- 23 Ekim 2007
- 511
- 4
- 42
Gebe ve Emzikli Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla, Emzirme Odaları ve Bakım Yurtlarına Dair Tüzük
Çalıştırma Yasağı
Tüzüğün 3. Maddesi, kadın işçilerin doğumdan önce 6, doğumdan sonra da 6 hafta olmak üzere toplam 12 hafta yani 3 ay süresince çalıştırılmalarının yasak olduğunu belirtmiştir. Ancak bu süre kadın işçinin sağlık durumuna ya da çalıştığı işin özelliğine göre, doktordan bir rapor alarak arttırılabiliyor. Kadın işçinin isteği halinde, doğumdan sonraki 6 haftanın ardından da 6 aya kadar kendisine ücretsiz izin hakkı tanınabiliyor. Bu süre zarfında maaşını alma ancak izin süresinin bitiminden sonra yeniden işine dönebilir.
Gebe İşçilerin Muayene İzni
Gebe işçilerin muayene izni, ilgili tüzüğün 4. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre: “İşçiler, başvurmaları halinde, gebeliğin ilk üç ayında, işyeri, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu sağlık tesisleri, sağlık ocakları, hükümet veya belediye hekimlerince muayene ve tedavi edilirler. Sonraki aylarda, ayda en az bir defa tıbbi muayeneye gitmelerine izin verilir.”
Emzikli İşçilerin Çalışıtırılması
Emzikli işçilerin, Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğü’nde kadınların çalıştırılabilecekleri belirtilmiş olan işlerde çalıştırılabilmeleri için, doğumdan sonraki 6 haftanın bitiminde ve işe başlamalarından önce, işyeri, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu sağlık tesisleri, sağlık ocakları, hükümet veya belediye hekimlerine muayene ettirilerek çalışmalarına engel durumları olmadığının raporla belirlenmesi gerekir. Muayene sonunda ağır ve tehlikeli işlerde çalışmasında mahzur olduğu hekim raporuyla belirlenen emzikli kadın işçiler doğumdan sonra ilk 6 ay içinde bu işlerde çalıştırılamazlar.
Emzirme İzni
Yeni doğum yapmış kadınların, 1475 sayılı İş Kanunu’unun 64. maddesi uyarınca bebekleri 1 yaşına gelene dek günde 2 defa 45’er dakikadan toplam 1,5 saat bebeklerini emzirlemeleri için emzirme hakları vardır. Ancak bu hak, evi ile işyeri arasında bir hayli mesafe olan kadınlar için imkansızdır. Bu durumda işyerinin kendi insiyatifine bağlı olarak çalışanına tanıdığı kimi haklar olabilir. Örneğin bazı işverenler, gün içindeki 1,5 saatlik emzirme hakkını kullanamayan kadınlara hafta içinde bir işgününü tatil olarak kullanma hakkı verebiliyor.
Oda ve Yurt Açma Yükümlülüğü
Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde, bir yaşından küçük çocukların bırakılması ve bakılması, emzikli kadınların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta bir emzirme odasının kurulması zorunludur.
Tüzüğün 7. Maddesi gereğince işverenin açmakla yükümlü olduğu kreş ya da emzirme odası, işyerine 250 metreden daha uzak mesafede ise işyerinin taşıt sağlama zorunluluğu vardır. İşverenler, ortaklaşa oda (emzirme odası) ve yurt (kreş) kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, bu Tüzükte öngörülen nitelikleri taşıyan yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler. Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın işçilerin toplam sayısı dikkate alınır.
Oda ve Yurtlardan Kimler Faydalanabilir?
Tüzükte oda olarak bahsedilen emzirme odalarına 0-1 yaşlarındaki bebekler, yurt olarak bahsedilen kreşlere ise 1-6 yaş arasındaki çocuklar kabul ediliyor. Yurt ve odalardan sigortalı annelerin yanı sıra, eşi ölmüş veya eşinden ayrıldıktan sonra çocuklarının velayetini almış sigortalı erkeklerin çocukları da faydalanabiliyor.
Kreşlerdeki çocukların bakımı
Kreşdeki çocukların bakımında, bu konuda eğitim almış ya da çocuk bakımını üstlenebilecek kişiler görevlendiriliyor. Kreşlerde her 10 çocuk için bir tane çocuk bakıcısı, her 20 çocuk için de bir tane hemşire ya da kız meslek lisesinde çocuk gelişimi ve eğitimi almış birinin bulunması gerekiyor.
