- 10 Ağustos 2009
- 26.013
- 18.151
www.teknozort.com/2016/04/samanyolu-galaksisindekiSamanyolu Galaksisi ve Güneş
Sistemi Hakkında Bilinmeyenler
Uzayın uçsuz bucaksız
köşelerinden birinde yer alıyor
Samanyolu galaksisi. İçerisinde
bulunan Güneş sisteminde de,
yukarıda olanlardan habersiz bir
şekilde bizler, hayatlarımızı
sürdürüyoruz. Peki galaksimiz ve
sistemimizde bulunan diğer
yıldızları ne kadar tanıyoruz? Gelin
isterseniz bir bakalım...
Gözlemlenebilir evrendeki
milyarlarca galaksiden yalnızca bir
tanesi Samanyolu. 100.000 ışık yılı
çapındadır. Işık yılını rakamlarla
ifade etmek gerçekten zor ancak
galaksimizin boyutunu km bazında
merak ediyorsanız, üç aşağı beş
yukarı 10 trilyon km x 100.000
şeklinde ifade edilebilir. Buradan
anlayacağınız üzere, 1 ışık yılı 10
trilyon km uzunluğundadır.
İçerisinde 400 milyar yıldız olduğu
düşünülmekte ve bilinen en yaşlı
yıldız tam olarak 13 milyar yıl
yaşında. Ayrıca, toplamda 100
milyar gezegene ev sahipliği
yaptığı varsayılıyor.
Galaksinin merkezinde olan
yıldızlar, bizim sistemimizdeki
gezegenlerin birbirlerine olan
uzaklıklarıyla karşılaştırıldığında,
birbirlerine çok daha yakınlar.
Geceleri gökyüzüne baktığınızda
gördüğünüz tüm yıldızlar,
Samanyolu Galaksisinin bir
parçasıdır.
Samanyolu, grubunda, ikinci en
büyük galaksi olarak yer almakta.
O kadar büyüktür ki,
sistemimizdeki bize en uzak
gezegen olan Neptün'ü 25
milimetre olarak düşünseydik,
galaksinin boyutu Amerika kıtasına
eşdeğer olurdu.
Galaksi'de gözlemlenen
bütünlüğün çoğunun karanlık
maddeden oluştuğu
düşünülmektedir.
Ve tabi bir de kendi sistemimiz var,
içerisinde yaşadığımız sistem,
Güneş sistemi... Galaksi içerisinde
yer alan, Dünya'mızın da içerisinde
bulunduğu sistemin hayat kaynağı
Güneş'tir. Güneş, Samanyolu'nun
merkezine 26,000 ışık yılı uzaklıkta
bulunuyor ve sistemin en büyük
gezegeni.
İsterseniz kısa kısa bilgiler ile
devam edelim...
Güneş sisteminde yaklaşık 170
uydunun var olduğu bilinmekte ve
bunlardan bir tanesi de
Dünya'mızın uydusu olan Ay.
Güneş, sisteminde bulunan 8
gezegeni kütle çekim etkisiyle bir
arada tutmakta.
Sistemimizde 5 cüce gezegen
bulunuyor. Bunlar Plüton, Ceres,
Haumea, Eris ve Makemake.
Bunlara ait 6 tane de uydu var.
Ayrıca, Plüton yakın geçmişe kadar
cüce yerine normal gezegen
sayılmaktaydı. Yani yakın geçmişte
Güneş sistemi 9 gezegen olarak
varsayılıyordu.
Güneş'e en yakın gezegen Merkür,
en uzak gezegen ise Neptün'dür.
Dünya'mız, Güneş'e yakınlık
bakımından en yakın 3. ve
sistemdeki gezegenler arasında
büyüklük bakımından en büyük 5.
olarak gösterilebilir.
Güneş, bir gün sönecek ve geriye
beyaz cüce adı verilen yoğun bir
cisim kalacaktır. Söndüğünde,
kütlesi 2 kat azalacaktır ve
boyutunun Dünya kadar olacağı
düşünülmektedir.
Yıllar karşılaştırıldığında,
sistemdeki en kısa yıl rekoru
Mars'ın uydusu Phobos'ta dır.
Phobos 1 yılı Dünya zamanıyla
karşılaştırıldığında 9 saatte
tamamlar.
Merkür, Güneş'e en yakın ve
sistemdeki en küçük gezegendir.
Venüs, Güneş sisteminde boyut
olarak Dünya'ya en yakın
gezegendir. Dünya'nın kütlesinin
yaklaşık %81'i kadardır. Ayrıca yapı
olarak da Dünya'ya
benzemektedir. Venüs'ün,
milyarlarca yıl önce Dünya'ya
benzediği ve şuan süregelen
küresel ısınma olayına benzer bir
sebeple yaşanmayacak hale geldiği
düşünülmektedir.
