Çünkü, ağırlık artışındaki değişme kısa sürede bebeğin beslenme durumunu gösterir. Bebeğin boyu beslenmesindeki kısa süreli değişikliklerden fazla etkilenmez. Ancak uzun süren yetersiz beslenme halinde boy uzaması yavaşlar.
Emzikli Anne Nelere Dikkat Etmelidir?
Her anne bebeğini emzirmek ister. Emzirememenin, sütün az olmasının çeşitli nedenleri vardır.
Bunlar kısaca meme başı çökmesi, çatlaması, ağrılı ve şiş göğüsler gibi fiziksel engeller olabilir. Bunlar annenin süt vermesini güçleştirir.
1. Düz ve içe çökük meme başları
Doğumdan sonra meme başlarının uzayabilme yeteneği arttığından, sabırla bebeğin memeyi alması için gayret edilebilir. Bebek yalnız meme ucunu emmediği için, memenin çevresindeki koyu bölgeyi de ağzına alabilirse başarı ile emzirme devam edebilir.
2. Uzun meme başı
Yine anne ve bebeğin gayreti ile üstünden gelinebilir bir sorundur. Önemli olan bebeğin rahat şekilde meme başını yakalayıp emebilmesidir.
3. Dolu ve tıkanmış memeler
Meme, iyi boşaltılmazsa şişer, deri kızarır ve sertleşir. Bu durumda bebeği daha sık emzirerek veya elle sağarak memedeki sütü boşaltınız. Tıkanmış memeler acı verir, şişer, süt akamaz.
4. Meme İltihabı
Memeye doğru bakım yapılmazsa, mikroplar meme başından (özellikle çatlak meme başından) içeri girer ve apse yapar. Ağrılı, kızarık ve şiş meme annenin de ateşini yükseltir. Bu durumda doktora gitmekte yarar vardır.
Bazı ilaçlar emzirmeye engel değildir. Doktor hangi ilaç alındığında emzirilmeyeceğini söyler. Apseli memeye basıldığında, iltihap gelirse emzirme durdurulmalı meme boşaltılmalı iyileşince tekrar emzirilmeye başlanmalıdır.
5. Meme başı çatlakları
Emzirmeden sonra anne sade ve temiz su ile meme başını temizlemelidir. Meme başında çatlak olmaması için her emzirmeden sonra meme başına 1-2 damla anne sütü sürün.
6. Diğer nedenler
Bazı annelerde, sütünün az olduğu korkusu vardır. Doğumdan sonraki ilk 2-3 gün annenin sütünün az gibi görülmesi normaldir. Bebek emdikçe süt daha çok gelir. Doğumdan sonra 1-2 gün süt gelmese bile mamaya geçilmemeli, bebek emzirilmelidir. Sık sık meme emzirince bebek memeye tutulunca 3-4 gün içinde süt gelecektir.
Anneler bebeği ne zaman emzirmeye başlamalıdır?
Bebek Doğumdan hemen sonraki ilk yarım saat içinde emzirilmelidir. Bu sure içerisinde bebeğe anne sütünden başka hiç bir gıda verilmemelidir. Halk arasında ağız sütü olarak isimlendirilen, tıbbi terminolojide de Kolostrum dediğimiz süt; Doğumdan hemen sonra 1-4 gün içinde gelen ve özel bir yapıya sahip olan süttür. Kolostrumda yağ ve karbonhidrat oranı düşük, protein, vitamin ve mineral oranı yüksektir. Ayrıca sekretuar IgA oranı yüksektir. Ağız sütü bebeğin barsak mukozasını örterek onu enfeksiyonlardan korur. Kolostrum laksatif etkisinden dolayı da bebeğin dışkılamasını kolaylaştırır.
Anne sütünün diğer besinlerden üstünlükleri nelerdir?
Doğada bulunan tüm memeli hayvanların yavruları için bir mucize olarak annelerine süt üretebilme yeteneği verilmiştir. Her tür annenin sütü kendi yavrusuna özgüdür. İnsan yavrusuna en uygun süt doğal olarak insan sütüdür. Bir başka memelinin örneğin ineğin yavrusu için salgıladığı süt kendi yavrusu için çok uygun iken insan yavrusu için o denli yararlı olmayacağı gibi belki de zararlı da olabilir.
– Anne sütü hazır, pratik bir besindir. Her zaman taze ve içilmeye hazır haldedir.
– Bir bedel karşılığı temin edilmez, bedavadır.
– Anne sütü; anne ile çocuk arasında var olan psikolojik veya duygusal bağı güçlendirir.
– Anne sütünde; inek sütündekinden 20 kat daha fazla lakto-peroksidaz vardır. Bu durum bebeği B grubu Streptokok enfeksiyonlarına karşı korur.