Çalıştırma Yasağı
Tüzüğün 3. Maddesi, kadın işçilerin doğumdan önce 6, doğumdan sonra da 6 hafta olmak üzere toplam 12 hafta yani 3 ay süresince çalıştırılmalarının yasak olduğunu belirtmiştir. Ancak bu süre kadın işçinin sağlık durumuna ya da çalıştığı işin özelliğine göre, doktordan bir rapor alarak arttırılabiliyor. Kadın işçinin isteği halinde, doğumdan sonraki 6 haftanın ardından da 6 aya kadar kendisine ücretsiz izin hakkı tanınabiliyor. Bu süre zarfında maaşını alma ancak izin süresinin bitiminden sonra yeniden işine dönebilir.
Gebe İşçilerin Muayene İzni
Gebe işçilerin muayene izni, ilgili tüzüğün 4. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre: “İşçiler, başvurmaları halinde, gebeliğin ilk üç ayında, işyeri, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu sağlık tesisleri, sağlık ocakları, hükümet veya belediye hekimlerince muayene ve tedavi edilirler. Sonraki aylarda, ayda en az bir defa tıbbi muayeneye gitmelerine izin verilir.”
Emzikli İşçilerin Çalışıtırılması
Emzikli işçilerin, Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğü’nde kadınların çalıştırılabilecekleri belirtilmiş olan işlerde çalıştırılabilmeleri için, doğumdan sonraki 6 haftanın bitiminde ve işe başlamalarından önce, işyeri, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu sağlık tesisleri, sağlık ocakları, hükümet veya belediye hekimlerine muayene ettirilerek çalışmalarına engel durumları olmadığının raporla belirlenmesi gerekir. Muayene sonunda ağır ve tehlikeli işlerde çalışmasında mahzur olduğu hekim raporuyla belirlenen emzikli kadın işçiler doğumdan sonra ilk 6 ay içinde bu işlerde çalıştırılamazlar.
Emzirme İzni
Yeni doğum yapmış kadınların, 1475 sayılı İş Kanunu’unun 64. maddesi uyarınca bebekleri 1 yaşına gelene dek günde 2 defa 45’er dakikadan toplam 1,5 saat bebeklerini emzirlemeleri için emzirme hakları vardır. Ancak bu hak, evi ile işyeri arasında bir hayli mesafe olan kadınlar için imkansızdır. Bu durumda işyerinin kendi insiyatifine bağlı olarak çalışanına tanıdığı kimi haklar olabilir. Örneğin bazı işverenler, gün içindeki 1,5 saatlik emzirme hakkını kullanamayan kadınlara hafta içinde bir işgününü tatil olarak kullanma hakkı verebiliyor.
Oda ve Yurt Açma Yükümlülüğü
Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde, bir yaşından küçük çocukların bırakılması ve bakılması, emzikli kadınların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta bir emzirme odasının kurulması zorunludur.
Tüzüğün 7. Maddesi gereğince işverenin açmakla yükümlü olduğu kreş ya da emzirme odası, işyerine 250 metreden daha uzak mesafede ise işyerinin taşıt sağlama zorunluluğu vardır. İşverenler, ortaklaşa oda (emzirme odası) ve yurt (kreş) kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, bu Tüzükte öngörülen nitelikleri taşıyan yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler. Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın işçilerin toplam sayısı dikkate alınır.
Oda ve Yurtlardan Kimler Faydalanabilir?
Tüzükte oda olarak bahsedilen emzirme odalarına 0-1 yaşlarındaki bebekler, yurt olarak bahsedilen kreşlere ise 1-6 yaş arasındaki çocuklar kabul ediliyor. Yurt ve odalardan sigortalı annelerin yanı sıra, eşi ölmüş veya eşinden ayrıldıktan sonra çocuklarının velayetini almış sigortalı erkeklerin çocukları da faydalanabiliyor.
Kreşlerdeki çocukların bakımı
Kreşdeki çocukların bakımında, bu konuda eğitim almış ya da çocuk bakımını üstlenebilecek kişiler görevlendiriliyor. Kreşlerde her 10 çocuk için bir tane çocuk bakıcısı, her 20 çocuk için de bir tane hemşire ya da kız meslek lisesinde çocuk gelişimi ve eğitimi almış birinin bulunması gerekiyor.