Venüs'ün yüzey sıcaklığı 400
derecedir.
Dünya, sistem içerisinde yer alan
gezegenler arasında tek uydusu
olan tek gezegendir ve bildiğiniz
gibi, galaksi içerisinde bilinen,
atmosferinde bol miktarda oksijen
bulunduran, levha hareketleri
gerçekleşen ve dolayısıyla yaşam
barındıran tek gezegendir.
Dünya'nın atmosfer yapısı,
sistemdeki tüm
gezegenlerinkinden farklıdır.
Mars'ın, yakın zamanlara kadar
jeolojik etkinliğini sürdürmüş
olduğu düşünülmektedir.
Mars'ta bulunan Olympus Mons,
Dünya'daki tüm dağlardan daha
büyüktür ve bir yanardağ olduğu
bilinmektedir.
Uranüs ve Neptün'ün atmosferinde
yüksek oranda su bulunur.
Neptün, Uranüs, Satürn ve
Jüpiter'in gezegen halkaları vardır.
Ancak Dünya'dan yalnızca
Satürn'ün halkaları
gözlemlenebilir.
Jüpiter, Dünya'nın tam 318 katı
kütle büyüklüğüne sahiptir.
Jüpiter'in uydularından birisi olan
Ganymede, Merkür'den daha
büyüktür.
Satürn'ün uydularından olan Titan,
Merkür'den daha büyüktür ve
atmosferi, yerküreye benzer
özellikler gösterdiğinden önemli
varsayılır.
Neptün, Uranüs'ten daha küçük
olmasına rağmen daha ağırdır.
Bilinen cüce gezegenler arasından
en büyüğü Eris'tir.
Güneş sistemindeki en büyük
asteroit Ceres'tir.
Dünya'nın yörüngesi 300 milyon
km genişliğindedir.
Ay'ın yörüngesi 770 bin
km genişliğindedir.
Dünya'nın diğer adlandırmaları
Terra ve Sol-3 olarak bilinmektedir.
Dünya'da ölçümlenen minimum
yüzey sıcaklığı -90 derece,
ortalama sıcaklık 14 derece ve
maksimum sıcaklık 58 derecedir.
Dünya'nın atmosferindeki oksijen
oranı yalnızca yaklaşık olarak %21
seviyesindedir. Ayrıca atmosferin
büyük çoğunluğunu %78 oranıyla
nitrojen oluşturur.
Sistemi Hakkında Bilinmeyenler
Uzayın uçsuz bucaksız
köşelerinden birinde yer alıyor
Samanyolu galaksisi. İçerisinde
bulunan Güneş sisteminde de,
yukarıda olanlardan habersiz bir
şekilde bizler, hayatlarımızı
sürdürüyoruz. Peki galaksimiz ve
sistemimizde bulunan diğer
yıldızları ne kadar tanıyoruz? Gelin
isterseniz bir bakalım...
Gözlemlenebilir evrendeki
milyarlarca galaksiden yalnızca bir
tanesi Samanyolu. 100.000 ışık yılı
çapındadır. Işık yılını rakamlarla
ifade etmek gerçekten zor ancak
galaksimizin boyutunu km bazında
merak ediyorsanız, üç aşağı beş
yukarı 10 trilyon km x 100.000
şeklinde ifade edilebilir. Buradan
anlayacağınız üzere, 1 ışık yılı 10
trilyon km uzunluğundadır.
İçerisinde 400 milyar yıldız olduğu
düşünülmekte ve bilinen en yaşlı
yıldız tam olarak 13 milyar yıl
yaşında. Ayrıca, toplamda 100
milyar gezegene ev sahipliği
yaptığı varsayılıyor.
Galaksinin merkezinde olan
yıldızlar, bizim sistemimizdeki
gezegenlerin birbirlerine olan
uzaklıklarıyla karşılaştırıldığında,
birbirlerine çok daha yakınlar.
Geceleri gökyüzüne baktığınızda
gördüğünüz tüm yıldızlar,
Samanyolu Galaksisinin bir
parçasıdır.
Samanyolu, grubunda, ikinci en
büyük galaksi olarak yer almakta.
O kadar büyüktür ki,
sistemimizdeki bize en uzak
gezegen olan Neptün'ü 25
milimetre olarak düşünseydik,
galaksinin boyutu Amerika kıtasına
eşdeğer olurdu.
Galaksi'de gözlemlenen
bütünlüğün çoğunun karanlık
maddeden oluştuğu
düşünülmektedir.
