- Konu Sahibi ProfDrBulentTiras
Bir süredir hamile kalmaya uğraşıyorsanız, adetin 3. günü yapılan hormon testleri hakkında bilginiz olabilir. Adetin 3. günü yapılan testler, doğurganlık hormonlarının ölçülmesi amacıyla yapılan kan testlerini ifade etmektedir.
Adetin üçüncü günü hormon testi yapılmasının nedenini merak ediyorsanız, öncelikle adet döngüsündeki aşamalarına kısaca bir göz atmak gerekir. Adet döngüsünün temel olarak üç aşamadan oluştuğu söylenebilir:
Yukarıda yer alan aşamaların hepsinden hormonlar sorumludur. Ergenlik döneminde adet görmeye başladıktan sonra menopoza kadar bu süreçler sürekli tekrarlanır.
Adet döngüsü boyunca bazı hormonlar sabitken bazılarında ise iniş-çıkışlar yaşanır. Örneğin, Anti-Müllerian Hormon (AMH), döngü boyunca sürekli aynı şekilde üretilmektedir. Ancak kadının doğurganlığından sorumlu olan tüm hormonların bu şekilde sabit oldukları söylenemez. AMH dışındaki hormonlar, kadının adet döngüsünün hangi aşamasında olduğuna göre değişiklik gösterir. Doğurganlık açısından önemli olan hormonların özellikle adetin üçüncü günü ölçülmesi önemlidir.
Adetin üçüncü günü estradiol, FSH ve LH hormonlarına bakılır. Bunların hepsinin adetin üçüncü günü ölçülmesi, kadının doğurganlığının değerlendirilmesi bakımından önemlidir.
Adetin üçüncü günü bakılan hormonlar ve görevleri genel olarak şu şekildedir:
Doğurganlık söz konusu olduğunda FSH hormonundan ayrıca söz etmek gerekir. Folikül Uyarıcı Hormon (FSH), yumurtalık rezervinin belirlenmesi açısından önemlidir. Bu hormonun yüksek olması yumurtalık rezervinin kötü olduğunu gösterir. Yumurtalık rezervinin kötü olması, hem yumurtaların sayısının az olduğunu hem de yumurta kalitesinin kötü olduğunu gösterir.
FSH seviyelerinden aynı zamanda tüp bebek tedavisini ya da bu tedavide kullanılacak ilaçları değerlendirme anlamında da yararlanılmaktadır. Örneğin, FSH seviyeleri çok yüksekse tüp bebek tedavisinin iptal edilme ya da başarısız olma riski olabiliyor.
Bununla birlikte FSH seviyelerinizin yüksek olması, kendi yumurtalarınızla hamile kalamayacağınız anlamına gelmez. Bu durumda doktorunuz farklı yöntemler deneyerek tedavinizde başarı sağlayabilir.
Kadın doğurganlığı söz konusu olduğunda FSH’nin adetin hangi günü ölçüleceği çok önemlidir. FSH seviyeleri döngü boyunca farklılık göstereceği için zamanlamaya dikkat etmek gerekir. Genel olarak doğurganlığı ve yumurtalık rezervini kontrol etmek için yapılan testler, adetin üçüncü günü yapılır. Ancak bazı doktorlar adetin 2, 3 ve 4. günleri de bu testi yapabilmektedir.
FSH seviyeleri, kadının hayatı boyunca değişiklik gösterir. Ancak genel olarak bir rehber olması bakımından FSH seviyeleri için belirlenen aralık değerleri şu şekildedir:
Bazen FSH değerleri normal olsa dahi adetin 3. günü E2 (estradiol) seviyelerinde sıra dışı bir yükseklik görülebilir. E2 hormonunuz yüksek, ancak FSH seviyeleriniz normal ise bu durum, yumurtalık rezervinizin düşük olduğunu gösteriyor olabilir. E2 seviyelerinin yüksekliği, FSH’nin bastırılmasına neden olabilir. Östrojen seviyeleri yüksek olduğunda FSH seviyeleri doğal olarak düşüyor olsa da bu, yumurtalıkların FSH’ye yanıt verdiği anlamına gelmemektedir.