– Anne sütünde bol miktarda bulunan IgA bebeği vibrio kolera, shigella, E.Coli gibi bakterilere karşı korur.
– Anne sütünde bulunan bifidus faktor barsak florasının pH’sını düşürür. böylece ishal’e yol açan mikroorganizmaların oluşmasını engeller.
– Anne sütündeki lizozim inek sütündeki değerinin 3.000 katıdır. Lizozim bakterilerin hücre duvarını parçalayan bir enzimdir.
– Bebek için ideal bileşime sahiptir. Bebeğin ilk aylarda tüm ihtiyaçlarını karşılayacak özelliğe sahiptir.
– Anne sütü bebeğin büyümesi ve gelişmesini hızlandırır. Anne sütü bebeklerin gereksinimleri olan bütün besin öğelerini içerir.
– Sterildir yani mikrop içermez.
– Sindirimi bebek için en kolay besin maddesidir.
– Anne sütü ile beslenen bebeklerde pişik ve benzeri cilt sorunları ile bir çok enfeksiyon daha az görülür.
– Anne sütü ile beslenmiş çocuklarda egzema, allerjik hastalıklar, diş eti hastalıkları, kanser ve diabet gibi hastalıklar daha az görülmektedir.
– Emzirmenin başındaki süt ile sonuna doğru gelen sütün bileşimi de değişiktir. Emzirmenin sonuna doğru gelen sütteki yağ oranı artar ve bebeğin doygunluk hissetmesi ile emmeyi bırakması sağlanır. Bu nedenle anne sütüyle beslenen bebeklerde şişmanlık daha az görülür.
– Anne sütü ile beslenen bebeklerin daha zeki olduklarını ortaya koyan bilimsel çalışmalar da vardır. Beyin gelişimi için gerekli olan taurin anne sütünde 40 kat daha fazladır.
– İnek sütünde kazein ve tuz oranı yüksektir. Bu yüksek oran böbrekler için zararlıdır. Keza 15 kat daha fazla bulunan bu kazeinin yapısı da insan sütünden farklıdır.
– Ayrıca inek sütünün esas fraksiyonu olan beta-laktoglobülin anne sütünde bulunmaz ve insanlarda alerjik reaksiyona yol açar.
Emzirmenin anneye yararı var mıdır?
Doğumdan hemen sonra emzirme annenin doğum sonrası kanama riskini azaltır.
Anne sütü alamayan bebeklerde ya da anne sütünün yetersiz kaldığı durumlarda ne yapılmalıdır?
Annenin sütü gelmesine rağmen bazı durumlarda anne sütü vermek uygun olmayabilir.
– Annede meme iltihabı oluşması.
– Annenin herhangi bir nedenle süte geçen ve bebeğe zararlı olabilecek ilaç kullanma zorunluluğu.
– Annenin sütten geçebilecek veya solunum yolu ile bulaşabilecek bir hastalığı olması.
– Anne sütünün yeterli olmadığı durumlarda yerine alternatif olarak formül sütler düşünülebilir.
Anneler emzirme sırasında nelere dikkat etmelidir?
– Emzirme öncesi anne ellerini sabunlu su ile yıkamalıdr.
– Pozisyon. Bebek emzirmenin tek bir pozisyonu yoktur. Bebek; hem anne hem de bebek için en rahat pozisyonda tutularak emzirilmelidir.
– Emzirme sırasında bebek burnundan rahat nefes alabilmelidir.
– Bebek rahat olmalıdır. Giysileri ve ortam ısısı uygun, altındaki bezi kuru ve temiz olan bebek daha kolay emer.
– Besleme süresi yeterli olmalıdır. Normalde bebekler bir öğünde alacakları anne sütünün yaklaşık olarak % 50 sini ilk 1-2 dakikada, % 90 ını ilk 5 dakika içersinde emerler. Normal bir emzirme süresi 15-20 dakika olmalıdır.
– Beslendikten sonra bebeğin gazı çıkarılmalıdır.
– Her öğünde her iki meme de emzirilmelidir.
– Meme başı bakımı yapılmalıdır.
– Anneler bebek emzirmenin teknikleri konusunda AÇS/AP yada bölgelerindeki Sağlık Ocaklarından eğitim alabilirler
Anneler bebeklerini hangi sıklıkla emzirmelidir ?
Beslenme aralıkları bebeğe göre ayarlanmalıdır. İlk ayda bebek ağladıkça denilen aralıklar uygundur. Bu süre 30 dakika ile en fazla 3 saat olmalıdır. Hastane gibi aynı anda bir çok bebeğe bakıldığında her birinin ağlaması veya doymasını izlemek mümkün olmadığında 2-3 saatlik aralarla beslenme uygulanabilir. Yine de beslenme aralığının 3 saati aşmaması gerekir.
Anneler ne zaman ek gıdaya başlamalıdırlar?
