- 17 Mayıs 2010
- 4.224
- 14.070
TÜRKİYE
21 Şubat 2018
AKP–MHP İttifakı Resmileşti: ‘Mühürsüz Oylar Geçerli Sayılacak’
ANKARA —
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde başkanlık sistemine tümüyle geçiş yapılacak 2019’daki Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimler için AKP ile MHP’nin ittifakı resmileşerek, 26 maddelik yasa teklifine dönüştü.
Türkiye’de geçen yıl 16 Nisan’daki anayasa değişikliği referandumuyla başkanlık sistemine geçiş fiilen başlamıştı. Anayasal olarak “tarafsız Cumhurbaşkanı” şartı ortadan kalktığından AKP Genel Başkanı olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve o anayasa değişikliğini destekleyen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 2019 yılındaki seçimler için ittifakta uzlaştı. Son olarak Erdoğan ve Bahçeli’nin 18 Şubat’taki buluşmasının ardından bugün AKP ve MHP yönetimi, seçim ittifakı için 26 maddelik yasa teklifini TBMM’ye sundu. Teklif, seçim süreçleriyle ilgili 4 ayrı yasada değişiklikler yapılmasını öngörüyor.
Yasa teklifiyle birlikte AKP ve MHP, 2019’da yerel seçimler haricinde Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimler süreçlerinde yasal ittifak oluşturmayı hedefliyor. Bahçeli’nin Cumhurbaşkanı adayı olarak 2019’da Erdoğan’ı destekleyeceklerini açıklamasıyla gelişen ittifak meselesi, kamuoyunda oy oranı yüzde 10 ülke barajı altında kalabileceği gündemde olan MHP’nin yeniden TBMM’de yer almasıyla ilişkilendiriliyor. AKP açısından ise, 16 Nisan’daki anayasa referandumunda yüzde 51 oy oranını yakalamaktaki benzer sıkıntı 2019 yılında yeniden yaşanmaması için tedbir olarak yorumlanıyor. Erdoğan, AKP ve MHP’nin ittifakı için özellikle kendi ismi Cumhurbaşkanı adayı olarak uzlaşıldığından dolayı “Cumhur İttifakı” ifadesini kullanıyor.
Seçimlerde ittifak süreci nasıl işleyecek?
AKP Grup Başkanı olarak Binali Yıldırım ve MHP Genel Başkanı Bahçeli’nin imzasını taşıyan yasa teklifine göre; seçimlerde siyasi partiler arasında yapılacak ittifak konusunda yasal düzenlemeler şöyle olacak:
Teklifte ayrıca ittifak kurulması dışında seçim süreçlerine ilişkin de önemli değişiklikler göze çarpıyor:
Teklife ilişkin ayrıntıları, iki parti arasında ittifak görüşmelerini yürüten ve “Milli Mutabakat Komisyonu” olarak adlandırılan siyasetçiler kamuoyuna sundu. Komisyon üyeleri Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, Anayasa Komisyonu Başkanı ve AKP İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Mahir Ünal ile MHP Genel Sekreter Yardımcısı ve Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu ve MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Parsak, TBMM’de ortak basın toplantısı düzenledi.
AKP’li Mustafa Şentop, teklifte örneğin mühürsüz oy pusulalarını geçerli kabul etmek gibi düzenlemeler bulunmasını “seçim güvenliği” başlığı altındaki düzenlemeler olarak dile getirdi. Şentop, “Hükümet sistemi değişikliğinin zorunluluğu olarak da kanunlarda değişiklikler yapmak gerekti. Benzer şekilde yine Yenikapı'da ortaya konan milli mutabakatı somutlaştırmak üzere, Türkiye'nin önündeki seçimlerde kanunlara temel kazandırmak üzere çalışmalara başlamıştık. Milli mutabakat komisyonu burada huzurunuzdayız. Her partiden üçer arkadaş olarak çalışmalara başladık. Temel hedefimiz anayasa değişikliğinin gerekli kılmış olduğu uyum kanunları ve reformu, gerçekleştirecek düzenlemeleri yapmak. Yerel seçimlerle ilgili düzenlemeleri yapmak üzere çalışmalara başlamıştık. Toplam 26 maddelik metin, 4 kanunda değişiklik içeriyor. Milletvekili seçimi kanunu, siyasi partiler kanununda da değişiklikler var. Bu metnin hepsi seçim ittifakıyla ilgili düzenlemeler değil. Bir kısmı anayasa değişikliğinin zorunluğu kıldığı düzenlemeler, bir kısmı seçim güvenliğiyle ilgili düzenlemeler” dedi.