Kadınlar bazen ne zaman bebek sahibi olmaya çalışabilecekleri hakkında fikir sahibi olmak için FSH değerlerini öğrenmek isteyebilmektedir. Testinizin sonucu normal geldiyse yaşa bağlı olarak kısırlık sorunu yaşama konusunda endişelenmeniz gerekmediğini düşünebilirsiniz. Ancak bu her zaman doğru olmayabileceği için bebek sahibi olmak için beklemek yerine bir uzmana danışarak doğurganlığınız hakkında daha net bilgiler elde edebilirsiniz.
Adetin 3. Günü Hormon Testi Neden Yapılır?
Adetin üçüncü günü hormon testi yapılmasının nedenini merak ediyorsanız, öncelikle adet döngüsündeki aşamalarına kısaca bir göz atmak gerekir. Adet döngüsünün temel olarak üç aşamadan oluştuğu söylenebilir:
- İlk aşama, foliküler fazdır. Bu aşamaya adet gördüğünüz günler de dahildir ve yaklaşık 15-20 yumurtalık folikülünün olgunlaşması ve rahim içi tabakanın kalınlaşması bu aşamada gerçekleşir.
- İkinci aşama, yumurtlamadır. Bu aşamada yumurtalıklardan biri yumurta bırakır. Yumurta, döllenmek için sperm ile buluşmak üzere fallop tüplerine ilerler.
- Üçüncü aşama, luteal fazdır. Bu aşamada vücut, yumurta döllendiyse embriyonun tutunmasını ve gebeliği desteklemek için hazırdır. Yumurta döllenmemişse adet görülür ve süreç baştan tekrar başlar.
Yukarıda yer alan aşamaların hepsinden hormonlar sorumludur. Ergenlik döneminde adet görmeye başladıktan sonra menopoza kadar bu süreçler sürekli tekrarlanır.
Adet döngüsü boyunca bazı hormonlar sabitken bazılarında ise iniş-çıkışlar yaşanır. Örneğin, Anti-Müllerian Hormon (AMH), döngü boyunca sürekli aynı şekilde üretilmektedir. Ancak kadının doğurganlığından sorumlu olan tüm hormonların bu şekilde sabit oldukları söylenemez. AMH dışındaki hormonlar, kadının adet döngüsünün hangi aşamasında olduğuna göre değişiklik gösterir. Doğurganlık açısından önemli olan hormonların özellikle adetin üçüncü günü ölçülmesi önemlidir.
Adetin 3. Günü Hangi Hormonlara Bakılır?
Adetin üçüncü günü estradiol, FSH ve LH hormonlarına bakılır. Bunların hepsinin adetin üçüncü günü ölçülmesi, kadının doğurganlığının değerlendirilmesi bakımından önemlidir.
Adetin üçüncü günü bakılan hormonlar ve görevleri genel olarak şu şekildedir:
- FSH: Folikül uyarıcı hormon ya da FSH, hipofiz bezi tarafından üretilir. Adından da anlaşılacağı üzere FSH, adet döngüsü boyunca yumurtaları tutan foliküllerin gelişiminden ve yumurtalardan birinin döllenmek üzere hazırlanmasından sorumludur. FSH seviyeleri genelde adet döngüsünün başlarında en düşük seviyelerdedir. FSH seviyeleri yükseldikçe foliküller büyür ve yumurtalar olgunlaşmaya başlar.
- E2: Estradiol ya da E2, yumurtalıklar ve hamilelik sırasında plasenta tarafından üretilen bir hormondur. E2 hormonunun yumurtlama sürecini başlatmak gibi önemli görevleri bulunmaktadır. Adetin üçüncü günü genelde FSH ve E2 birlikte yorumlanır. Çünkü her iki hormon birbirleriyle etkileşim içerisindedir. E2, yumurtalıklardan beyne doğru ilerler ve FSH seviyelerinin düşürülmesi için sinyal verir. Bu nedenle E2 kendi başına önemli bir hormon olduğu kadar FSH’yi etkilemesi bakımından da önemlidir.
