- 19 Mayıs 2014
- 4
- 0
"Fütürizm, 20. yüzyılın başlarında İtalya'da orataya çıkmış bir sanat akımıdır. Genel olarak büyük bir İtalyan fenomeniydi. Fakat o dönemde, başta Rusya ve İngiltere olmak üzere daha birçok ülkede paralel hareketler ortaya çıkmıştır.
EDEBiYATTA FÜTÜRİZM
Bu akımın öncüsü ve şefi İtalyan şair, romancı, oyun yazarı ve yayın yönetmeni Filippo Tommaso Marinetti'dir. Marinettinin 1909da Pariste "Le Figaro" gazetesinde yayımladığı manifesto futurisita (Fütürizm Bildirisi) gelecekçiliğin manifestosu oldu. Bildiride, "Bizler müzeleri, kütüphanelerin yerle bir edip ahlakçılık, feminizm ve bütün yararcı korkaklıklarla savaşacağız" deniyordu. Bu geçmişin bütünüyle reddi demekti. Aynı bildiride, "Biz dünyadaki gerçekten sağlıklı tek şeyi, yani savaşa ve ölüme götüren güzel düşünceleri yüceltiyoruz" sözleri, siyasal alanda o dönemde gelişen faşizmden yana bir tavrın da açık göstergesiydi.
Süratin üstünlüğünü iddia ve ilan eden Marinetti, bir yarış arabasının Samothrake zaferi (Yunan heykeli)nden daha güzel olduğunu ve buna ek olarak da: "Mutlak içinde yaşıyoruz, çünkü "her yerde hazır ve nazır olan" edebi sürati biz yarattık" demiştir.
Gelecekçiliğin kurucusu Marinetti, Avrupada birçok yazarı etkiledi. Rusyada Velemir Hlebinikov ve Mayakovski gelecekçiliğe yöneldi. Rus gelecekçiler kendi bildirgelerini yayınladı. Puşkin, Tolstoy, Dostoyevski reddedildi. Şiirde sokak dilinin kullanılması istendi. 1917 Ekim devriminden sonra da gelecekçi akım güçlendi. Mayakovskinin ölümüne kadar etkisini sürdürdü.
İtalyadaki gelecekçiler ilk şiir antolojisini 1912de yayımladı. Gelecekçilik faşizm ile özdeşleşti. Ve 1920lerin ortalarına doğru etkisini yitirdi. Eserlerinde mantıklı cümleler kurmayı reddeden gelecekçilerin parolası, "sözcüklere özgürlük"tü. Ezra Pound, D. H. Lawrence ve Giovanni Papini de bu akımdan etkilenen yazarlardır.
CUBO-FÜTÜRİZM
1913 yılında itibaren Rusyada Kübizm'e etki eden ve gelişteren, Rus Fütürizmi'nin temel okuludur.
Cubo-Fütürizm Kübizm'in formları ve Fütürizm'in dinamikliğini esas almıştır. Kazimir Malevich tarzı geliştiren kişidir ve bu tarzı 1912'de imzalanan fakat 1913 yılında yapıldığı bilinen "The Knife Grinder" isimli eserinde görülebilir. Fakat Kazimir Malevich Suprematizm olarak adlandırılan ve objektif olmayan bir tarz benimseyerek bu tarzı reddetmiştir.
SANATÇILAR
Giacomo Balla, ressam
Umberto Boccioni, ressam, heykeltraş
Anton Giulio Bragaglia, ressam
David Burliuk, ressam
Vladimir Burliuk, ressam
Mario Carli, şair, deneme yazarı, roman yazarı, diplomat ve gazeteci
Carlo Carrà, ressam
Ambrogio Casati, ressam
Primo Conti, ressam
Tullio Crali, ressam,
Luigi De Giudici, ressam
Fortunato Depero, ressam
Gerardo Dottori, ressam, şair ve sanat eleştirmeni
Filippo Tommaso Marinetti, şair
Vladimir Mayakovsky, şair
Angiolo Mazzoni, mimar
Aldo Palazzeschi, yazar
Giovanni Papini, yazar
Luigi Russolo, ressam, müzisyen
Antonio Sant'Elia, mimar
Hugo Scheiber, ressam
Gino Severini, ressam
Bela Kadar, ressam
Mario Sironi, ressam
Ardengo Soffici, ressam ve yazar
Nazım Hikmet Ran, Yazar ve şair"
ALINTIDIR.