Şentop, bu yasal teklifiyle seçim ittifakı oluşturmak isteyen siyasi partiler için kılavuz düzenleme yaptıklarını belirterek, “Siyasi partilerin bir başka siyasi partiyi destekleyemeyeceğine ilişkin engel vardı. Bunu kaldırdık. Yine seçime girme yeterliliği bulunan bir siyasi partinin seçime girmemesi halinde, o partinin üyesi olan kişilerin başka parti listesinden kendi partilerinden istifa etmeksizin aday olmalarına imkan tanıyan bir düzenleme de yaptık” bilgisini de verdi.
Şentop, ayrıca “Erken seçimi gerektirecek bir tablo da Türkiye’de yok” ifadesini kullandı.
MHP’li Kalaycı: "İhmal nedeniyle mühürlenmediği anlaşılırsa geçerli sayılacak"
MHP’li Mustafa Kalaycı ise, “Amacımız Türkiye’nin birlik ve dirliğini korumaktır. ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’, Türk milletinin tercihidir. Biz millet ne diyor ona bakıyoruz. Milli mutabakat komisyonu olarak görevimiz, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin tesisi ve sistemin sağlıklı işler hale getirmek için gerekli uyum yasalarının hazırlanması ve seçim ittifakıyla ilgili hukuki zeminin oluşturulmasıdır. Teklifle Türk siyasi hayatında demokratikleşme yönünde önemli bir adım atılmaktadır. İttifakı yasaklayan hükümet kaldırılmakta, siyasi partilerin ittifak yaparak seçime katılabilmelerinin yasal altyapısı oluşturulmaktadır” diye konuştu.
Kalaycı, mühürsüz oy pusulası meselesi içinse, “YSK filigranlı ve amblemli zarflar ve oy pusuları sandık kurulunun ihmali nedeniyle mühürlenmediği anlaşılırsa ve bunlar filigranlıysa bunların geçerli sayılacağı ön görüldü” açıklaması yaptı.
21 Şubat 2018
AKP–MHP İttifakı Resmileşti: ‘Mühürsüz Oylar Geçerli Sayılacak’
ANKARA —
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde başkanlık sistemine tümüyle geçiş yapılacak 2019’daki Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimler için AKP ile MHP’nin ittifakı resmileşerek, 26 maddelik yasa teklifine dönüştü.
Türkiye’de geçen yıl 16 Nisan’daki anayasa değişikliği referandumuyla başkanlık sistemine geçiş fiilen başlamıştı. Anayasal olarak “tarafsız Cumhurbaşkanı” şartı ortadan kalktığından AKP Genel Başkanı olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve o anayasa değişikliğini destekleyen MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 2019 yılındaki seçimler için ittifakta uzlaştı. Son olarak Erdoğan ve Bahçeli’nin 18 Şubat’taki buluşmasının ardından bugün AKP ve MHP yönetimi, seçim ittifakı için 26 maddelik yasa teklifini TBMM’ye sundu. Teklif, seçim süreçleriyle ilgili 4 ayrı yasada değişiklikler yapılmasını öngörüyor.