Altı aylık olunca bebeğin yutmayı öğrenmesi yönünden ek katı gıdalara geçmesi gereklidir. Anne sütüne devam edilmelidir. Anne istiyorsa emzirme 2 yıla kadar uzatılabilir.
Beslenme sıklığı ne kadar olmalıdır.
DOĞUM – 1 HAFTALIK 8 – 11
1 HAFTALIK – 1 AY 6 – 8
1 AY – 3 AY 5 – 6
3 AY – 7 AY 4 – 5
7 AY – 9 AY 3 -4
9 AY – 12 AY 3- 4
Yakın geçmişte bazı nedenlerden dolayı, anne sütü geri plana atılmıştı. Ancak dünya bu inanılmaz hatanın farkına erken varmış ve anne sütünün önemini erken kavramıştır. Ve bütün dünya artık anne sütünü geri plana atan bu mantaliteden kurtulmuştur. (annenin yoğun iş hayatı, emzirmenin anneye estetik sorunlar getirebileceği endişesi, ticari mama üreticilerinin kazanç hevesleri, formül mamalarının anne sütünün yerini alabileceği gibi bir çok konu….)
Anneler sütün erkenden gelmesini, bol olmasını ve uzun süre devam etmesini istiyorlarsa bebeklerini doğumdan hemen sonra emzirmelidirler. Yeni doğum yapmış anne yorgundur ve sütü yoktur diyerek bebeği anne sütünden mahrum etmek veya başka bir sıvı vermek yanlış bir davranıştır.
1. yaşın sonunda anne sütü iyice azalır. Bebek yavaş yavaş sütten kesilebilir. Ancak; bebeği sütten kesmek için anne ile bebeği ayırmak, ya da meme başına acı şeyler sürmek son derece yanlıştır.
Emzirmenin anneyi idrar yolu enfeksiyonlarından , göğüs ve yumurtalık kanserinden koruduğu düşünülmektedir. Emzirme süresinin uzunluğuyla ilişkili olarak kanser riski azalmaktadır. Emzirme ilk 6 ayda ovulasyonu (yumurtlamayı) ve menstrüel siklusu (adet görmeyi) geciktirir. Anne tam olarak emziriyor ve adet kanamaları başlamamış ise ilk 6 ay gebe kalma riski çok düşüktür. Dolayısıyla emzirme doğal bir aile planlaması yöntemidir.
Anne Sütü Saklama İlkeleri:
-Anne sütü, oda sıcaklığında (19-22°C) 10 saate kadar bekletilebilir
-Buzdolabında (0-4°C) 8 güne kadar saklanabilir
-Tek kapılı buzdolabınız varsa dondurucu bölümünde, 2 hafta boyunca korunabilir
-Eğer iki kapılı buzdolabınız varsa anne sütü dondurucu bölümünde 3 ay saklanabilir
-Ticari özellikli derin dondurucuda, sürekli -19°C’ de 6 ay ya da daha uzun süre tutulabilir
-Sakladığınız sütünüz hakkında herhangi bir soru ya da endişeniz varsa atınız; bebeğinizi bu sütle beslemekten kaçınınız.
Nasıl Muhafaza Etmelisiniz?
Buzdolabına koyulmuş ya da dondurulmuş sütün korunacağı ortamın nitelikleri:
Kapakları sıkıca kapanan, sert yüzeyli plastik kaplar.
Anne sütünün korunması amacıyla tasarlanmış, dondurucuya konabilen süt poşetleri.
Sütü Nasıl Ilıtmalısınız?
Sıcak, akan su altında çözün ve/veya ısıtınız
Sütün sıcaklığını kaynama noktasına getirmeyiniz
Sıcaklığını ölçmeden önce sütü YAVAŞÇA çalkalayınız. Çalkalayarak, sütteki krema görünümündeki yağ içeriğini de homojen şekilde dağıtmış olursunuz (Depolanan sütün yağlı ve süt tabakalarını ayrışması normaldir). Anne sütünde bulunan bazı canlı bileşenlere zarar verebileceği için sütü, kuvvetli bir şekilde sallamayınız.
Isıtmak için mikrodalga fırını kullanmayınız.
Çözülmüş Süt
Eğer süt dondurulmuş ve sonrasında çözülmüş ise 24 saate kadar buzdolabında saklanabilir
Yeniden dondurucuya konulmamalıdır.
Bebek doyduktan sonra biberonda kalan sütün saklanarak bir sonraki öğüne bırakılmasının güvenli olup olmadığı bilinmemektedir
Dondurduğunuz Sütünüz Bozuldu mu?
Çok nadir olarak, bazı anneler, büyük bir özenle sağdıkları ve sonraki kullanım için dondurdukları sütlerinin bozulduğuna, üzülerek tanık olmuşlardır.