- LH: Luteinleştirici hormon ya da LH, hipofiz bezi tarafından üretilir. Bu hormonun esas rolü adet döngüsünün uzunluğunu düzenlemek ve yumurtlamayı tetiklemektir. LH, adet döngüsünün başlarında daha düşük seviyelerdeyken yumurtlamadan hemen önce yükselir. Bu nedenle pek çok ovulasyon testinde LH ölçülür. İdrarda bulunan LH, kadının ne zaman yumurtlayacağını gösteren en büyük gösterge olmakla birlikte bu hormonun adetin 3. günü ölçülmesi, genel LH seviyesi hakkında daha net bir bilgi sağlar. Kan testi sonuçlarında anormal olarak düşük ya da yüksek olan LH, yumurtlamanın düzensiz olduğunu gösteriyor olabilir.
FSH Adetin Kaçıncı Günü Bakılır?
Doğurganlık söz konusu olduğunda FSH hormonundan ayrıca söz etmek gerekir. Folikül Uyarıcı Hormon (FSH), yumurtalık rezervinin belirlenmesi açısından önemlidir. Bu hormonun yüksek olması yumurtalık rezervinin kötü olduğunu gösterir. Yumurtalık rezervinin kötü olması, hem yumurtaların sayısının az olduğunu hem de yumurta kalitesinin kötü olduğunu gösterir.
FSH seviyelerinden aynı zamanda tüp bebek tedavisini ya da bu tedavide kullanılacak ilaçları değerlendirme anlamında da yararlanılmaktadır. Örneğin, FSH seviyeleri çok yüksekse tüp bebek tedavisinin iptal edilme ya da başarısız olma riski olabiliyor.
Bununla birlikte FSH seviyelerinizin yüksek olması, kendi yumurtalarınızla hamile kalamayacağınız anlamına gelmez. Bu durumda doktorunuz farklı yöntemler deneyerek tedavinizde başarı sağlayabilir.
Kadın doğurganlığı söz konusu olduğunda FSH’nin adetin hangi günü ölçüleceği çok önemlidir. FSH seviyeleri döngü boyunca farklılık göstereceği için zamanlamaya dikkat etmek gerekir. Genel olarak doğurganlığı ve yumurtalık rezervini kontrol etmek için yapılan testler, adetin üçüncü günü yapılır. Ancak bazı doktorlar adetin 2, 3 ve 4. günleri de bu testi yapabilmektedir.
FSH Normal Değer Aralığı
FSH seviyeleri, kadının hayatı boyunca değişiklik gösterir. Ancak genel olarak bir rehber olması bakımından FSH seviyeleri için belirlenen aralık değerleri şu şekildedir:
Ergenlik öncesi | 0–4 IU/L |
Ergenlik dönemi | 0.3–10 IU/L |
Üreme çağı | 4.7–21.5 IU/L |
Menopoz sonrası | 25.8–134.8 IU/L |
Bazen FSH değerleri normal olsa dahi adetin 3. günü E2 (estradiol) seviyelerinde sıra dışı bir yükseklik görülebilir. E2 hormonunuz yüksek, ancak FSH seviyeleriniz normal ise bu durum, yumurtalık rezervinizin düşük olduğunu gösteriyor olabilir. E2 seviyelerinin yüksekliği, FSH’nin bastırılmasına neden olabilir. Östrojen seviyeleri yüksek olduğunda FSH seviyeleri doğal olarak düşüyor olsa da bu, yumurtalıkların FSH’ye yanıt verdiği anlamına gelmemektedir.
Kadınlar bazen ne zaman bebek sahibi olmaya çalışabilecekleri hakkında fikir sahibi olmak için FSH değerlerini öğrenmek isteyebilmektedir. Testinizin sonucu normal geldiyse yaşa bağlı olarak kısırlık sorunu yaşama konusunda endişelenmeniz gerekmediğini düşünebilirsiniz. Ancak bu her zaman doğru olmayabileceği için bebek sahibi olmak için beklemek yerine bir uzmana danışarak doğurganlığınız hakkında daha net bilgiler elde edebilirsiniz.