EDEBiYATTA FÜTÜRİZM
Bu akımın öncüsü ve şefi İtalyan şair, romancı, oyun yazarı ve yayın yönetmeni Filippo Tommaso Marinetti'dir. Marinettinin 1909da Pariste "Le Figaro" gazetesinde yayımladığı manifesto futurisita (Fütürizm Bildirisi) gelecekçiliğin manifestosu oldu. Bildiride, "Bizler müzeleri, kütüphanelerin yerle bir edip ahlakçılık, feminizm ve bütün yararcı korkaklıklarla savaşacağız" deniyordu. Bu geçmişin bütünüyle reddi demekti. Aynı bildiride, "Biz dünyadaki gerçekten sağlıklı tek şeyi, yani savaşa ve ölüme götüren güzel düşünceleri yüceltiyoruz" sözleri, siyasal alanda o dönemde gelişen faşizmden yana bir tavrın da açık göstergesiydi.
Süratin üstünlüğünü iddia ve ilan eden Marinetti, bir yarış arabasının Samothrake zaferi (Yunan heykeli)nden daha güzel olduğunu ve buna ek olarak da: "Mutlak içinde yaşıyoruz, çünkü "her yerde hazır ve nazır olan" edebi sürati biz yarattık" demiştir.
Gelecekçiliğin kurucusu Marinetti, Avrupada birçok yazarı etkiledi. Rusyada Velemir Hlebinikov ve Mayakovski gelecekçiliğe yöneldi. Rus gelecekçiler kendi bildirgelerini yayınladı. Puşkin, Tolstoy, Dostoyevski reddedildi. Şiirde sokak dilinin kullanılması istendi. 1917 Ekim devriminden sonra da gelecekçi akım güçlendi. Mayakovskinin ölümüne kadar etkisini sürdürdü.
İtalyadaki gelecekçiler ilk şiir antolojisini 1912de yayımladı. Gelecekçilik faşizm ile özdeşleşti. Ve 1920lerin ortalarına doğru etkisini yitirdi. Eserlerinde mantıklı cümleler kurmayı reddeden gelecekçilerin parolası, "sözcüklere özgürlük"tü. Ezra Pound, D. H. Lawrence ve Giovanni Papini de bu akımdan etkilenen yazarlardır.
CUBO-FÜTÜRİZM
1913 yılında itibaren Rusyada Kübizm'e etki eden ve gelişteren, Rus Fütürizmi'nin temel okuludur.
Cubo-Fütürizm Kübizm'in formları ve Fütürizm'in dinamikliğini esas almıştır. Kazimir Malevich tarzı geliştiren kişidir ve bu tarzı 1912'de imzalanan fakat 1913 yılında yapıldığı bilinen "The Knife Grinder" isimli eserinde görülebilir. Fakat Kazimir Malevich Suprematizm olarak adlandırılan ve objektif olmayan bir tarz benimseyerek bu tarzı reddetmiştir.
SANATÇILAR
Giacomo Balla, ressam
Umberto Boccioni, ressam, heykeltraş
Anton Giulio Bragaglia, ressam
David Burliuk, ressam
Vladimir Burliuk, ressam
Mario Carli, şair, deneme yazarı, roman yazarı, diplomat ve gazeteci
Carlo Carrà, ressam
Ambrogio Casati, ressam
Primo Conti, ressam
Tullio Crali, ressam,
Luigi De Giudici, ressam
Fortunato Depero, ressam
Gerardo Dottori, ressam, şair ve sanat eleştirmeni
Filippo Tommaso Marinetti, şair
Vladimir Mayakovsky, şair
Angiolo Mazzoni, mimar
Aldo Palazzeschi, yazar
Giovanni Papini, yazar
Luigi Russolo, ressam, müzisyen
Antonio Sant'Elia, mimar
Hugo Scheiber, ressam
Gino Severini, ressam
Bela Kadar, ressam
Mario Sironi, ressam
Ardengo Soffici, ressam ve yazar
Nazım Hikmet Ran, Yazar ve şair"
ALINTIDIR.
