- Konu Sahibi muzlupasta72
-
- #1
Yeni bir kaset çıkana kadar, eldekilerden bir TOP-10 listesi yapsak, herhalde en bomba kaset, pazartesi akşamı çıkan Babacığım temalı kaset olur. Başbakan Erdoğan ve mahdumu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen bir telefon konuşmasını içeren kaset, yayınlandıktan birkaç saat sonra yalanlandı. Kısaca özetlemek gerekirse, kaset küçük bir miktar parayı sıfırlamak üzere oğluna talimatlar veren bir babayla, onun komutlarını anlamakta hafif güçlük çeken oğlunu içeriyordu. Aynı saatlerde söz konusu kasetle ilgili Başbakanlıktan da dostlar alışverişte görsün tarzı bir yalanlama metni geldi. Bu kasetle ilgili haberler, yalanlanana kadar da anaakım medyada yer almadı. Haberi yapmadan yalanlamasını yayınlayan medya, böylece gazetecilikte yeni bir aşamaya geçti. Bu haftaki Köşe Vuruşunda, gazeteciliğin 6 temel kuralı olan 5N1Kyi günümüze ve yöremize uyarlamayı denemek istiyorum. Eski Türk filmi replikleri, bu konuda epey kullanışlı bir saha sunuyor aslında:
NEN VAR KUZUM
Memlekette gazeteciliğin asıl Nlerinden biri bu. Gezi Direnişi olurken penguen belgeseli ve yemek programı yayınlayan medyamızın konforlu kayıtsızlığını ancak bu N anlatır. Bu kuruluşlarda çalışan gazetecilerin haber yazarken ne sorusu yerine, bu soruyu sormaları iyidir. Bu filmlerden hatırlanacağı üzere bu bir soru bile değildir, soruyormuş gibi yapmadır. Kimi zaman buna bile gerek duyulmaz ayrıca.
NOLAMAZ
Son kaset örneğindeki gibi, iddiayı haberleştirmeden yalanlamayı haberleştirme kaypaklığını düşünürsek, bugünkü gazeteciliğin bir Nsi de bu. Nolamaz; benim iktidarım öyle şey yapmaz demektir bir nevi. Haberi yazmaya sabit bir yargıyla başlamaktır. Birbirinin aynı manşetlerle çıkan gazeteler bu yargının en sadık taşıyıcısıdır.
NİÇÜN NİÇÜN NİÇÜN
Medya patronlarının iktidarla olan ilişkileri nedeniyle, haber yaparken sorulması gerekli neden sorusunun yeni hali bu. Haberi bu soruyla yazamayacağınız için en fazla böyle şımarıkça isyan edebilirsiniz işte... Niçün, niçün, niçün bu haberi yapamıyorum diye sorarsınız ve karşılığında bir kürk manto alırsınız. Yani niçünü açıktır, patronun ihalesi; yahut akçeli işleri yüzünden oluşan vergi cezası endişesi vardır.
NAYIR
Alo Fatih hattının da gösterdiği gibi medyanın halihazırda bir nayır listesi var. Örneğin; çocuğunu tedavi ettiremediği için isyan eden babanın çığlığını duyurmaya nayır. Halkın yararına herhangi bir haber yapmaya nayır. Kısacası gazeteciliğin 6 temel kuralı 5N1Kden bir nsi: İlkeli gazeteciliğe nayır.
KİMSİN SEN?
İşte normal gazetecilikte Kim şeklinde olan sorunun yöremizdeki gazetecilikte kullanılan hali. Temelini polis çevirmesinde diklenme için kullanılan sen benim kim olduğumu biliyor musun? sorusundan alıyor. Kimsin sen? sorusunu bir Cem Yılmaz filminden de hatırlarsınız belki. Eğer haberinizin öznesi muhalefetteyse başka, iktidardaysa başka yazmalılısınız. Birileri hakkında tape çıkınca bunlar genel diye atıp tutup, kendi hakkında çıkınca özel hayat diye kıvıran siyasilere özel uyarlanmış gazetecilik kuralıdır bu.
MODİFİYE 5N1K
İşte anaakım medya için 5N1K tam olarak bu halde. Ne, neden, nasıl, nerede, ne zaman ve kim yerine nen var kuzum, nayır, nolamaz, niçün, ve kimsin sen Kural arıyorsan işte kural. Bursa Oto Sanayiinde Hacı Murat modifiye edip Ferrariye benzetmekten hallice.
NEN VAR KUZUM
Memlekette gazeteciliğin asıl Nlerinden biri bu. Gezi Direnişi olurken penguen belgeseli ve yemek programı yayınlayan medyamızın konforlu kayıtsızlığını ancak bu N anlatır. Bu kuruluşlarda çalışan gazetecilerin haber yazarken ne sorusu yerine, bu soruyu sormaları iyidir. Bu filmlerden hatırlanacağı üzere bu bir soru bile değildir, soruyormuş gibi yapmadır. Kimi zaman buna bile gerek duyulmaz ayrıca.
NOLAMAZ
Son kaset örneğindeki gibi, iddiayı haberleştirmeden yalanlamayı haberleştirme kaypaklığını düşünürsek, bugünkü gazeteciliğin bir Nsi de bu. Nolamaz; benim iktidarım öyle şey yapmaz demektir bir nevi. Haberi yazmaya sabit bir yargıyla başlamaktır. Birbirinin aynı manşetlerle çıkan gazeteler bu yargının en sadık taşıyıcısıdır.
NİÇÜN NİÇÜN NİÇÜN
Medya patronlarının iktidarla olan ilişkileri nedeniyle, haber yaparken sorulması gerekli neden sorusunun yeni hali bu. Haberi bu soruyla yazamayacağınız için en fazla böyle şımarıkça isyan edebilirsiniz işte... Niçün, niçün, niçün bu haberi yapamıyorum diye sorarsınız ve karşılığında bir kürk manto alırsınız. Yani niçünü açıktır, patronun ihalesi; yahut akçeli işleri yüzünden oluşan vergi cezası endişesi vardır.
NAYIR
Alo Fatih hattının da gösterdiği gibi medyanın halihazırda bir nayır listesi var. Örneğin; çocuğunu tedavi ettiremediği için isyan eden babanın çığlığını duyurmaya nayır. Halkın yararına herhangi bir haber yapmaya nayır. Kısacası gazeteciliğin 6 temel kuralı 5N1Kden bir nsi: İlkeli gazeteciliğe nayır.
KİMSİN SEN?
İşte normal gazetecilikte Kim şeklinde olan sorunun yöremizdeki gazetecilikte kullanılan hali. Temelini polis çevirmesinde diklenme için kullanılan sen benim kim olduğumu biliyor musun? sorusundan alıyor. Kimsin sen? sorusunu bir Cem Yılmaz filminden de hatırlarsınız belki. Eğer haberinizin öznesi muhalefetteyse başka, iktidardaysa başka yazmalılısınız. Birileri hakkında tape çıkınca bunlar genel diye atıp tutup, kendi hakkında çıkınca özel hayat diye kıvıran siyasilere özel uyarlanmış gazetecilik kuralıdır bu.
MODİFİYE 5N1K
İşte anaakım medya için 5N1K tam olarak bu halde. Ne, neden, nasıl, nerede, ne zaman ve kim yerine nen var kuzum, nayır, nolamaz, niçün, ve kimsin sen Kural arıyorsan işte kural. Bursa Oto Sanayiinde Hacı Murat modifiye edip Ferrariye benzetmekten hallice.