Televizyon keyfimiz, devrimsel bir değişiklik yaşamak üzere. 3D televizyonlardan bahsediyoruz. Fena halde iyiler ve fena halde geliyorlar.
Samsung’un 3D televizyonu, 3D Blu-ray oynatıcısı, özel gözlük ve dünyanın ilk 3D Blu-ray filmi “Monsters vs. Aliens” ile yaşadığımız deneyimin sonucuna dayanarak söyleyebiliriz ki, evet! Filmin arka planının, ekran panelinin otuz santim gerisinde görünmesi gibi yalandan bir 3D değil bu, ekranın dışında görünen objelerden bahsediyoruz!
Nasıl bir teknoloji:
En alışılmış 3D teknolojisi, anaglyphic 3D, hani şu kırmızı ve mavi renkler. Yeni yeni yaygınlaşan polarization teknolojisi ise, şu an sinemalarda taktığımız, şeffaf gözlükleri kullanıyor. Bu iki gözlük için de “pasif” deniyor. 3D televizyonlar ise “active shutter” denen, elektronik gözlükler kullanıyor.
3D televizyon görüntüsü, “alternate frame sequencing” denen teknikle hazırlanıyor. Görüntü, diğer 3D teknolojileri gibi iki objektifle çekiliyor ancak diğer teknolojiler gibi iki görüntü de aynı anda yansıtılmak yerine sol göz için çekilen görüntü – sağ göz için çekilen görüntü sırasıyla oynatılıyor. Yani sıradan yayınlar saniyede 24 kare oynatırken, 3D yayınlar 48 kare oynatıyor. Gözlüklerin camları, hızla açılıp kapanarak bu 48 kareyi doğru gözlere paylaştırıyor. Yani gözlüklerimiz şarjlı, bu yüzden de “active shutter” adını hak ediyor.
Gözlerimizin arasında 6-7 santim arası bir mesafe var. İki göz de aynı cismi farklı açılardan görüyor, beynimiz bu iki görüntüyü birleştirip üç boyut algısını yaratıyor. 3D televizyonlar mantığı da aynı. Her göze ayrı ayrı gönderilen görüntü, farklı açılardan aynı görüntüye bakıyormuşuz yanılgısını yaratıyor.
Gözlere işkence etmeyen bir 3D televizyonun tazeleme hızının en az 120 Hz (60 sağ göze, 60 sol göze) olması gerekiyor.
Televizyonlar: İlk 3D televizyonlar, Samsung ve Panasonic’ten geldi. Samsung, hızlı davranıp 3D denince akla gelen marka olma çabasında, LED TV kategorisindeki bütün üst modellerde (7000, 8000 ve 9000 serileri) bundan sonra 3D çipi olacak. Panasonic, Toshiba, Sony ve LG, 3D modeller konusunda aktif olan diğer firmalar. Arçelik bile, bir 3D televizyon tanıttı.
Bu televizyonlar, stereoskopik modeller. Bir de otostereoskopik modeller var ki, bunlar aynı “sağ göz-sol göz” efektini televizyonun üzerindeki lensle sağlıyor, özel bir gözlüğe ihtiyacı yok. Bu modeller henüz son kullanıcıya yönelik olarak satışa çıkmadı çünkü sadece belirli bir noktadan bakınca çalışıyor ve çözünürlükleri düşük. Market analisti Jim Bottoms, “Uzun dönemde 3D teknolojisi tamamen otostereoskopik televizyonlara kayacak” diyor ancak çözünürlük sorunlarının aşılması için en az 4000p’lik ekran panellerinin yaygınlaşması gerekiyor. Şu anda Full HD paneller 1080p destekliyor.
3D Ready de ne?
Üzerlerinde “3D Ready” yazan modelleri de görmeye başladık. Bu modellerde 3D işleyen çip bulunuyor ama gözlüklerle konuşan kızıl ötesi verici bulunmuyor. Gözlüklerle konuşan, onlara görüntüye uygun olarak açılıp kapanma komutunu veren bu vericiler, ayrıca da satılacak. Ancak bu modellerde 3D görüntüler sırasında çözünürlük yarıya kadar düşecek.
Elbette hayır! Lenovo, dünyanın ilk 3D laptop’unu tanıttı. Sharp, 2010 sonunda ilk 3D telefonu piyasaya süreceğini duyurdu. Dünyanın en büyük elektronik ürün fuarı CES’te bu yılın hit konusu 3D’ydi. 3D televizyon yayın teknolojisinin, HD yayın teknolojisine göre üç kat daha hızlı yayılacağı düşünülüyor. 2011’de Amerika’da satılan her on televizyondan birinin 3D olacağı öngörülüyor. İngiliz kanalı SKY, Ekim ayında 3D yayına başlıyor. Yani üçüncü boyuttan kaçış yok!