Yasa teklifiyle birlikte AKP ve MHP, 2019’da yerel seçimler haricinde Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimler süreçlerinde yasal ittifak oluşturmayı hedefliyor. Bahçeli’nin Cumhurbaşkanı adayı olarak 2019’da Erdoğan’ı destekleyeceklerini açıklamasıyla gelişen ittifak meselesi, kamuoyunda oy oranı yüzde 10 ülke barajı altında kalabileceği gündemde olan MHP’nin yeniden TBMM’de yer almasıyla ilişkilendiriliyor. AKP açısından ise, 16 Nisan’daki anayasa referandumunda yüzde 51 oy oranını yakalamaktaki benzer sıkıntı 2019 yılında yeniden yaşanmaması için tedbir olarak yorumlanıyor. Erdoğan, AKP ve MHP’nin ittifakı için özellikle kendi ismi Cumhurbaşkanı adayı olarak uzlaşıldığından dolayı “Cumhur İttifakı” ifadesini kullanıyor.
Seçimlerde ittifak süreci nasıl işleyecek?
AKP Grup Başkanı olarak Binali Yıldırım ve MHP Genel Başkanı Bahçeli’nin imzasını taşıyan yasa teklifine göre; seçimlerde siyasi partiler arasında yapılacak ittifak konusunda yasal düzenlemeler şöyle olacak:
- Siyasi partiler, seçimlerde başka bir siyasi partiyi destekleme kararı alabilecek. Bunu yasaklayan hüküm kaldırılacak.
- Seçimlerde ittifak kararı alan siyasi partilerin, seçim takviminin başlamasından itibaren en geç 7 gün içerisinde genel başkan imzalarıyla ittifak protokolü ile birlikte Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) başvuruda bulunmaları gerekecek.
- Aday listelerinin teslim edilmesi için belirlenen tarihten iki gün öncesine kadar YSK’ya başvurularak, ittifak protokolünde değişiklik yapılabilecek.
- Partiler, aday listelerinin teslim edilmesi için belirlenen tarihten üç gün öncesine kadar ittifaktan vazgeçmek için YSK’ya başvurabilecek.
- Partiler kendi aday listeleriyle yan yana yer alacaklar. Pusuladaki sıraları da kura ile belirlenecek.
- Oy pusulasında siyasi partilerce ittifak protokolünde belirlenmiş ittifak unvanı yazılacak. Dolayısıyla AKP – MHP olası ittifakı için oy pusulasında “Cumhur İttifakı” yazılması gündeme gelecek. Eğer belirlenmiş unvan yoksa oy pusulasında sadece “ittifak” yazacak.
- İttifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli oyların toplamının yüzde 10'u geçmesi halinde, bu siyasi partilerin her biri barajı geçmiş olacak.
- İttifak yapan siyasi partilerin milletvekili sayısının hesaplanmasında; ittifakın toplam oyu dikkate alınacak. Milletvekili sayısı ittifak yapan siyasi partiler arasında aldıkları geçerli oy esası ile dağıtılacak.
Teklifte ayrıca ittifak kurulması dışında seçim süreçlerine ilişkin de önemli değişiklikler göze çarpıyor:
- Seçilme yaşı 18’e indirilecek.
- YSK, hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin muhtarlık seçimleri hariç, oy kullanmalarını sağlamak için seyyar sandık kurulu kurulmasına karar verebilecek.
- Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleri birlikte yapıldığında, önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
- Mahalli idare organları seçimlerinde; sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
- Sandık kurulu başkanları kamu görevlileri arasından kura ile belirlenecek.
- Seçimlerde kullanılacak kabinler oy vermenin gizliliğini sağlayacak şekilde belirlenecek.
- Filigranlı ve amblemli oy zarflarının ebatları belirlenecektir.
- Üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılır.
- Mahalli idareler seçimlerinde oy pusulaların tamamı aynı zarf ve sandığa konulacak.
- Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçiminde de pusulalar aynı zarfa konulacak.
- İhbar üzerine kolluk güçleri sandık başlarına gelebilecek.
