Atatürk'ten Tarih

Bir tarih dersine girdiğinde tarihin çok monoton, kitaba bağlı ve sıkıcı anlatıldığını gören Atatürk "Tarih dersinde müfredatı öğrenmek yerine önce tarihimizi sevdirmek; sonra da bu dersi niye okuduklarını, ileride onlara ne zaman lazım olacağını anlatmak gerekir," der ve şu anısını anlatır. "Kurtuluş Savaşı başlamıştı. Her Mehmetçik, subay ve komutanlar destanlar yaratıyordu. Birgün düşmanın saldırıya geçeceği haberi alındı. Subaylar üçgen tepelerin en geridekini bütün bilgi ve gereçleri ile donatmışlardı. Ovaya inecek düşmanı buradan ateş yağmuruna tutup yok edeceklerini düşünmüşler. Aslında görüntü olarak bu çok doğru bir hareketti. Ama ben hemen bu tepeyi boşaltmalarını istedim. Küçük olduğu halde başka bir tepeyi tutmalarını söyledim. Komutan ve subaylar şaşırmışlardı. Hazırlanan tepeyi tümü ile boşaltmak istemediler. Küçük bir birlik bırakarak yeni tepeyi tuttular. Düşman topçusu amansız bir ateş yağdırmaya başlamış, piyadeleri de ovaya yayılmıştı. Hafif bir rüzgar esiyordu. Düşman bırakılan tepeye saldırmıştı. Orada bırakılan küçük birlik hiç ateş edemiyordu. Bir yandan güneş, bir yandan sertleşen rüzgar oradaki Mehmetçiklerin gözlerini görmez etmişti. Nişan alıp ateş edemiyorlardı. Hepsi şehit oldu.
Öğleden sonra Türk süvarileri bu tepeyi alan düşmanı tamamen yok etmişti. Bana o gece komutanlar; bu tepenin savunma için çok iyi bir tepe olarak görünmesine rağmen, benim bu tepeyi isabetli bir karala neden boşalttığımı sordular. Onlara şunu söyledim. "O tepe Sezar ordularını, İskender ordularını en son da Yıldırım Beyazıt ordularını aldatmıştır. Bu tepeyi ovaya hakim sanan askerler karşılarındaki düşmana değil; güneşle başlayan fırtınaya yenilmişlerdir. Tarih boyunca nice ordulara mezar olan bu yeri Türk askerine mezar yapmak istemezdim." "İşte tarih yalan söylemez, Tarihi bir masal olarak değil; aynı hataları tekrarlamamak için okumak gerekir."
Daha sonra bu anısını anlattığı sınıftan; bu anıdna çok etkilendiklerini ve yollarını buna göre çizdiklerini söyleyen iki tarihçimiz yetişecektir.