Ve tabi bir de kendi sistemimiz var,
içerisinde yaşadığımız sistem,
Güneş sistemi... Galaksi içerisinde
yer alan, Dünya'mızın da içerisinde
bulunduğu sistemin hayat kaynağı
Güneş'tir. Güneş, Samanyolu'nun
merkezine 26,000 ışık yılı uzaklıkta
bulunuyor ve sistemin en büyük
gezegeni.
İsterseniz kısa kısa bilgiler ile
devam edelim...
Güneş sisteminde yaklaşık 170
uydunun var olduğu bilinmekte ve
bunlardan bir tanesi de
Dünya'mızın uydusu olan Ay.
Güneş, sisteminde bulunan 8
gezegeni kütle çekim etkisiyle bir
arada tutmakta.
Sistemimizde 5 cüce gezegen
bulunuyor. Bunlar Plüton, Ceres,
Haumea, Eris ve Makemake.
Bunlara ait 6 tane de uydu var.
Ayrıca, Plüton yakın geçmişe kadar
cüce yerine normal gezegen
sayılmaktaydı. Yani yakın geçmişte
Güneş sistemi 9 gezegen olarak
varsayılıyordu.
Güneş'e en yakın gezegen Merkür,
en uzak gezegen ise Neptün'dür.
Dünya'mız, Güneş'e yakınlık
bakımından en yakın 3. ve
sistemdeki gezegenler arasında
büyüklük bakımından en büyük 5.
olarak gösterilebilir.
Güneş, bir gün sönecek ve geriye
beyaz cüce adı verilen yoğun bir
cisim kalacaktır. Söndüğünde,
kütlesi 2 kat azalacaktır ve
boyutunun Dünya kadar olacağı
düşünülmektedir.
Yıllar karşılaştırıldığında,
sistemdeki en kısa yıl rekoru
Mars'ın uydusu Phobos'ta dır.
Phobos 1 yılı Dünya zamanıyla
karşılaştırıldığında 9 saatte
tamamlar.
Merkür, Güneş'e en yakın ve
sistemdeki en küçük gezegendir.
Venüs, Güneş sisteminde boyut
olarak Dünya'ya en yakın
gezegendir. Dünya'nın kütlesinin
yaklaşık %81'i kadardır. Ayrıca yapı
olarak da Dünya'ya
benzemektedir. Venüs'ün,
milyarlarca yıl önce Dünya'ya
benzediği ve şuan süregelen
küresel ısınma olayına benzer bir
sebeple yaşanmayacak hale geldiği
düşünülmektedir.
Venüs'ün yüzey sıcaklığı 400
derecedir.
Dünya, sistem içerisinde yer alan
gezegenler arasında tek uydusu
olan tek gezegendir ve bildiğiniz
gibi, galaksi içerisinde bilinen,
atmosferinde bol miktarda oksijen
bulunduran, levha hareketleri
gerçekleşen ve dolayısıyla yaşam
barındıran tek gezegendir.
Dünya'nın atmosfer yapısı,
sistemdeki tüm
gezegenlerinkinden farklıdır.
Mars'ın, yakın zamanlara kadar
jeolojik etkinliğini sürdürmüş
olduğu düşünülmektedir.
Mars'ta bulunan Olympus Mons,
Dünya'daki tüm dağlardan daha
büyüktür ve bir yanardağ olduğu
bilinmektedir.
Uranüs ve Neptün'ün atmosferinde
yüksek oranda su bulunur.
Neptün, Uranüs, Satürn ve
Jüpiter'in gezegen halkaları vardır.
Ancak Dünya'dan yalnızca
Satürn'ün halkaları
gözlemlenebilir.
Jüpiter, Dünya'nın tam 318 katı
kütle büyüklüğüne sahiptir.
Jüpiter'in uydularından birisi olan
Ganymede, Merkür'den daha
büyüktür.
Satürn'ün uydularından olan Titan,
Merkür'den daha büyüktür ve
atmosferi, yerküreye benzer
özellikler gösterdiğinden önemli
varsayılır.
Neptün, Uranüs'ten daha küçük
olmasına rağmen daha ağırdır.
Bilinen cüce gezegenler arasından
en büyüğü Eris'tir.
Güneş sistemindeki en büyük
asteroit Ceres'tir.
Dünya'nın yörüngesi 300 milyon
km genişliğindedir.
Ay'ın yörüngesi 770 bin
km genişliğindedir.
Dünya'nın diğer adlandırmaları
Terra ve Sol-3 olarak bilinmektedir.
Dünya'da ölçümlenen minimum
yüzey sıcaklığı -90 derece,
ortalama sıcaklık 14 derece ve
maksimum sıcaklık 58 derecedir.
Dünya'nın atmosferindeki oksijen
oranı yalnızca yaklaşık olarak %21
seviyesindedir. Ayrıca atmosferin
büyük çoğunluğunu %78 oranıyla
nitrojen oluşturur.