Teklife ilişkin ayrıntıları, iki parti arasında ittifak görüşmelerini yürüten ve “Milli Mutabakat Komisyonu” olarak adlandırılan siyasetçiler kamuoyuna sundu. Komisyon üyeleri Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, Anayasa Komisyonu Başkanı ve AKP İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Mahir Ünal ile MHP Genel Sekreter Yardımcısı ve Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu ve MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Parsak, TBMM’de ortak basın toplantısı düzenledi.
AKP’li Mustafa Şentop, teklifte örneğin mühürsüz oy pusulalarını geçerli kabul etmek gibi düzenlemeler bulunmasını “seçim güvenliği” başlığı altındaki düzenlemeler olarak dile getirdi. Şentop, “Hükümet sistemi değişikliğinin zorunluluğu olarak da kanunlarda değişiklikler yapmak gerekti. Benzer şekilde yine Yenikapı'da ortaya konan milli mutabakatı somutlaştırmak üzere, Türkiye'nin önündeki seçimlerde kanunlara temel kazandırmak üzere çalışmalara başlamıştık. Milli mutabakat komisyonu burada huzurunuzdayız. Her partiden üçer arkadaş olarak çalışmalara başladık. Temel hedefimiz anayasa değişikliğinin gerekli kılmış olduğu uyum kanunları ve reformu, gerçekleştirecek düzenlemeleri yapmak. Yerel seçimlerle ilgili düzenlemeleri yapmak üzere çalışmalara başlamıştık. Toplam 26 maddelik metin, 4 kanunda değişiklik içeriyor. Milletvekili seçimi kanunu, siyasi partiler kanununda da değişiklikler var. Bu metnin hepsi seçim ittifakıyla ilgili düzenlemeler değil. Bir kısmı anayasa değişikliğinin zorunluğu kıldığı düzenlemeler, bir kısmı seçim güvenliğiyle ilgili düzenlemeler” dedi.
Şentop, bu yasal teklifiyle seçim ittifakı oluşturmak isteyen siyasi partiler için kılavuz düzenleme yaptıklarını belirterek, “Siyasi partilerin bir başka siyasi partiyi destekleyemeyeceğine ilişkin engel vardı. Bunu kaldırdık. Yine seçime girme yeterliliği bulunan bir siyasi partinin seçime girmemesi halinde, o partinin üyesi olan kişilerin başka parti listesinden kendi partilerinden istifa etmeksizin aday olmalarına imkan tanıyan bir düzenleme de yaptık” bilgisini de verdi.
Şentop, ayrıca “Erken seçimi gerektirecek bir tablo da Türkiye’de yok” ifadesini kullandı.
MHP’li Kalaycı: "İhmal nedeniyle mühürlenmediği anlaşılırsa geçerli sayılacak"
MHP’li Mustafa Kalaycı ise, “Amacımız Türkiye’nin birlik ve dirliğini korumaktır. ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’, Türk milletinin tercihidir. Biz millet ne diyor ona bakıyoruz. Milli mutabakat komisyonu olarak görevimiz, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin tesisi ve sistemin sağlıklı işler hale getirmek için gerekli uyum yasalarının hazırlanması ve seçim ittifakıyla ilgili hukuki zeminin oluşturulmasıdır. Teklifle Türk siyasi hayatında demokratikleşme yönünde önemli bir adım atılmaktadır. İttifakı yasaklayan hükümet kaldırılmakta, siyasi partilerin ittifak yaparak seçime katılabilmelerinin yasal altyapısı oluşturulmaktadır” diye konuştu.
Kalaycı, mühürsüz oy pusulası meselesi içinse, “YSK filigranlı ve amblemli zarflar ve oy pusuları sandık kurulunun ihmali nedeniyle mühürlenmediği anlaşılırsa ve bunlar filigranlıysa bunların geçerli sayılacağı ön görüldü” açıklaması yaptı.
